Το χθες στην Ιστορία

Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΟΥΔΗΣ

Γεγονότα Νοεμβρίου

Πριν από 50 χρόνια (1970)

1 Δεκεμβρίου:

• Μετά από πολύμηνες δημόσιες αντεγκλήσεις και διαδηλώσεις, τις πρώτες πρωινές ώρες η ιταλική Βουλή υπερψηφίζει νομοσχέδιο για την έγκριση των διαζυγίων με ψήφους 319 υπέρ έναντι 286 εναντίον. Η είδηση πανηγυρίζεται όλη τη νύχτα από δεκάδες χιλιάδες άτομα στη Ρώμη.
• Ο Δυτικογερμανός πρόξενος στη βασική πόλη Σαν Σεμπαστιάν, Όυγκεν Μπάιλ, απάγεται από μέλη της βασκικής τρομοκρατικής οργάνωσης ΕΤΑ με αίτημα την απελευθέρωση 16 κρατούμενων ομοϊδεατών τους που επρόκειτο να δικαστούν για τη δολοφονία του αρχηγού της αστυνομίας της πόλης Ιρούν.

3 Δεκεμβρίου:

• Μετά από ομηρεία 60 ημερών απελευθερώνεται στο Μόντρεαλ ο Βρετανός διπλωμάτης Τζέιμς Κρος, τον οποίο είχε αιχμαλωτίσει η οργάνωση Μέτωπο για την Απελευθέρωση του Κεμπέκ. Ως αντάλλαγμα η καναδική κυβέρνηση αποφυλακίζει πέντε μέλη της οργάνωσης και τους επιτρέπει να μεταβούν στην Κούβα.
• Στο Μπούργος της Ισπανίας αρχίζει η δίκη των 16 στελεχών της οργάνωσης ΕΤΑ. Την επομένη η ισπανική κυβέρνηση κηρύσσει στρατιωτικό νόμο τρίμηνης διάρκειας στη βασκική επαρχία Γκιπουισκόα με αφορμή την εκδήλωση απεργιών και διαδηλώσεων.
• Ο ΟΗΕ θεωρεί μονάδες του πορτογαλικού Στρατού και Ναυτικού ως υπεύθυνες για το αποτυχημένο πραξικόπημα διάρκειας τριών ημερών που εκδηλώθηκε εναντίον του προέδρου της Γουινέας Σεκού Τουρέ στις 22 Νοεμβρίου με απόβαση ξένων εισβολέων.

7 Δεκεμβρίου:

• Στο Ρίο ντε Ζανέιρο αντάρτες πόλεων απάγουν τον Ελβετό πρεσβευτή στη Βραζιλία, Τζοβάννι Ενρίκο Μπούχερ, ζητώντας την απελευθέρωση 70 συντρόφων τους. Το αίτημά τους ικανοποιήθηκε και τις 17 Ιανουαρίου 1971 ο Μπούχερ απελευθερώθηκε.
• Η νεοεκλεγμένη χιλιανή κυβέρνηση του Σαλβαδόρ Αλλιέντε διορίζει τον νομπελίστα ποιητή Πάμπλο Νερούδα πρεσβευτή της χώρας στη Γαλλία.
• Κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψής του στην Πολωνία, ο Δυτικογερμανός καγκελλάριος Βίλλυ Μπραντ γονατίζει μπροστά στο μνημείο της καταστροφής του εβραϊκού γκέτο της Βαρσοβίας τονίζοντας την ανάγκη «να σπάσει η αλυσίδα ενός κακού παρελθόντος». Την ίδια ημέρα υπογράφει με τον Πολωνό ομόλογό του Γιόζεφ Σιράνκιεβιτς συμφωνία αναγνώρισης των μεταπολεμικών γερμανοπολωνικών συνόρων κατά μήκος των ποταμών Όντερ και Νάισσε και σύναψης διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των χωρών τους.

9 Δεκεμβρίου:

• Μετά από 20 χρόνια γάμου, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και η σύζυγός του Αμαλία καταθέτουν αίτηση διαζυγίου στο Παρίσι.

10 Δεκεμβρίου:

• Το δυτικογερμανικό περιοδικό Stern γνωστοποιεί με δημοσίευμά του την παρακολούθηση με ηλεκτρονικά μέσα του γραφείου του καγκελλαρίου Μπραντ, του υπουργού Άμυνας, καθώς και πολλών δημοσίων κτιρίων στη Βόννη.

12 Δεκεμβρίου:

• Ιορδανοί στρατιώτες πυρπολούν στο Αμμάν το αυτοκίνητο του Παλαιστίνιου ηγέτη Γιάσερ Αραφάτ. Στη συνέχεια ο νέος πρόεδρος της Συρίας, Χαφέζ αλ-Άσσαντ, απειλεί την Ιορδανία με στρατιωτική επέμβαση υπέρ των Παλαιστινίων αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα την ύπαρξη συνθήκης μεταξύ Αιγύπτου, Συρίας, Λιβύης και Σουδάν με την οποία οι ένοπλες δυνάμεις των τεσσάρων χωρών τίθενται υπό ενιαία διοίκηση.
• Η κυβέρνηση της Πολωνίας ανακοινώνει την αύξηση τιμών σε πολλά είδη διατροφής και άλλα είδη, όπως το κάρβουνο, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κακή κατάσταση της οικονομίας λόγω πτώσης της αγροτικής παραγωγής και σοβαρής έλλειψης τροφίμων.
• Γεννιέται στο Κάιρο της πολιτείας της Νέας Υόρκης η γνωστή Αμερικανίδα ηθοποιός Τζέννιφερ Κόννελυ.

14 Δεκεμβρίου:

• Πεθαίνει στο Λονδίνο σε ηλικία 79 ετών ο Βρετανός στρατηγός Ουίλλιαμ («Μπιλ») Σλιμ, ένας από τους καλύτερους στρατηγούς της Μεγάλης Βρετανίας κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο οποίος ανέτρεψε υπέρ των Συμμάχων την εξέλιξη του πολέμου στο μέτωπο της Βιρμανίας. Για την πολεμική του δράση τιμήθηκε με τους τίτλους του στρατάρχη και του υποκόμη.
• Με αφορμή την αύξηση των τιμών ξεσπούν εκτεταμένες ταραχές στην Πολωνία. Στο Γκντανσκ 600 φοιτητές αποκλείουν την είσοδο των ναυπηγείων και οι ταραχές επεκτείνονται σε όλη την πόλη, καθώς και στα γειτονικά λιμάνια της Γκντύνιας και του Σόποτ. Την επομένη το Γκντανσκ γίνεται θέατρο νέων αιματηρών ταραχών με έξι νεκρούς και πολλούς τραυματίες, οι οποίες στη συνέχεια επεκτείνονται στο Στεττίνο και τα ανθρακωρυχεία της Σιλεσίας. Λόγω του κινδύνου κατάρρευσης του κομμουνιστικού καθεστώτος, στις 17 Δεκεμβρίου κηρύσσεται στρατιωτικός νόμος με ισχύ έως τις 22 Δεκεμβρίου.

15 Δεκεμβρίου:

• Η ανατροπή ενός νοτιοκορεάτικου φεριμπότ με υπεράριθμους επιβάτες στο Στενό της Κορέας καταλήγει στον θάνατο 308 επιβαινόντων.
• Ιδρύεται το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων με δύο Σχολές, Φιλοσοφική και Φυσικομαθηματική.

20 Δεκεμβρίου:

• Ο 66άχρονος Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Πολωνίας, Βλάντισλαβ Γκομούλκα, παραιτείται από το αξίωμά του τυπικά για λόγους υγείας, στην πραγματικότητα όμως εξαιτίας της αδυναμίας του να ελέγξει το κύμα των ταραχών στη χώρα. Τον διαδέχεται ο 57άχρονος Έντβαρντ Γκιέρεκ, επικεφαλής της τοπικής κομματικής οργάνωσης στη Σιλεσία, ο οποίος είχε αντιταχθεί στην αύξηση των τιμών (κατά ειρωνεία της τύχης ο Γκιέρεκ επρόκειτο να ανατραπεί με τον ίδιο τρόπο δέκα χρόνια αργότερα λόγω παρόμοιων αυξήσεων στις τιμές βασικών ειδών).

22 Δεκεμβρίου:

• Ο Αυστριακός πρώην αξιωματικός των SS Φραντς Στανγκλ, διοικητής στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου των στρατοπέδων θανάτου Σόμπιμπορ και Τρεμπλίνκα, όπου θανατώθηκαν περίπου 000 άτομα, καταδικάζεται από δικαστήριο του Ντύσσελντορφ σε ισόβια κάθειρξη. Μετά τον πόλεμο ο Στανγκλ είχε διαφύγει στη Βραζιλία (χωρίς να αλλάξει το όνομά του), όπου συνελήφθη το 1967. Ο Στανγκλ πέθανε στη φυλακή στις 28 Ιουνίου 1971 από καρδιακή ανακοπή.

23 Δεκεμβρίου:

• Η νέα πολωνική κυβέρνηση αποφασίζει το πάγωμα των τιμών των ειδών διατροφής επί δύο χρόνια.
• Κηδεύεται στο Μόναχο, όπου πέθανε σε ηλικία 66 ετών από ασθένεια του ήπατος, ο Αλβανός (με καταγωγή από το Κοσσυφοπέδιο) Ελιέζα Μπάζνα, γνωστότερος κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ως κατάσκοπος με την κωδική ονομασία Κικέρων. Ο Μπάζνα εργαζόταν ως μπάτλερ του Βρετανού πρεσβευτή στην Άγκυρα αλλά πληρωνόταν από τις γερμανικές μυστικές υπηρεσίες για να υποκλέπτει βρετανικά έγγραφα.

25 Δεκεμβρίου:

• Η βασκική οργάνωση ΕΤΑ απελευθερώνει τον Δυτικογερμανό πρόξενο Όυγκεν Μπάιλ.

28 Δεκεμβρίου:

• Ισπανικό δικαστήριο στο Μπούργος καταδικάζει σε θάνατο τρεις από τους 16 δικαζόμενους Βάσκους αυτονομιστές, ενώ έξι άλλους σε βαριές ποινές φυλάκισης. Το γεγονός αυτό προκαλεί διεθνή κατακραυγή και μεγάλες διαδηλώσεις μετά από δύο ημέρες στη βασική επαρχία της Βισκάια, με αποτέλεσμα τη μετατροπή της ποινής των θανατοποινιτών σε φυλάκιση τριάντα ετών.
• Η Μαρία Κάλλας καταθέτει αίτηση διαζυγίου από τον σύζυγό της Τζοβάννι Μπατίστα Μενεγκίνι, με τον οποίο βρισκόταν σε διάσταση από το 1959.

Ανακαλύψτε περισσότερα στο Τεύχος 630 Δεκέμβριος 2020>>