Peter Frankopan

Οι νέοι δρόμοι του μεταξιού

Μετάφραση: Γεώργιος-Μενέλαος Αστερίου

εκδ. Αλεξάνδρεια, 2023, σελ.: 296, τιμή: 22.15 €

Παλαιότερα όλοι οι δρόμοι οδηγούσαν στη Ρώμη. Σήμερα οδηγούν στο Πεκίνο. Ο κόσμος αλλάζει δραματικά. Όσο τραυματική ή κωμική κι αν είναι η πολιτική ζωή στην εποχή του Brexit, του χάους της σύγχρονης ευρωπαϊκής πολιτικής ή του Ντόναλντ Τραμπ, στον 21ο αιώνα πραγματική σημασία έχουν οι χώρες των Δρόμων του Μεταξιού. Οι αποφάσεις που έχουν βαρύτητα στον σημερινό κόσμο δεν λαμβάνονται στο Παρίσι, στο Λονδίνο, στο Βερολίνο ή στη Ρώμη, όπως συνέβαινε πριν από εκατό χρόνια, αλλά στο Πεκίνο και στη Μόσχα, στην Τεχεράνη και στο Ριάντ, στο Δελχί και στο Ισλαμαμπάντ, στην Καμπούλ και στις ελεγχόμενες από τους Ταλιμπάν περιοχές του Αφγανιστάν, στην Άγκυρα, στη Δαμασκό και στην Ιερουσαλήμ. Τα όσα συνέβαιναν κατά μήκος των Δρόμων του Μεταξιού διαμόρφωσαν το παρελθόν του κόσμου· τα όσα συμβαίνουν σήμερα εκεί θα διαμορφώσουν το μέλλον του.

Οι ιστορικοί συνεχίζουν να χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές για να βελτιώνουν και να τελειοποιούν την κατανόηση του παρελθόντος. Κάτι που κάνει την ιστορική επιστήμη αναζωογονητική και συναρπαστική.

Οι φυσικοί πόροι έπαιζαν πάντα ρόλο στη διαμόρφωση του κόσμου. Η ικανότητα των κρατών να παρέχουν τροφή, νερό και ενέργεια στους πολίτες τους είναι εμφανώς σημαντική, όπως και η προστασία από τις εξωτερικές απειλές. Αυτό καθιστά τον έλεγχο των Δρόμων του Μεταξιού σημαντικότερο από ποτέ, αλλά συμβάλλει σε κάποιο βαθμό να εξηγηθεί η πίεση εις βάρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την ελευθερίας του Τύπου και της ελευθερίας του λόγου σε όλη την Ασία. Ζούμε ήδη στον αιώνα της Ασίας, ο ρυθμός της αλλαγής και της ανάπτυξης της οποίας είναι εντυπωσιακός. Σύμφωνα με μια εκτίμηση, το 2027 το συνολικό ΑΕΠ των πόλεων της Ασίας θα είναι μεγαλύτερο από το ΑΕΠ των πόλεων της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης  μαζί και θα το ξεπερνά κατά 17% μόλις οκτώ χρόνια αργότερα. Φυσικά η ανάπτυξη των πόλεων στην ασιατική ήπειρο δεν θα είναι οικονομικά ή γεωγραφικά ομοιόμορφη και μερικά μέρη θα ευημερούν περισσότερο από άλλα. Η άνοδος των μεγαπόλεων θα έχει ως αποτέλεσμα πρωτοφανείς περιβαλλοντικές, κοινωνικές και διοικητικές προκλήσεις και σε μερικές περιπτώσεις οι ασκούμενες πιέσεις θα οδηγήσουν τις υποδομές και τους πόρους σε σημείο ρήξης.

Λίγα χρόνια μετά την έκδοση του επιτυχημένου βιβλίου του Πίτερ Φράνκοπαν Οι δρόμοι του μεταξιού (2015) κυκλοφόρησε στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια το 2022, ο συγγραφέας συνεχίζει το οδοιπορικό του στον κόσμο του σήμερα αλλά και του αύριο. Ακολουθώντας αυτούς τους δρόμους προς τα ανατολικά, από την Ευρώπη μέχρι την Κίνα, δια μέσου της Ρωσίας και της Μέσης Ανατολής, το παρόν βιβλίο  έρχεται να επιβεβαιώσει με τα πιο πρόσφατα και απρόσμενα στοιχεία ότι ζούμε σ’ έναν κόσμο βαθύτατα διασυνδεδεμένο. Σε αυτή τη σύνθετη, προβλεπτική και εντέλει ελπιδοφόρα σύγχρονη Ιστορία, ο Πίτερ Φράνκοπαν αποτιμά τον παγκόσμιο αντίκτυπο των αλλεπάλληλων μετατοπίσεων του κέντρου ισχύος, που τόσο συχνά απουσιάζουν από τα πρωτοσέλιδα των δυτικών εφημερίδων. Προσφέρει την πιο προφητική σύγχρονη Ιστορία που θα μπορούσε να γραφτεί.

Τεύχος 675 (Σεπτέμβριος 2024)

Δείτε Περισσότερα >>