Το χθες στην Ιστορία

Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΟΥΔΗΣ

Γεγονότα Ιανουαρίου

Πριν από 50 χρόνια (1970)

4 Ιανουαρίου

• Στις ΗΠΑ ανακοινώνεται ότι οι αμερικανικές απώλειες σε αεροπλάνα και ελικόπτερα από την έναρξη του Πολέμου του Βιετνάμ υπερβαίνουν τις 000.

6 Ιανουαρίου

• Πεθαίνει στο Γκέτινγκεν της Δυτικής Γερμανίας, σε ηλικία 87ετών, ο Γερμανός φυσικός (κάτοχος του Νόμπελ Φυσικής το 1954) Μαξ Μπορν, πρωτοπόρος της θεωρίας της κβαντομηχανικής.

7 Ιανουαρίου

• Στην Κύπρο ένοπλοι μασκοφόροι, μέλη της αντιμακαριακής εξτρεμιστικής οργάνωσης «Εθνικό Μέτωπο», εισβάλλουν στο καφενείο του χωριού Όμοδος, στην επαρχία Λεμεσού, και αρπάζουν 15όπλα ποικίλων τύπων και πυρομαχικά. Μετά από δύο ημέρες διαρρέει σχέδιο της οργάνωσης για ένοπλη κατάληψη κυβερνητικών κτιρίων σε όλη την έκταση της Μεγαλονήσου. Παράλληλα, στις 7 Ιανουαρίου ο αντισυνταγματάρχης Δημήτριος Παπαποστόλου, διοικητής των δυνάμεων καταδρομών στην Κύπρο, συναντάται μυστικά με Κύπριο φοιτητή στην Αθήνα στον οποίο προμηθεύει όπλο για να δολοφονήσει τον Μακάριο κατά την επικείμενη άφιξή του στην ελληνική πρωτεύουσα, στις 16 Ιανουαρίου (αργότερα το σχέδιο τροποποιήθηκε, προβλέποντας πραγματοποίηση της δολοφονίας κατά τη συνάντηση του Μακαρίου με Κύπριους φοιτητές στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία», τελικά όμως η απόπειρα ματαιώθηκε).

8 Ιανουαρίου

• Μετά από παρακολούθηση του Φρανκ Σινάτρα, το FBIοδηγείται στο συμπέρασμα ότι ο γνωστός τραγουδιστής διατηρεί στενές σχέσεις με την αμερικανική Μαφία, έχοντας (μεταξύ άλλων) χρηματοδοτήσει επιχειρήσεις καζίνων που ελέγχονται από αυτήν.

9 Ιανουαρίου

• Φτάνει στην Αθήνα ο νέος Αμερικανός πρεσβευτής Χένρυ Τάσκα.

11 Ιανουαρίου

• Τουρκική ακταιωρός εμβολίζει και βυθίζει ελληνικό αλιευτικό σκάφος μέσα στα ελληνικά χωρικά ύδατα, ανοικτά του Μολύβου στη Λέσβο, με δικαιολογία ότι ο Έλληνας αλιέας αρνήθηκε να την ακολουθήσει. Το γεγονός έγινε αντιληπτό από πολλούς μάρτυρες, οι οποίοι κατέθεσαν επίσης ότι η ακταιωρός υποχρέωσε ένα άλλο ελληνικό αλιευτικό σκάφος να την ακολουθήσει στα τουρκικά παράλια.
• Το Οουέρι, η τελευταία «προσωρινή» πρωτεύουσα της Μπιάφρας, καταλαμβάνεται από νιγηριανά στρατεύματα. Προηγουμένως ο πρόεδρος της Μπιάφρας, συνταγματάρχης Οτζούκβου, είχε διαφύγει από αυτήν στην Ακτή του Ελεφαντοστού. Δύο ημέρες αργότερα, στις 13 Ιανουαρίου, ο αντιπρόεδρος της Μπιάφρας, Φίλιπ Εφιόνγκ, ανακοίνωσε την παράδοση της χώρας του, η οποία πραγματοποιήθηκε επίσημα στις 14 Ιανουαρίου. Ο εμφύλιος πόλεμος, που είχε αρχίσει στις 30 Μαΐου 1967, κόστισε στη Νιγηρία δύο εκατομμύρια νεκρούς, από τα οποία το ενάμισι ήταν άμαχοι.

12 Ιανουαρίου

• Μεταγωγικό αεροσκάφος της Πολεμικής Αεροπορίας, τύπου «Ντακότα», το οποίο εκτελούσε εκπαιδευτική πτήση ρίψης αλεξιπτωτιστών, συντρίβεται τις πρωινές ώρες στις πλαγιές του όρους Κιθαιρώνας εν μέσω πυκνής ομίχλης και στη συνέχεια τυλίγεται στις φλόγες. Από το αεροσκάφος ανασύρονται νεκρά 23άτομα (18 αλεξιπτωτιστές και πέντε αεροπόροι, συμπεριλαμβανομένου του κυβερνήτη, επισμηναγού Μώρου, βετεράνου του Πολέμου της Κορέας), ενώ ανευρίσκονται και τέσσερις επιζώντες, με σοβαρά τραύματα (οι τρεις με εγκαύματα και ο τέταρτος με κατάγματα).
• Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Τσεχοσλοβακίας διατάζει την αναστολή της λειτουργίας των γραφείων του ΚΚΕΕσωτερικού στη χώρα.

13 Ιανουαρίου

• Ενόψει των προσεχών εκλογών στο ομόσπονδο κρατίδιο του Αμβούργου, ιδρύεται σε αυτή την πόλη «Κόμμα του σεξ», με πρόγραμμα την καθιέρωση ελεύθερων ανταλλαγών ερωτικών συντρόφων για σεξουαλικούς σκοπούς, και την κατάργηση των νόμων που απαγορεύουν την πορνογραφία και τα ομαδικά όργια.

14 Ιανουαρίου

• Εκδίδεται στις δυτικές χώρες το βιβλίο του Σοβιετικού αντιφρονούντα Αντρέι Αμαλρίκ με τίτλο «Θα διατηρηθεί η ΕΣΣΔέως το 1984;» (γραμμένο το προηγούμενο έτος στα ρωσικά), στο οποίο ο συγγραφέας προέβλεπε τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης τη δεκαετία του 1980 είτε διά της βίας (με κατάληξη την αναρχία) είτε μέσω ομοσπονδοποίησης, με τη μορφή της Βρετανικής Κοινοπολιτείας ή της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης.

19 Ιανουαρίου

• Ο σταθμός της λιμενικής αστυνομίας στη Λεμεσό δέχεται επίθεση από μασκοφόρους που αφαιρούν όπλα και εκρηκτικά.

21 Ιανουαρίου

• Στη διάρκεια της νύκτας έξι ένοπλοι κουκουλοφόροι του «Εθνικού Μετώπου» αφοπλίζουν στην Κύπρο δύο φρουρούς του Διοικητηρίου, τους δένουν σε πάσσαλο και αποχωρούν ανενόχλητοι μεταφέροντας μαζί τους τον ασύρματο και τα όπλα των συλληφθέντων.
• Η Σοβιετική Ένωση αφαιρεί τη σοβιετική υπηκοότητα από την κόρη του Ιωσήφ Στάλιν, Σβετλάνα, η οποία ζούσε αυτοεξόριστη στις ΗΠΑ.
• Στο Ιράκ καταστέλλεται εν τη γενέσει του στρατιωτικό πραξικόπημα για το οποίο ο πρόεδρος Αχμέτ Χασάν αλ Μπακρ ενοχοποιεί το Ιράν. Ως συνέπεια αυτού του γεγονότος τις επόμενες ημέρες το Ιράκ και το Ιράν συγκεντρώνουν στα σύνορά τους ισχυρότατες στρατιωτικές δυνάμεις, εντείνοντας τους φόβους στη Μέση Ανατολή για έναν πόλεμο μεταξύ των δύο χωρών.
• Η αμερικανική αεροπορική εταιρεία Panamerican(PanAm) εγκαινιάζει τις πρώτες απευθείας πτήσεις μεταξύ Νέας Υόρκης και Λονδίνου με αεροσκάφη Boeing 747.

26 Ιανουαρίου

• Ογκώδης διαδήλωση διαμαρτυρίας στην πρωτεύουσα των Φιλιππίνων Μανίλα εναντίον του προέδρου Φερδινάνδου Μάρκος και της συζύγου του Ιμέλντα (με συμμετοχή περίπου 000φοιτητών, αγροτών και εργατών) καταλήγει σε σοβαρές ταραχές. Τα επεισόδια επαναλαμβάνονται στις 30 Ιανουαρίου με μεγαλύτερη ένταση και συνολικό απολογισμό τέσσερεις νεκρούς φοιτητές και 530 τραυματίες.

28 Ιανουαρίου

• Ο Όλντριτς Τσέρνικ, πρωθυπουργός της Τσεχοσλοβακίας κατά την «Άνοιξη της Πράγας» ο οποίος είχε κατορθώσει να διατηρήσει το αξίωμά του αποκηρύσσοντας τη μεταρρύθμιση μετά την καταστολή της, υποχρεώνεται να παραιτηθεί από την κυβέρνηση και το Κομμουνιστικό Κόμμα. Τη θέση του καταλαμβάνει ο Λιουμπομίρ Στρούγκαλ.

29 Ιανουαρίου

• Πεθαίνει στη Μεγάλη Βρετανία, σε ηλικία 74ετών, ο διάσημος Βρετανός θεωρητικός του πολέμου και ιστορικός, Μπάζιλ Λίντελ Χαρτ, του οποίου η θεωρία της «έμμεσης προσέγγισης» επηρέασε την εξέλιξη του σύγχρονου ευέλικτου μηχανοκίνητου πολέμου. Ο Λίντελ Χαρτ υπηρέτησε στον Βρετανικό Στρατό κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο συμμετέχοντας στη Μάχη του Σομ και φτάνοντας αργότερα μέχρι τον βαθμό του λοχαγού. Το 1966 τιμήθηκε με τον τίτλο του Ιππότη.

30 Ιανουαρίου

• Πεθαίνει σε ηλικία 71 ετών στο Βύρτσμπουργκ της Δυτικής Γερμανίας ο παλαίμαχος στρατηγός της Βέρμαχτ Φριτς Μπάγερλαϊν, βετεράνος των μαχών του Κιέβου (1941) και των Αρδεννών (1944) και επιτελάρχης του στρατάρχη Ρόμμελ στη Βόρεια Αφρική. Ως αιχμάλωτος των Συμμάχων (1945-47) συνέβαλε στην επίσημη καταγραφή της ιστορίας της Βέρμαχτ για λογαριασμό του Αμερικανικού Στρατού. Το 1961 διετέλεσε τεχνικός σύμβουλος κατά την παραγωγή της ταινίας «Τα κανόνια του Ναβαρόνε».

Ανακαλύψτε περισσότερα στο Τεύχος 619 Ιανουαρίου 2020>>