Επικαιρότητα & Ιστορία – Τεύχος 664

Επικαιρότητα & Ιστορία

Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΑΓΚΟΣ

Αρχαίος λιμναίος οικισμός

Βρέθηκε ένας από τους παλιότερους λιμναίους οικισμούς της Ευρώπης

Εκτεταμένα ίχνη ενός παραλίμνιου, πασαλόπηκτου οικισμού, που εκτιμάται ότι δημιουργήθηκε πριν από περίπου το 6.000 π.Χ. και συγκαταλέγεται στους αρχαιότερους του είδους του που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα στην Ευρώπη, εντόπισαν οι αρχαιολόγοι στον πυθμένα της λίμνης Οχρίδα, μεταξύ της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας.

Σύμφωνα με τα αρχικά ευρήματα, ο οικισμός αυτός είχε περίπου 500 κατοίκους και περιβαλλόταν από 100.000 αιχμηρούς πασσάλους, που είχαν τοποθετηθεί για αμυντικούς σκοπούς. Ο καθηγητής αρχαιολογίας Άλμπερτ Χάφνερ από το Πανεπιστήμιο της Βέρνης, πιστεύει ότι για να οχυρωθεί το χωριό με αυτόν τον τρόπο έπρεπε να κοπεί ένα ολόκληρο δάσος, εντυπωσιακό κατόρθωμα της μηχανικής ακόμη και με τα σημερινά δεδομένα, πόσο μάλλον πριν από 8.000 χρόνια.

Ακόμα, οι επιστήμονες θεωρούν πως ο οικισμός αυτός ήταν σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένος από την εξημερωμένη κτηνοτροφία και τη γεωργία, επισημαίνοντας ωστόσο πως δεν υπάρχουν ακόμα επαρκή στοιχεία ώστε να γνωρίζουμε με βεβαιότητα πώς ακριβώς ζούσαν οι κάτοικοι και λειτουργούσε η συγκεκριμένη κοινότητα. Για τον λόγο αυτό εκτιμούν πως, για να απαντηθούν όλα τα κρίσιμα επιστημονικά ερωτήματα, θα απαιτηθούν περίπου δύο δεκαετίες έρευνας.

Σπάνιος θησαυρός νομισμάτων στην Ουαλία

Ουαλία: Σπάνιος «θησαυρός» χρυσών νομισμάτων της Εποχής του Σιδήρου

Ένας από τους σπανιότερους «θησαυρούς» χρυσών νομισμάτων της Εποχής του Σιδήρου στην Ευρώπη και ο πρώτος που έχει βρεθεί ποτέ στην Ουαλία, ανακαλύφθηκε στο νησί Ανκγλσέι. Ο «θησαυρός» αποτελείται από δεκαπέντε νομίσματα (στατήρες), που εκτιμάται ότι κόπηκαν μεταξύ του 60 π.Χ. και του 20 π.Χ. σε νομισματοκοπεία της φυλής Corieltavi, η οποία κατοικούσε στην περιοχή κατά την ύστερη Εποχή του Σιδήρου.

Τα σχέδια των νομισμάτων είναι εμφανώς επηρεασμένα από τα μακεδονικά χρυσά νομίσματα της εποχής του Φιλίππου Β΄, έχοντας στην μπροστινή όψη το κεφάλι του Απόλλωνα και στην πίσω άρμα που το σέρνουν δύο άλογα. Αυτή η επιρροή μπορεί να μην είναι τυχαία, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις αναφορές του Ηρόδοτου για εμπορικές σχέσεις ελληνικών πόλεων με τις Κασσιτερίδες νήσους στη βόρεια Ευρώπη, καθώς και τις επιδρομές των Κελτών στην Ελλάδα τον 3ο αι. π.Χ.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Amgueddfa Cymru, δικτύου επτά μουσείων της Ουαλίας, τα νομίσματα αυτά «μάλλον δεν χρησιμοποιούνταν για καθημερινές συναλλαγές, αλλά πιθανότερα ως δώρα μεταξύ των ελίτ για να εξασφαλίσουν συμμαχίες ή πίστη ή ως αναθήματα στους θεούς».

Αποκρυπτογραφήθηκε αρχαία αστιατική γραφή

Αποκωδικοποιήθηκε «άγνωστη» αρχαία ασιατική γραφή

Από τον 1ο μέχρι τον 4ο αιώνα μ.Χ., η Αυτοκρατορία (των) Κουσάν εκτεινόταν στην ευρύτερη περιοχή της Βακτριανής, συμβάλλοντας σημαντικά στη διάδοση του Βουδισμού. Ήδη, από τη δεκαετία του 1950, οι αρχαιολόγοι άρχισαν να εντοπίζουν αντικείμενα στην περιοχή της αυτοκρατορίας που έφεραν μια «άγνωστη γραφή Κουσάν». Εντούτοις μόλις πριν από μερικές εβδομάδες, ερευνητές από τη Γερμανία και το Τατζικιστάν κατάφεραν να αποκρυπτογραφήσουν μέρος αυτής της πρώιμης ιρανικής γραφής, συγκρίνοντας ένα τρίγλωσσο κείμενο που είχαν βρει Γάλλοι αρχαιολόγοι στο Αφγανιστάν τη δεκαετία του 1960 με ένα δίγλωσσο κείμενο που οι Τατζίκοι αρχαιολόγοι εντόπισαν στο Τατζικιστάν το 2022. Τα δίγλωσσα ή τρίγλωσσα κείμενα είναι παράλληλα δείγματα γραφής που έχουν περίπου το ίδιο περιεχόμενο, όπως συμβαίνει π.χ. με την περίφημη Πέτρα της Ροζέτας.

Εκτός των άλλων πληροφοριών που παρέχουν για τη συγκεκριμένη αυτοκρατορία, τα κείμενα αυτά προσφέρουν στοιχεία και για τον Βίμα Τακτού, που την κυβέρνησε τον 1ο αιώνα και θεωρείται σημαντικός ηγεμόνας της, καθώς επέκτεινε την κυριαρχία της στη βορειοδυτική Ινδία: είναι ενδεικτικό ότι το όνομά του συνοδεύεται από τους χαρακτηρισμούς «βασιλιάς των βασιλιάδων» και «μεγάλος σωτήρας».

Πορτρέτο εραστή Αντουανέτας

Το πορτρέτο του εραστή της Μαρίας Αντουανέτας

Ένας λεπτοδουλεμένος πίνακας, διαστάσεων μόλις 5 X 4,5 εκατ., που απεικονίζει τον  Σουηδό διπλωμάτη και στρατιωτικό, κόμη Χανς Άξελ φον Φέρσεν (Hans Axel von Fersen, 1755–1810) και για πολλές δεκαετίες παρέμενε στην ιδιοκτησία των απογόνων του, είδε το φως της δημοσιότητας πρόσφατα όταν τον αγόρασε το Εθνικό Μουσείο της Σουηδίας.

Στην εποχή του, ο Φέρσεν ήταν διεθνώς γνωστός ως (πιθανολογούμενος) εραστής της βασίλισσας της Γαλλίας, Μαρίας Αντουανέτας, στο Παρίσι.  Aν και ένα σημείωμα στην πίσω όψη αποδίδει τον πίνακα στον Σουηδο-Γάλλο μικρογράφο, Πήτερ Άντολφ Χολλ, το πιθανότερο είναι πως ζωγραφίστηκε το καλοκαίρι του 1778 στο Λονδίνο από άγνωστο καλλιτέχνη. Παραμένει ασαφής ο λόγος για τον οποίο ο Φέρσεν παρήγγειλε το πορτρέτο αυτό και μόνον εικασίες μπορούν να γίνουν για τη σύνδεσή του με τον επικείμενο -τότε- γάμο του με την κόρη ενός πλούσιου Σουηδο-Βρετανού εμπόρου.

«Το πορτρέτο αντιπροσωπεύει ένα σπάνιο ιντερμέδιο στις σουηδο-βρετανικές σχέσεις του 18ου αιώνα αφού, όπως γνωρίζουμε μέχρι τώρα, λίγοι Σουηδοί απαθανατίστηκαν από Βρετανούς καλλιτέχνες εκείνη την περίοδο» δήλωσε ο επίτιμος διευθυντής συλλογών του Εθνικού Μουσείου της Σουηδίας, Μάγκνους Όλοσον.

Τεύχος 664 (Οκτώβριος 2023)

Δείτε Περισσότερα >>