Το Χθες - Τεύχος 653 • Ιστορία Εικονογραφημένη

Το χθες στην Ιστορία

Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΟΥΔΗΣ

Γεγονότα Νοεμβρίου

Πριν από 50 χρόνια (1972)

1 Νοεμβρίου

Πεθαίνει στη Βενετία, σε ηλικία 87 ετών, ο διάσημος Αμερικανός ποιητής Έζρα Πάουντ, ένας από τους σημαντικότερους εκφραστές του κινήματος του μοντερνισμού και συγγραφέας του μνημειώδους έργου (έκτασης 800 σελίδων στο πρωτότυπο) με τίτλο «Κάντος». Η υποστήριξή του συνέβαλε στην ανάδειξη των Τ.Σ. Έλλιοτ, Τζέημς Τζόυς και Έρνεστ Χέμινγουεη. Το 1924 εγκαταστάθηκε στην Ιταλία και ασπάστηκε τις αρχές του φασισμού, ενώ κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έκανε προπαγανδιστικές εκπομπές από το ιταλικό ραδιόφωνο καταγγέλλοντας τους Εβραίους, τον καπιταλισμό, τη Μεγάλη Βρετανία και τον πρόεδρο Ρούσβελτ. Το 1945 συνελήφθη, δικάστηκε αλλά θεωρήθηκε παράφρων και κλείστηκε επί δώδεκα χρόνια σε ψυχιατρική κλινική. Απελευθερώθηκε το 1958 και εγκαταστάθηκε στη Βόρεια Ιταλία έως τον θάνατό του.

7 Νοεμβρίου

Κατά τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές ο πρόεδρος Νίξον κερδίζει σαρωτική νίκη επί του Δημοκρατικού αντιπάλου του, γερουσιαστή Τζωρτζ Μαγκόβερν, με ποσοστό 60,7% έναντι 37,5% και 520 εκλέκτορες έναντι 17. Ο Νίξον κέρδισε όλες τις πολιτείες, με εξαίρεση τη Μασσαχουσέτη, όπου επικράτησε ο Μαγκόβερν. Η διαφορά μεταξύ των δύο αντιπάλων ως προς τον αριθμό ψήφων υπολογίζεται σε 18.000.000. Παρά ταύτα, το ποσοστό προσέλευσης των ψηφοφόρων (55%) υπήρξε το χαμηλότερο έως τότε από τις εκλογές του 1948.

8 Νοεμβρίου

Στρατοδικείο της μαροκινής πρωτεύουσας Ραμπάτ καταδικάζει σε θάνατο 11 βαθμοφόρους και οπλίτες της Μαροκινής Αεροπορίας για τη συμμετοχή τους στην απόπειρα δολοφονίας του βασιλιά Χασάν Β΄ τον προηγούμενο Αύγουστο.

11 Νοεμβρίου

Ο αντιπρόεδρος της δικτατορικής κυβέρνησης Νικόλαος Μακαρέζος εγκαινιάζει στους Αγίους Θεοδώρους το διυλιστήριο της Motor Oil, ιδιοκτησίας του ομίλου Βαρδινογιάννη. Επρόκειτο για τη μεγαλύτερη επένδυση της τελευταίας πενταετίας στην Ελλάδα, αξίας άνω των πενήντα εκατομμυρίων δολλαρίων.

13 Νοεμβρίου

Στο παλαιό πρωτοδικείο της Θεσσαλονίκης αποκαλύπτεται εκτεταμένη δραστηριότητα ποντικών, με αποτέλεσμα την απώλεια πολλών δικογραφιών και τη δημιουργία σοβαρού προβλήματος στη διεκπεραίωση εκκρεμών υποθέσεων. Έτσι, αποφασίζεται η διακοπή της λειτουργίας του δικαστηρίου επί μερικές ημέρες.

15 Νοεμβρίου

Σε ένα από τα πιο τραγικά, όσο και δυσερμήνευτα ναυτικά ατυχήματα της νεοελληνικής ιστορίας, το νεότευκτο σούπερ τάνκερ World Hero, του ομίλου Νιάρχου, συγκρούεται περί τις 3.00 το μεσημέρι με το αποβατικό σκάφος «Μέρλιν», του Βασιλικού Ναυτικού, στον Σαρωνικό Κόλπο, σε απόσταση τεσσάρων μιλίων από την παραλία του Παλαιού Φαλήρου. Την ώρα της σύγκρουσης επικρατούσε νηνεμία, η ορατότητα ήταν καλή και το τάνκερ έπλεε με κανονική ταχύτητα, αλλά για αδιευκρίνιστους λόγους (καθώς οι μαρτυρίες των μελών των πληρωμάτων των δύο σκαφών ήταν εντελώς αντίθετες), εμβόλισε την πρύμνη του «Μέρλιν». Η σύγκρουση αποδόθηκε στην κακή ορατότητα από τη γέφυρα του σούπερ τάνκερ (λόγω της μεγάλης διαφοράς του ύψους του από το «Μέρλιν») και κατέληξε στον θάνατο 44 μελών του πληρώματος του δεύτερου, από το οποίο διασώθηκαν μόλις 14 άτομα. Λόγω του μεγάλου βάθους του ναυαγίου (άνω των ενενήντα μέτρων) οι σοροί των νεκρών παρέμειναν εγκλωβισμένοι σε αυτό, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι από τις δεξαμενές καυσίμων του «Μέρλιν» εξακολουθεί να αναβλύζει πετρέλαιο.

17 Νοεμβρίου

Ο πρώην πρόεδρος της Αργεντινής Χουάν Περόν και η δεύτερη σύζυγός του, Ιζαμπέλ, επιστρέφουν στην Αργεντινή μετά από εξορία 17 ετών, με σκοπό την έναρξη διαπραγματεύσεων με το δικτατορικό καθεστώς της χώρας για την επαναφορά της δημοκρατίας. Στις 23 Σεπτεμβρίου 1973 ο Περόν εκλέχθηκε πρόεδρος της Αργεντινής για τρίτη φορά, με αντιπρόεδρο τη σύζυγό του, αλλά την 1η Ιουλίου 1974 πέθανε σε ηλικία 78 ετών.
Πεθαίνει στο Μαίρυλαντ, σε ηλικία 84 ετών ο Αμερικανός ναύαρχος Τόμας Κινκέηντ, ένας από τους πρωταγωνιστές των επιχειρήσεων στον Ειρηνικό κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ως υποναύαρχος, διοικητής μοίρας καταδρομικών, έλαβε μέρος το 1942 στις ναυμαχίες της Θάλασσας των Κοραλλίων και του Μίντγουεη, ενώ στη συνέχεια, ως διοικητής της «Δύναμης Κρούσης 16», αντιμετώπισε τις ιαπωνικές δυνάμεις στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της Γκουανταλκανάλ. Το 1943 τέθηκε επικεφαλής της επιχείρησης για την ανακατάληψη των Αλεούτιων Νήσων και στα τέλη του 1944, ως αντιναύαρχος, ανέλαβε τη διοίκηση του 7^ου Στόλου με τον οποίο κατανίκησε τους Ιάπωνες στη Ναυμαχία του Κόλπου της Λέυτε, την τελευταία σύγκρουση μεταξύ θωρηκτών. Από το 1946 έως την αποστρατεία του (το 1950) διετέλεσε διοικητής του 16^ου Στόλου.

19 Νοεμβρίου

Ο Σων Μακστιοφέην, ένας από τους ηγέτες του IRA, συλλαμβάνεται στο Δουβλίνο και καταδικάζεται σε φυλάκιση έξι μηνών. Διαμαρτυρόμενος για την καταδίκη του, ο Μακστιοφέην αρχίζει απεργία πείνας και μεταφέρεται σε στρατιωτικό νοσοκομείο. Στο ίδιο πλαίσιο, στις 25 Νοεμβρίου έκρηξη βόμβας σε κατάμεστο κινηματογράφο του Δουβλίνου έχει ως αποτέλεσμα τον τραυματισμό σαράντα ατόμων.

21 Νοεμβρίου

Ο Ρίτσαρντ Σπεκ, κατά συρροή δολοφόνος και καταδικασμένος σε θάνατο το 1967, αποφεύγει την εκτέλεση λόγω μετατροπής της ποινής του σε φυλάκιση 400 έως 1.200 (!) ετών (μέσω άθροισης οκτώ διαδοχικών ποινών από 50-150 χρόνια). Το βράδυ της 13ης Ιουλίου 1966 ο Σπεκ είχε δολοφονήσει στον κοιτώνα τους οκτώ φοιτήτριες νοσηλευτικής, την μία από τις οποίες είχε προηγουμένως βιάσει. Αργότερα η ποινή του μετατράπηκε σε φυλάκιση 100-300 ετών. Ο Σπεκ πέθανε στη φυλακή από καρδιακή ανακοπή στις 5 Δεκεμβρίου 1991, μία ημέρα πριν από τα 50ά γενέθλιά του.
Ισραηλινά αεροσκάφη πραγματοποιούν αιφνιδιαστικές επιθέσεις σε στρατόπεδα Παλαιστινίων ανταρτών και σε συριακά χωριά στο πλαίσιο της σφοδρότερης σύγκρουσης από τον Αραβοϊσραηλινό Πόλεμο του 1967.

28 Νοεμβρίου

Στις παρισινές φυλακές Λα Σαντέ εκτελούνται με αποκεφαλισμό στην γκιλοτίνα οι Ροζέ Μποντέν και Κλωντ Μπυφέ, οι επονομαζόμενοι «Στασιαστές του Κλαιρβώ», λόγω της συμμετοχής τους στην εξέγερση της φυλακής του Κλαιρβώ κατά την οποία ο δεύτερος είχε δολοφονήσει έναν φύλακα και τη νοσοκόμα της φυλακής με τη βοήθεια του πρώτου. Οι εκτελέσεις αυτές υπήρξαν οι τελευταίες στην ιστορία του ποινικού συστήματος της Γαλλίας.

29 Νοεμβρίου

Στην Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος εκδηλώνεται κρίση λόγω της άρνησης 13 μητροπολιτών να συμμετάσχουν στην εκλογή της νέας Διαρκούς Ιεράς Συνόδου.

30 Νοεμβρίου

Στο πλαίσιο του «Πολέμου του μπακαλιάρου», που διεξάγεται στον Βόρειο Ατλαντικό, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, σερ Άλεκ Ντάγκλας Χόουμ, δηλώνει ότι πλοία του Βασιλικού Ναυτικού θα σταθμεύουν στο εξής ανοικτά της Ισλανδίας προκειμένου να προστατεύουν τα βρετανικά αλιευτικά σκάφη που ψαρεύουν εκεί.