Hans Fallada

Ξένος στη χώρα μου
Ημερολόγιο φυλακής 1944

Μετάφραση: Σίσσυ Παπαδάκη

εκδ. Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός, 2022, σελ.: 331, τιμή: 17.00€ 

Ο Χανς Φάλαντα (1893-1947) λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Ρούντολφ Ντίτσεν, υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Γερμανούς συγγραφείς του Μεσοπολέμου και από τους ελάχιστους που παρέμειναν στη ναζιστική Γερανία. Άσκησε διάφορα επαγγέλματα και μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο εργάστηκε ως μεταφραστής και δημοσιογράφος. Επηρεασμένος αρχικά από τον εξπρεσιονισμό, εμφανίστηκε στα γράμματα το 1920. Το 1923 καταδικάστηκε σε εξάμηνη φυλάκιση για υπεξαίρεση. Με την ίδια κατηγορία και το 1926 σε φυλάκιση δυόμισι ετών. Από τότε ακόμη ήταν έντονη η ροπή του στα ναρκωτικά.

To 1926 θα καλύψει ως δημοσιογράφος την περίφημη δίκη της εξέγερσης των αγροτών στο Νοϊμίνστερ. Προσχώρησε στο καλλιτεχνικό κίνημα «Νέα Αντικειμενικότητα» και ασπάστηκε τον κοινωνικό νατουραλισμό με τη συνειδητή χρήση του απλού ύφους. Το 1932 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά  Και τώρα ανθρωπάκο; (εκδ. Gutenberg, 2017), όπου περιγράφει την καθημερινή ζωή των προλεταριοποιημένων μικροαστών. Με το βιβλίο αυτό θα αποκτήσει παγκόσμια φήμη.

Το 1933 κατηγορείται ότι είχε συμμετάσχει σε συνωμοσία εναντίον του Χίτλερ. Έκτοτε γνώριζε συνεχώς νευρικές καταρρεύσεις και μπαινόβγαινε στα νοσοκομεία. Στο μεταξύ θα γράψει δώδεκα περίπου μυθιστορήματα και ένα βιβλίο με αυτοβιογραφικές αναμνήσεις, κάποια από τα οποία θα γνωρίσουν τεράστια επιτυχία, όπως το Λύκος ανάμεσα σε λύκους (εκδ. Gutenberg, 2020). Τον Φεβρουάριο του 1947 πεθαίνει από υπερβολική δόση υπνωτικών, έχοντας ολοκληρώσει το μυθιστόρημα Μόνος στο Βερολίνο (εκδ. Πόλις, 2012), σχετικά με την πραγματική ιστορία του ζεύγους Χάμπελ, που εκτελέστηκαν από τους Ναζί, κατά τη διάρκεια του πολέμου, εξαιτίας της αντιφασιστικής τους δράσης.

Το 1950 κυκλοφορεί το πιο προσωπικό του βιβλίο Ο πότης (εκδ. Κίχλη, 2013), μια βαθιά αυτοβιογραφική εξιστόρηση της ζωής με τους Ναζί. Ο Χανς Φάλαντα παρέμεινε δημοφιλής συγγραφέας στη Γερμανία και μετά το θάνατό του, ωστόσο ορισμένα από τα ανέκδοτα έργα του θεωρείται ότι χάθηκαν ή πουλήθηκαν, εν μέρει εξαιτίας της αμέλειας και εν μέρει εξαιτίας του εθισμού στα ναρκωτικά της δεύτερης γυναίκας και μοναδικής κληρονόμου του. Η ανάδυση του σημαντικού αυτού συγγραφέα από τη λήθη έγινε το 2009, όταν ο αμερικανικός εκδοτικός οίκος Melville House Publishing εξέδωσε και πάλι στα αγγλικά βιβλία του.

Το 1944 ο Φάλαντα κλείστηκε σε ψυχιατρική φυλακή, επειδή κατά τη διάρκεια ενός καβγά πυροβόλησε την πρώην σύζυγό του  με την οποία όμως εξακολουθούσε να ζει στο ίδιο σπίτι. Τριγυρισμένος από ψυχασθενείς δολοφόνους και μονίμως υπό το άγρυπνο βλέμμα των Ες Ες, έγραψε με κίνδυνο της ζωής του τις αναμνήσεις του από τα δώδεκα χρόνια εθνικοσοσιαλισμού. Στη φυλακή ξαναβρήκε τον παλιό του εαυτό. Έγραφε με φρενήρη ρυθμό και, κυρίως, κατέγραφε τις εμπειρίες του  από την αθλιότητα, τον φόβο και τον κομφορμισμό της χιτλερικής Γερμανίας. Αυτές οι καταγραφές του εκδίδονται για πρώτη φορά στο Ξένος στη χώρα μου, ημερολόγιο φυλακής 1944. Στις σελίδες του απελευθερώνει το μίσος του για τους ναζί, περιγράφει πρόσωπα και γεγονότα της εποχής, μιλά για τις ταλαιπωρίες που υπέστη, αλλά δεν κρύβει και τους συμβιβασμούς που αναγκάστηκε να κάνει.

Τεύχος 655 (Ιανουάριος 2023)

Δείτε Περισσότερα >>