Kώστας Αγγελής

Μιχαήλ Μάνος (1898-1944)
Η ζωή, το έργο και η θυσία ενός αληθινού πατριώτη

εκδ. Historical Quest, 2022, σελ.: 512, τιμή: 20,00 €

Κάθε χώρα, κάθε τόπος, οφείλει να τιμά τους ήρωές του, που με τους αγώνες τους, σφράγισαν ολόκληρες ιστορικές περιόδους. Ανθρώπους που υπερασπίστηκαν με σθένος τις αξίες τους και παρέμειναν προσηλωμένοι σε αυτές, που θυσιάστηκαν για τα ιδανικά τους, αρνούμενοι να υποκύψουν ή να συνεργαστούν με τον εχθρό. Στη μακραίωνη Ελληνική Ιστορία, οι ήρωές της, φαίνεται να αποτελούν το πολυτιμότερο και συνάμα το ατίμητο υλικό της ίδιας της ύπαρξής της.

Ο Μιχαήλ Μάνος (1898-1944) ήταν αναμφίβολα ένας από αυτούς. Ένας αληθινός πατριώτης, ένας πραγματικός Έλληνας. Κοινωνικός, δραστήριος, δυναμικός κατέκτησε γρήγορα τον σεβασμό των Χαλανδραίων συντοπιτών του. Το επιχειρηματικό του ταλέντο, οι στοχευμένες εμπορικές κινήσεις του και οι μελετημένες επενδύσεις του τον κατέταξαν στην οικονομική ελίτ της Ελλάδας του Μεσοπολέμου. Ο πόλεμος που ακολούθησε ανέδειξε ακόμη περισσότερο τα προτερήματά του, εκποιώντας περιουσιακά στοιχεία προκειμένου να λειτουργήσει ορφανοτροφείο-οικοτροφείο. Ο Μάνος δεν πήρε να όπλα να πολεμήσει τους κατακτητές, δεν ανέβηκε στο βουνό, δεν εντάχθηκε σε καμία αντιστασιακή οργάνωση. Επιλέγοντας μια ανθρωποκεντρική διαδρομή κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής, έδωσε τις δικές του άνισες, καθημερινές μάχες υπεράσπισης και στήριξης πολλών συντοπιτών του. Τον Μάιο του 1944 μετά την αναίτια σύλληψή του οι Γερμανοί προσπάθησαν να του φορτώσουν τις συνήθεις κατηγορίες που απέδιδαν σχεδόν σε όλους τους Έλληνες αδιακρίτως. Τα αποτελέσματα ήταν αρνητικά για αυτούς, αφού ο Μάνος κατέρριψε τα μυθεύματα περί κομμουνιστικής ιδεολογίας, περί ένοπλης δραστηριότητας, όπως και το ότι είχε έρθει σε επαφή με οποιονδήποτε αντάρτη ή σύνδεσμο. Μάταια όμως, γι’ αυτούς ήταν μέλος του ΕΑΜ, ήταν επικίνδυνος συνεπώς ήταν ένοχος.

Ακολούθησε η φυλάκιση του στο Χαϊδάρι και μετά από μια δίκη που δεν έγινε εκτελέστηκε στο Πικέρμι στις 21 Ιουλίου 1944, μαζί με σαράντα εννέα πατριώτες ως αντίποινα για τον φόνο σε ενέδρα κοντά στη Ραφήνα δύο Γερμανών αξιωματικών, ενός δεκανέα και τον τραυματισμό ενός δεκανέα στις 12 Ιουλίου. Τις ίδιες μέρες στην Αθήνα είχε ξεσπάσει ένα πογκρόμ διώξεων, φυλακίσεων, αναίτιων εγκλημάτων από τους Γερμανούς και τους ντόπιους υποστηρικτές τους.

Ο Κώστας Αγγελής ακολουθεί βήμα-βήμα ακολουθούμε «απ’ την αρχή» τη ζωή του Μιχαήλ Μάνου. Από τα ξένοιαστα παιδικά χρόνια, στους ερημότοπους της Μικράς Ασίας και από τα αριστοκρατικά σαλόνια της Αθήνας και της Κηφισιάς και στο αγαπημένο του Χαλάνδρι. Στάθηκε όρθιος σε καιρούς χαλεπούς και αβέβαιους, με έντονες οικονομικές αναταράξεις και επικίνδυνες πολιτικές ανακατατάξεις. Την ζωή του στην κοσμική Αθήνα του Μεσοπολέμου, αλλά και στο Εκκλησιαστικό Συμβούλιο και στην Κοινότητα Χαλανδρίου.

Η Ιστορία του Μιχαήλ Μάνου, με φόντο το Χαλάνδρι του Μεσοπολέμου και των κατοχικών χρόνων, ανασυντίθεται μέσα από ένα πλουσιότατο αρχειακό υλικό, ογκώδη βιβλιογραφία και πλήθος προφορικών μαρτυριών.

Ο Κώστας Αγγελής μετά από ενδελεχή έρευνα αναδεικνύει άγνωστα γεγονότα και προσφέρει ένα βιβλίο που ενώ φαινομενικά περιορίζεται στη βιογραφία του Μιχαήλ Μάνου, ουσιαστικά λειτουργεί σαν ερευνητική παρακαταθήκη για τον ιστορικό του μέλλοντος.

Τεύχος 659 (Μάιος 2023)

Δείτε Περισσότερα >>