Το χθες στην Ιστορία

Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΟΥΔΗΣ

Γεγονότα Οκτωβρίου

Πριν από 50 χρόνια (1970)

1 Οκτωβρίου

• Ο πρόεδρος Νάσερ της Αιγύπτου κηδεύεται στο Κάιρο εν μέσω σκηνών πάνδημου πένθους. Τη νεκρώσιμη πομπή από την Πλατεία Ραμσή ακολουθούν 000.000 Αιγύπτιοι σε κατάσταση υστερίας, με αποτέλεσμα να βρουν τον θάνατο 48 άτομα (από καρδιακή προσβολή ή ποδοπατημένα) και να τραυματίζεται σοβαρά ένα άτομο κάθε λεπτό της ώρας. Οι εκφωνητές του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης αδυνατούσαν να καλύψουν ικανοποιητικά τα γεγονός επειδή ξεσπούσαν συνεχώς σε λυγμούς, ενώ ο προεικαζόμενος ως διάδοχος του Νάσερ, ο αντιπρόεδρος Ανουάρ Σαντάτ, υπέστη ελαφρύ καρδιακό επεισόδιο και χρειάστηκε να αποχωρήσει από την τελετή επί τρεις ώρες. Την κηδεία παρακολούθησαν όλοι οι Άραβες ηγέτες (εκτός από τον Σαουδάραβα βασιλιά Φεϊζάλ), ο Γάλλος πρωθυπουργός Ζακ Σαμπάν Ντελμάς, ο Σοβιετικός πρωθυπουργός Αλεξέι Κοσύγκιν, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος της Κύπρου κ.ά.

3 Οκτωβρίου

• Κατά τη διάρκεια συνάντησης του πρωθυπουργού Γ. Παπαδόπουλου με τον Αμερικανό υπουργό Άμυνας Μέλβιν Λερντ στο γραφείο του πρώτου, εκρήγνυται αυτοσχέδια βόμβα σε απόσταση 50 μέτρων. Ως δράστης συλλαμβάνεται ο δικηγόρος Ι. Κορωναίος.

4 Οκτωβρίου

• Πεθαίνει στο Λος Άντζελες, σε ηλικία 27 ετών, από υπερβολική δόση ηρωίνης, η ροκ τραγουδίστρια Τζάνις Τζόπλιν, γνωστή για την ξεχωριστή φωνή της, με την οποία απέδιδε ροκ μπαλάντες και τραγούδια μπλουζ και σόουλ.

5 Οκτωβρίου

• Η Αραβική Σοσιαλιστική Ένωση, το κυβερνητικό κόμμα της Αιγύπτου, προκρίνει ως διάδοχο του Νάσερ τον μετριοπαθή αντιπρόεδρο και στενό του συνεργάτη Ανουάρ Σαντάτ, 51 ετών, ο οποίος το 1952 είχε συμμετάσχει στο κίνημα για την ανατροπή του βασιλιά Φαρούκ.
• Το αυτονομιστικό Κίνημα για την Απελευθέρωση του Κεμπέκ (οργάνωση με μαρξιστική-λενινιστική ιδεολογία) απάγει στο Μόντρεαλ τον Βρετανό διπλωμάτη Τζέιμς Κρος, απαιτώντας μεταξύ άλλων 000 δολάρια για την απελευθέρωσή του. Το γεγονός αυτό σηματοδότησε την έναρξη της «Κρίσης του Οκτωβρίου» στο Κεμπέκ. Ο Κρος απελευθερώθηκε στις 3 Δεκεμβρίου, αφού οι απαγωγείς του εξασφάλισαν ελεύθερη μετάβαση στην Κούβα (αρκετά χρόνια αργότερα έξι από αυτούς συνελήφθησαν όταν αποπειράθηκαν να επιστρέψουν στον Καναδά).

6 Οκτωβρίου

• Μετά από 13 μήνες στην εξουσία ως πρόεδρος (δικτάτορας) της Βολιβίας, ο στρατηγός Αλφρέντο Οβάντο Κάντια ανατρέπεται από το 181ο πραξικόπημα στα 144 χρόνια της ιστορίας της χώρας του. Προσωρινά αντικαθίσταται από τον στρατηγό Ροχέλιο Μιράντα, ο οποίος όμως την επομένη αντικαθίσταται με τη σειρά του από των αριστερών φρονημάτων συνάδελφό του, στρατηγό Χουάν Χοσέ Τόρρες (ο Τόρρες κυβέρνησε τη Βολιβία λιγότερο από ένα έτος).

8 Οκτωβρίου

• Το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας απονέμεται στον Σοβιετικό αντιφρονούντα συγγραφέα Αλεξάντερ Σολζενίτσιν, ο οποίος όμως δεν μπόρεσε να παρευρεθεί στην τελετή γιατί, όπως είχε δηλώσει, φοβόταν πως, εάν ταξίδευε στη Σουηδία, οι σοβιετικές Αρχές δεν θα του επέτρεπαν να επιστρέψει στη χώρα του.

10 Οκτωβρίου

• Τέσσερα μέλη του Κινήματος για την Απελευθέρωση του Κεμπέκ απάγουν στο Κεμπέκ τον Πιερ Λαπόρτ, υπουργό Εργασίας της ομώνυμης καναδικής πολιτείας, ζητώντας την απελευθέρωση 23 «πολιτικών κρατουμένων». Στις 17 Οκτωβρίου ο Λαπόρτ βρέθηκε δολοφονημένος στο πορτ μπαγκάζ του αυτοκινήτου με το οποίο είχε απαχθεί. Αργότερα οι απαγωγείς του συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης που κυμαίνονταν από είκοσι έτη έως ισόβια κάθειρξη.

15 Οκτωβρίου

• Μετά από δημοψήφισμα οι Αιγύπτιοι εγκρίνουν την ανάρρηση του Σαντάτ στην προεδρία της χώρας με ποσοστό 90,04%.
• Κατάρρευση ενός εκτεταμένου τμήματος της υπό κατασκευή κομβικής γέφυρας West Gate της Μελβούρνης (των 112 από τα συνολικά 336 μέτρα της, από ύψος 50 μέτρων) προκαλεί έκρηξη, πυρκαγιά και τον θάνατο 35 εργατών και τον τραυματισμό 18 άλλων. Επρόκειτο για το χειρότερο εργατικό ατύχημα έως σήμερα στην Αυστραλία.

16 Οκτωβρίου

• Ο επίτροπος της ΕΟΚ για νομισματικά θέματα, Ραιμόν Μπαρ, παρουσιάζει σχέδιο νομισματικής ενοποίησης της Κοινότητας έως το 1980 προκειμένου τα μέλη της να αντιτάξουν στο δολάριο ένα νέο ισχυρό νόμισμα.
• Η δικτατορική κυβέρνηση καθορίζει την 29η Νοεμβρίου ως ημέρα εκλογής των 92 μελών της «Συμβουλευτικής Επιτροπής» τα οποία πρόκειται να αναδειχθούν από την ψήφο των διορισμένων διοικήσεων των δήμων, συνδικάτων και επιστημονικών οργανώσεων της χώρας. Στη συνέχεια ο πρωθυπουργός Γ. Παπαδόπουλος θα επιλέξει 46 από αυτά, διαθέτοντας την ευχέρεια να προσθέσει «αριστίνδην» άλλα δέκα μέλη της προσωπικής του επιλογής.

19 Οκτωβρίου

• Λόγω εκτεταμένης επιδημίας χολέρας στην Τουρκία (με περισσότερα από 000 θύματα και 150 νεκρούς), επιβάλλεται καραντίνα στον Πειραιά, ώστε να αποτραπεί η διάδοσή της στην Ελλάδα. Επιπλέον, μετά από δύο ημέρες κλείνουν τα σύνορα με την Τουρκία και επιβάλλεται γενικός αντιχολερικός εμβολιασμός στον Νομό Έβρου και τα παραμεθόρια νησιά.

22 Οκτωβρίου

• Τραυματίζεται σοβαρά στο Σαντιάγο της Χιλής, από πυροβολισμούς που ρίφθηκαν στο αυτοκίνητό του από ομάδα πέντε ατόμων, ο αρχηγός του Στρατού της χώρας, στρατηγός Ρενέ Σνάιντερ. Ο Σνάιντερ είχε δηλώσει την πλήρη αντίθεσή του σε ενδεχόμενη πραξικοπηματική ανατροπή του νεοκλεγέντος προέδρου Αλλιέντε, γεγονός που είχε προκαλέσει τη μήνι της Άκρας Δεξιάς. Δύο συνωμοτικές ομάδες στρατιωτικών (με την καθοδήγηση στρατηγών και χρηματοδότηση της CIA) είχαν αποπειραθεί ανεπιτυχώς να απαγάγουν τον Σνάιντερ δύο φορές στις 16 και 20 Οκτωβρίου. Ο Σνάιντερ υπέκυψε στα τραύματά του μετά από τρεις ημέρες. Οι δύο συνωμότες στρατηγοί συνελήφθησαν αργότερα και καταδικάστηκαν για απόπειρα απαγωγής και συνωμοσία με σκοπό τη διενέργεια πραξικοπήματος. Αντίθετα από ό,τι αναμενόταν, η δολοφονία αυτή διεύρυνε τη λαϊκή υποστήριξη προς τον Αλλιέντε.
• Τερματίζεται το αμερικανικό εμπάργκο βαρέων όπλων προς την Ελλάδα που είχε επιβληθεί μετά την επιβολή της δικτατορίας, με δικαιολογία την ανάγκη ενίσχυσης του ΝΑΤΟ και τις δραματικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.

24 Οκτωβρίου

• Το Κογκρέσο της Χιλής επικυρώνει την εκλογή του Αλλιέντε στην προεδρία της χώρας με 153 ψήφους (ποσοστό 78,46%) επί συνόλου 200 βουλευτών. Η εκλογή επικυρώθηκε παρά την εκτεταμένη αρνητική εκστρατεία εναντίον του Αλλιέντε μέσω του Τύπου (η οποία χρηματοδοτήθηκε από τη CIA), αφού προηγουμένως ο νέος πρόεδρος έκανε ορισμένες παραχωρήσεις στο αντιπολιτευόμενο Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα.
• Ο Έλληνας πρωταθλητής του άλματος επί κοντώ Χρήστος Παπανικολάου καταρρίπτει το παγκόσμιο ρεκόρ με επιτυχημένο άλμα στα 5,49 μέτρα (το προηγούμενο κατείχε ο Ανατολικογερμανός Βόλφγκανγκ Νόρντβιχ με άλμα στα 5,45). Ο Παπανικολάου διένυε περίοδο εξαίρετης φόρμας, που είχε επικυρωθεί με άλματα στα 5,20 μέτρα στις 12 Οκτωβρίου και 5,35 στις 19 Οκτωβρίου. Το νέο ρεκόρ πραγματοποιήθηκε στη διάρκεια διεθνούς ελληνογιουγκοσλαβικής αθλητικής συνάντησης.

Ανακαλύψτε περισσότερα στο Τεύχος 628 Οκτώβριος 2020>>