Βιβλίο & Ιστορία
Μηνάς Αλ. Αλεξιάδης | Παραδοσιακός και Σύγχρονος Λαϊκός Πολιτισμός των Νεωτέρων Ελλήνων
Μηνάς Αλ. Αλεξιάδης
Παραδοσιακός και Σύγχρονος Λαϊκός Πολιτισμός των Νεωτέρων Ελλήνων. Σύμμεικτα Μελετήματα
Εκδοτικός Οίκος Κ. & Μ. Σταμούλη, 2024, σελ. 422, τιμή: 34,00 €
Η συμπεριφορά του ανθρώπου μέσα στην κοινωνία δεν καθορίζεται από βιολογικές επιταγές: προσδιορίζεται από αυτό που ονομάζουμε παράδοση. Παράδοση είναι η γνώση, την οποία αποθησαύρισε μέσα σ’ ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μια κοινωνία ανθρώπων και την παραδίδει από τη μια γενιά στην άλλη. Οι παραπάνω φράσεις δείχνουν τον τρόπο με τον οποίο o Mηνάς Αλ. Αλεξιάδης –ομότιμος καθηγητής Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών–, προσπάθησε να απαντήσει σε ένα καίριο ερώτημα που τον απασχόλησε και τον απασχολεί σε ολόκληρη τη διάρκεια της εξαιρετικά παραγωγικής επιστημονικής σταδιοδρομίας του: τι είναι τελικά η παράδοση και ιδιαίτερα ο νεοελληνικός παραδοσιακός πολιτισμός. Αυτός ακριβώς είναι ο κύριος θεματικός άξονας του βιβλίου του Παραδοσιακός και Σύγχρονος Λαϊκός Πολιτισμός των Νεωτέρων Ελλήνων: Σύμμεικτα Μελετήματα. Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι ο καθηγητής Αλεξιάδης επί σειρά ετών συνέβαλε στη διερεύνηση των λαϊκών παραδόσεων. Με τις μελέτες του εκσυγχρόνισε και επικαιροποίησε την επιστημονική ματιά του χώρου της Λαογραφίας, καθιστώντας τη φιλικότερη και πιο οικεία προς τις νεότερες γενιές. Είναι ο πρώτος που μελέτησε συστηματικά τη σχέση λαογραφίας και δημοσιογραφίας, και ειδικότερα το είδος της αντι-παροιμίας στην Ελλάδα. Οι έρευνές του, που θεωρούνται κλασικές, αποτελούν ένα βασικό σώμα λαογραφικής βιβλιογραφίας.
Το βιβλίο περιλαμβάνει 29 κείμενα· πρόκειται για μελέτες, ανακοινώσεις σε συνέδρια, ποικίλα άρθρα, επιφυλλίδες σε αθηναϊκές εφημερίδες, επετειακούς χαιρετισμούς σε σημαντικά πρόσωπα και ένα κείμενο του συγγραφέα στην τοπική μηνιαία εφημερίδα Κρητικά Νέα, που εκδίδεται στην Αθήνα. Ο χώρος όπου όπως άλλωστε και ο τίτλος του βιβλίου επισημαίνει, είναι ο παραδοσιακός αλλά και ο σύγχρονος λαϊκός πολιτισμός, τον οποίο ο Αλεξιάδης μελέτησε και ανέδειξε ιδιαίτερα, εισάγοντας τον όρο Νεωτερική Λαογραφία, της επιστήμης που παρακολουθεί τα σύγχρονα λαογραφικά φαινόμενα και, γενικότερα, ανανεώνει και διευρύνει, με περιεκτικότερη επέκταση στο σήμερα, τη θεματική της Ελληνικής Λαογραφίας. Πρόκειται για θέματα που ασχολούνται με προβλήματα θεωρίας και ερμηνείας του ελληνικού παραδοσιακού πολιτισμού, με πεδία και αντικείμενα έρευνας και εφαρμογής της ελληνικής λαογραφίας και κοινωνικής ανθρωπολογίας, με τη χρήση και κατάχρηση της προφορικής ιστορίας και ιστορικής μνήμης και με τον λόγο και την τέχνη στον ελληνικό παραδοσιακό πολιτισμό.
Από τα εξαιρετικά πρωτότυπα κείμενα του βιβλίου ενδεικτικά αναφέρονται ορισμένα που έχουν και ιστορικό ενδιαφέρον: «Η Απελευθέρωση των Ιωαννίνων στην Ελληνική λαϊκή ποίηση», «Απελευθέρωση της Δωδεκανήσου (1947-1948) και λαϊκός ποιητικός λόγος», «Λαϊκοί ποιητές ή ποιητάρηδες: Κύπρος-Κρήτη-Κάρπαθος-Κάσος», «Νεωτερική Ελληνική Λαογραφία και Δημοσιογραφία: Το παράδειγμα της αντι-παροιμίας (anti-proverb)», «Εικονογράφηση «σύγχρονων… δρακοντοκτόνων». Μικρή συμβολή στη σύγχρονη πολιτική σάτιρα».
Η συγκεντρωτική δημοσίευση των μελετημάτων για τα νεωτερικά θέματα της Λαογραφίας μας, μπορεί, για μια ακόμη φορά, να δείξει, με πειστικό τρόπο, ότι η Ελληνική Λαογραφία δεν είναι στατική επιστήμη, αλλά συνεχώς εξελισσόμενη, που παρακολουθεί και εξετάζει, κάθε φορά, τις νέες όψεις της κοινωνικής ζωής και λαϊκής δημιουργίας. Το βιβλίο του Μηνά Αλ. Αλεξιάδη συμβάλλει στην έρευνα και μελέτη του παραδοσιακού και σύγχρονου λαϊκού πολιτισμού μας.
Τεύχος 680 (Φεβρουάριος 2025)
Γράψτε ένα σχόλιο
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.