Lucas Saul

Γκεστάπο. Ο μηχανισμός τρόμου των Ναζί

Μετάφραση: Ηρώ Σκάρου,

εκδ. Κέδρος 2023, σελ.: 192, τιμή: 14,40 €

Η Γκεστάπο, η μυστική κρατική αστυνομία της ναζιστικής Γερμανίας, ήταν ένας από τους ειδεχθέστερους πυλώνες στους οποίους στηρίχτηκε το Τρίτο Ράιχ για την καταπίεση και την εξόντωση των αντιτιθέμενων στον εθνικοσοσιαλισμό Γερμανών. Κατά τη διάρκεια της ναζιστικής εποχής, η δράση της επεκτάθηκε και άλλαξε. Οι ομάδες που στοχοποιούσε άλλαζαν ανάλογα με την  πολιτική και τις προτεραιότητες του καθεστώτος. Ένα πράγμα παρέμενε σταθερό: Η Γκεστάπο ήταν ένα αξιόπιστο βάναυσο όργανο του καθεστώτος που εξέφραζε και εκτελούσε τα πιο ακραία ένστικτα του ναζισμού Η εγκληματική δράση της επεκτάθηκε και στα κατεχόμενα από τους ναζί ευρωπαϊκά εδάφη. Ήταν η οργάνωση του χιτλερικού καθεστώτος που έπαιξε καίριο ρόλο στη δίωξη των Εβραίων και στο Ολοκαύτωμα.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 η πολιτική αστυνομία της Γερμανίας εξακολουθούσε να συνδέεται με τις τοπικές κυβερνήσεις, με αποτέλεσμα να αποτελεί το αντικείμενο των τοπικών διαμαχών για την εξουσία. Μέχρι το τέλος του 1936 το ναζιστικό καθεστώς είχε δημιουργήσει μια ισχυρή, κεντρική πολιτική αστυνομική δύναμη υπό τον έλεγχο του επικεφαλής των Ες Ες, Χάινριχ Χίμλερ. Αυτή η πολιτική αστυνομική δύναμη ήταν η Γκεστάπο. Η θέση της οποίας ενισχύθηκε περαιτέρω το καλοκαίρι του 1936. Την περίοδο εκείνη ενώθηκε με την εγκληματολογική αστυνομία και δημιούργησαν μια νέα οργάνωση που ονομάστηκε Αστυνομία Ασφαλείας με επικεφαλής τον αναπληρωτή Χίμλερ, Ράινχαρντ Χάιντριχ, ο οποίος επίσης ήταν επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών των Ες Ες. Τον Σεπτέμβριο του 1939, οι Αστυνομικές Δυνάμεις Ασφαλείας ενώθηκαν επίσημα με την υπηρεσία πληροφοριών των ΕςΕς, και η ένωσή τους οδήγησε στη σύσταση ενός νέου γραφείου που ονομάστηκε Κεντρικό Γραφείο Ασφάλειας του Ράιχ.

Αποστολή της Γκεστάπο ήταν να ερευνά και να καταπολεμά όλες τις απόπειρες απειλής του κράτους. Κατά την άποψη των Ναζί, οι απειλές κατά του κράτους περιλάμβαναν ένα μεγάλο εύρος συμπεριφορών. Οι συμπεριφορές αυτές περιλάμβαναν τα πάντα, από την οργανωμένη πολιτική αντιπολίτευση μέχρι τα μεμονωμένα επικριτικά σχόλια για τους Ναζί. Η κυβέρνηση όρισε ως απειλή ακόμη και το να ανήκει κάποιος σε ορισμένες κατηγορίες ή ομάδες ανθρώπων. Για να καταπολεμήσει αυτό το ευρύ φάσμα πιθανών απειλών, η ναζιστική δικτατορία έδωσε στην Γκεστάπο τεράστια εξουσία.

Η κατάρρευσή της ακολούθησε την κατάρρευση του γερμανικού στρατού στο Ανατολικό και στο Δυτικό Μέτωπο. Σταδιακά, η οργανωτική δομή της, που σε όλη τη διάρκεια του πολέμου ήταν ακλόνητη και αξιόπιστη, διαλύθηκε.

Ο Λούκας Σολ στο βιβλίο του ξετυλίγει την ιστορία της Γκεστάπο, από την ίδρυσή της το 1933 έως την κατάρρευσή της το 1945, και αποτυπώνει τις απάνθρωπες μεθόδους και τις πρακτικές που εφάρμοζε για να ανακρίνει και να εξολοθρεύσει τα εκατοντάδες χιλιάδες θύματά της. Αντλώντας στοιχεία από πολυάριθμες πηγές, παρουσιάζει το προφίλ των κυριότερων στελεχών της Γκεστάπο. Καταγράφει τα αίτια που οδήγησαν στη γιγάντωσή της, σε σύντομο χρονικό διάστημα από τη σύστασή της, και περιγράφει τις αποστολές των ταγμάτων που σκόρπιζαν τον τρόμο στη Γερμανία και στην κατεχόμενη Ευρώπη.

Τεύχος 663 (Σεπτέμβριος 2023)

Δείτε Περισσότερα >>