Το χθες στην Ιστορία

Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΟΥΔΗΣ

Γεγονότα Δεκεμβρίου

Πριν από 50 χρόνια (1972)

2 Δεκεμβρίου

• Κατά τις βουλευτικές εκλογές που διεξάγονται στην Αυστραλία το Εργατικό Κόμμα, υπό τον Γκαφ Ουίτλαμ, κερδίζει 67 έδρες και ποσοστό 52,7%, έναντι ποσοστού 47,3% και 58 εδρών του Φιλελεύθερου Κόμματος του απερχόμενου πρωθυπουργού Ουίλλιαμ Μακμάχον. Έτσι ο Ουίτλαμ (η κυβέρνηση του οποίου ορκίζεται στις 5 Δεκεμβρίου) γίνεται ο πρώτος πρωθυπουργός από τα Εργατικό Κόμμα μετά το 1949, η δε πρώτη του ενέργεια είναι να αποσύρει όλους τους Αυστραλούς από τον Πόλεμο του Βιετνάμ.
• Πεθαίνει στη Ρώμη, σε ηλικία 96 ετών, ο Ιταλός στρατηγός Έττορε Μπάστικο, γνωστός προπολεμικά λόγω της δράσης του ως διοικητής σώματος στον Πόλεμο της Αιθιοπίας (1935) και ως διοικητής του σώματος των Ιταλών «εθελοντών» στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο (1937). Το 1939 διορίστηκε γερουσιαστής και το καλοκαίρι του 1940 ήταν διοικητής των ιταλικών νησιών του Αιγαίου. Τον Ιούλιο του 1941 διορίστηκε κυβερνήτης της Λιβύης και ανώτατος διοικητής όλων των δυνάμεων του Άξονα στη Βόρεια Αφρική (περιλαμβανομένου και του Άφρικα Κορπς). Τον Αύγουστο του 1942 προήχθη σε στρατάρχη, αλλά μετά την απώλεια της Λιβύης παρέμεινε χωρίς διοίκηση. Μεταπολεμικά ασχολήθηκε με τη συγγραφή βιβλίων στρατιωτικής ιστορίας της Ιταλίας.

4 Δεκεμβρίου

• Οι ιδιοκτήτες κινηματογράφων απειλούν να κλείσουν τις αίθουσές τους εάν η κυβέρνηση δεν καταργήσει τη φορολογία επί των εισιτηρίων. Παράλληλα διατυπώνουν την ανησυχία τους για τη μετατροπή κινηματογράφων σε θέατρα, τη μείωση των εισιτηρίων, καθώς και τη μείωση της παραγωγής ελληνικών ταινιών.
• Ο πρώην δικτάτορας της Ονδούρας, Οσβάλντο Λόπεζ Αρελλιάνο (1963-1971), ανατρέπει με πραξικόπημα τον δημοκρατικά εκλεγμένο διάδοχό του, Ραμόν Ερνέστο Κρουζ. Η δεύτερη θητεία του Αρελλιάνο (1972-1975) συνδέθηκε με εκτεταμένες κοινωνικές μεταρρυθμίσεις (το 1969, κατά τη διεξαγωγή του «Πολέμου του Ποδοσφαίρου», μεταξύ της Ονδούρας και του Ελ Σαλβαδόρ, ο Αρελλιάνο είχε διατελέσει διοικητής των στρατιωτικών δυνάμεων της Ονδούρας).

7 Δεκεμβρίου

• Τις νυκτερινές ώρες εκτοξεύεται από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ το διαστημόπλοιο «Απόλλων 17», με πλήρωμα τους αστροναύτες Γιουτζήν Σέρναν, Χάρισον Σμιτ και Ρόναλντ Έβανς. Οι δύο πρώτοι επρόκειτο να είναι οι τελευταίοι άνθρωποι που προσεδαφίστηκαν στη Σελήνη, όπου και παρέμειναν τέσσερεις ημέρες (11-14 Δεκεμβρίου). Μετά την επάνοδό τους στο «Απόλλων 17», το διαστημόπλοιο επιστρέφει στη Γη στις 19 Δεκεμβρίου.

8 Δεκεμβρίου

• Η διεύθυνση του εβδομαδιαίου αμερικανικού περιοδικού Life ανακοινώνει ότι στο τέλος του έτους θα τερματιστεί η κυκλοφορία του. Το περιοδικό (που έκανε την πρώτη του εμφάνιση το 1883) κυκλοφόρησε και πάλι, ως μηνιαίο έντυπο, την περίοδο 1978-2000, αλλά από το 1990 προσέλαβε και ψηφιακή μορφή, με την οποία επιβιώνει έως σήμερα.

9 Δεκεμβρίου

• Πεθαίνει από αρτηριοσκλήρωση, σε ηλικία 91 ετών, στη Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνιας, η Λουέλα Πάρσονς, γνωστή με τις προσωνυμίες «Βασίλισσα του κουτσομπολιού στο Χόλλυγουντ» και «Πρώτη Κυρία του Χόλλυγουντ». Η Πάρσονς έγινε διάσημη την προπολεμική περίοδο μέσω της μόνιμης στήλης που διατηρούσε στις εφημερίδες του ομίλου του κροίσου του αμερικανικού Τύπου Ουίλλιαμ Ράντολφ Χηρστ, στο πλαίσιο της οποίας σχολίαζε ή κουτσομπόλευε τα τεκταινόμενα στο Χόλλυγουντ. Στο απόγειο της φήμης της τα κείμενά της διαβάζονταν από είκοσι εκατομμύρια αναγνώστες σε 700 εφημερίδες ανά τον κόσμο. Παράλληλα διετέλεσε και σεναριογράφος.

16 Δεκεμβρίου

• Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος ανακοινώνει την άρση του στρατιωτικού νόμου στη Θεσσαλονίκη και την παροχή δικαιώματος αναθεώρησης στους καταδικασθέντες από στρατοδικεία.

17 Δεκεμβρίου

• Οι ειρηνευτικές συνομιλίες που διεξάγονταν στο Παρίσι μεταξύ των ΗΠΑ και του Βορείου Βιετνάμ οδηγούνται σε αδιέξοδο εν μέσω σφοδρών αμοιβαίων κατηγοριών. Την επομένη αρχίζουν σφοδροί βομβαρδισμοί του Β. Βιετνάμ από την Αμερικανική Αεροπορία που κορυφώνονται την ημέρα των Χριστουγέννων, προκαλώντας σφοδρές επικρίσεις εναντίον του προέδρου Νίξον

18 Δεκεμβρίου

• Ο Χαρίλαος Φλωράκης διαδέχεται ως Γ. Γ. της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ τον Κώστα Κολιγιάννη, που παραιτήθηκε «λόγω ασθενείας».

20 Δεκεμβρίου

• Ο υφυπουργός Παιδείας Κώστας Ασλανίδης ανακοινώνει ότι σε διάστημα μιας τριετίας θα έχουν κλείσει όλα τα φροντιστήρια και οι καθηγητές τους θα απασχοληθούν στη δημόσια εκπαίδευση.
• Το Τριμελές Εφετείο της Αθήνας καταδικάζει σε τρίμηνη φυλάκιση με αναστολή τον 37άχρονο φοιτητή της Ιατρικής Βασίλη Δουρίδα (φίλαθλο του Ολυμπιακού και σαλπιγκτή των γηπέδων, γνωστότερο ως Ατίλιο) για «διέγερση σε απείθεια» (ο Ατίλιο πέθανε τον Νοέμβριο του 1994 σε ηλικία 52 ετών από οξύ πνευμονικό οίδημα).

21 Δεκεμβρίου

• Η Δυτική και η Ανατολική Γερμανία υπογράφουν στο Ανατολικό Βερολίνο συνθήκη συμφιλίωσης και καλής γειτονίας.

23 Δεκεμβρίου

• Πεθαίνει στη Μόσχα, σε ηλικία 84 ετών, ο διάσημος αεροναυπηγός Αντρέι Τουπόλεφ, το όνομα του οποίου φέρουν οκτώ διαφορετικοί τύποι πολεμικών και επιβατηγών αεροσκαφών. Ο Τουπόλεφ δεν υπήρξε ποτέ μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος αλλά τιμήθηκε με ποικίλες ανώτατες διακρίσεις, όπως το Βραβείο Λένιν (1957) και το παράσημο του Ήρωα της Σοσιαλιστικής Εργασίας (το 1945, 1957 και 1972).
• Ισχυρός σεισμός μεγέθους 6,2 Ρίχτερ που εκδηλώθηκε σε απόσταση 28 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα της Νικαράγουας, Μανάγκουα, και σε βάθος δέκα χιλιομέτρων, προκαλεί τον θάνατο 5.-11.000 ατόμων και την ισοπέδωση της Μανάγκουας.

26 Δεκεμβρίου

• Πεθαίνει από πνευμονία στο Κάνσας Σίτυ, σε ηλικία 88 ετών, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Χάρρυ Τρούμαν, η προεδρία του οποίου (1945-1952) συνδέθηκε με κοσμοϊστορικά γεγονότα: το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου, την αερογέφυρα του Βερολίνου, τη διακήρυξη του «Δόγματος Τρούμαν» (1948), την ίδρυση του ΝΑΤΟ και τη διεξαγωγή του Πολέμου της Κορέας. Όταν αποχώρησε από την πολιτική εθεωρείτο σχεδόν αποτυχημένος, σήμερα όμως οι ιστορικοί τον κατατάσσουν στους «σχεδόν μεγάλους» προέδρους των ΗΠΑ.

28 Δεκεμβρίου

• Στο Δυτικό Βερολίνο ανακαλύπτονται τα οστά του Μάρτιν Μπόρμαν, γραμματέα του Χίτλερ. Στις 2 Μαΐου 1945, κατά την προσπάθειά του να διαφύγει από το Βερολίνο (που είχε ουσιαστικά καταληφθεί από τους Σοβιετικούς) ο Μπόρμαν τραυματίστηκε και αυτοκτόνησε με κάψουλα υδροκυανίου για να μη συλληφθεί. Η τύχη του όμως παρέμενε άγνωστη, με αποτέλεσμα να δικαστεί στη δίκη της Νυρεμβέργης και να καταδικαστεί σε θάνατο. Η εξακρίβωση της ταυτότητας των οστών του (οποί στη συνέχεια αποτεφρώθηκαν) επιβεβαιώθηκε με τεστ DNA το 1998.

30 Δεκεμβρίου

• Ο πρόεδρος Νίξον ανακοινώνει τη διακοπή των βομβαρδισμών του Β. Βιετνάμ.

Λουέλα Πάρσονς

Ατίλιο

Χάρρυ Τρούμαν

Μάρτιν Μπόρμαν

Τεύχος 654 (Δεκέμβριος 2022)

Δείτε Περισσότερα >>