Μετά την αλβανική διακήρυξη της ανεξαρτησίας το 1912 το θέμα της διαίρεσης της γης ανάμεσα στην Αλβανία και την Ελλάδα λύθηκε με το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας. Όσον αφορά το αυτονομιστικό κίνημα της Βορείου Ηπείρου, με το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας, τον Μάιο του 1914, αναγνωρίστηκε η αυτονομία της Βορείου Ηπείρου μαζί με μια σειρά δικαιωμάτων για τον τοπικό πληθυσμό (διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στα σχολεία, ελεύθερη άσκηση θρησκευτικής λατρείας κ.ά.).

Tο 1939 πραγματοποιήθηκε η ιταλική εισβολή στην Αλβανία, στην οποία δεν εκδηλώθηκε ουσιαστική διάθεση μαζικής αντίδρασης. Στην επίθεση εναντίον της Ελλάδας, τον Οκτώβριο του 1940, στο πλάι του ιταλικού στρατού πολέμησαν συνολικά 19.039 Αλβανοί στρατιώτες, ενώ όλοι οι νομοί της Νότιας Αλβανίας κηρύχθηκαν σε εμπόλεμη κατάσταση με την Ελλάδα.

Στις 24 Μαΐου 1944 ο Εμβέρ Χότζα εκλέγεται επικεφαλής του Αντιφασιστικού Εθνικού Απελευθερωτικού Συμβουλίου από το Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Αλβανίας και στις 28 Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς οι κομμουνιστές εισβάλλουν στα Τίρανα. Αρχίζει η μακροχρόνια περίοδος διακυβέρνησης του Χότζα.

Αμέσως μόλις ανέλαβε την εξουσία, ο Χότζα έθεσε σε εφαρμογή το σχέδιο εξόντωσης του Ελληνισμού, που κλιμακώθηκε με δολοφονίες, εκτελέσεις και εκτοπισμούς από περιοχές με αμιγώς ελληνικό πληθυσμό στη βόρεια Αλβανία, αλλά και την επιβολή άθλιων συνθηκών διαβίωσης στη Βόρεια Ήπειρο. Στο στόχαστρο τέθηκαν και οι θρησκευτικές ελευθερίες: το 1946 καταργήθηκε από τα σχολεία το μάθημα των θρησκευτικών, ιερείς άρχισαν να απομακρύνονται ως “αντιφρονούντες”, ενώ το 1949 όλα τα ιδρύματα –εκπαιδευτικά και μη– που ανήκαν σε θρησκευτική κοινότητα περιήλθαν στο κράτος χωρίς καμία αποζημίωση.

Περί τα τέλη του 1970, η ελληνική κυβέρνηση προέβη σε στοχευμένες βολιδοσκοπήσεις για την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων με την Αλβανία με βάση το status quo. Η αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων το 1971 έγινε χωρίς ενθουσιασμό και χωρίς να επιλυθούν τα ακανθώδη ζητήματα. Καταλύτης για την αλλαγή της αλβανικής εξωτερικής πολιτικής που οδήγησε στην αποκατάσταση των σχέσεων με την Ελλάδα αλλά και με τη Γιουγκοσλαβία το 1971 ήταν η σοβιετική επέμβαση στη Τσεχοσλοβακία, που είχε θεωρηθεί απειλή από τους Αλβανούς ηγέτες.

Μετά τη διακοπή των σχέσεων με την Κίνα το 1978, η Ελλάδα ήταν πλέον η μοναδική πύλη της Αλβανίας προς τον έξω κόσμο. Στις 28 Αυγούστου 1987 η ελληνική κυβέρνηση αποχαρακτήρισε την Αλβανία ως εχθρικό κράτος, ανοίγοντας τον δρόμο για την ταχύτερη πρόοδο και ανάπτυξη των σχέσεων.

Η στυγνή σταλινική δικτατορία που επέβαλε ο Χότζα από τον Νοέμβριο του 1944 έως τον θάνατό του, τον Απρίλιο του 1985, συνεχίστηκε από τον διάδοχό του, Ραμίζ Αλία, μέχρι την ανατροπή του τελευταίου, το 1990. Η κατάρρευση του καθεστώτος, το 1991, άφησε έναν λαό φοβισμένο και αποπροσανατολισμένο, έπειτα από δεκαετίες ζόφου και απηνών διώξεων, μια οικονομία αντίστοιχη με τις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, μια διαλυμένη κοινωνία βυθισμένη σε ακραία φτώχεια και μια ανάπηρη, έως σήμερα, δημοκρατία.

Διονύσης Ν. Μουσμούτης
Εκδότης – Διευθυντής

Τεύχος 619 (Ιανουάριος 2020)

Δείτε Περισσότερα >>