Ιωάννης Σ. Παπαφλωράτος
Συνοπτική Ιστορία των Σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας

εκδ. Λειμών, 2022, σελ.: 214, τιμή: 20,14 €

Οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί έχουν μια παράλληλη και εν πολλοίς αλληλένδετη πορεία δια μέσου των αιώνων. Συχνά, η πορεία αυτή ήταν συνεργατική, ενώ άλλες φορές οδήγησε  σε αιματηρές συγκρούσεις. Εντούτοις οι δύο λαοί ως εκ της γεωγραφίας και Ιστορίας  τους υποχρεούνται να συνυπάρξουν. Τα τελευταία χρόνια, οι εξελίξεις στην περιοχή απασχολούσαν όλη την διεθνή κοινότητα ενώ γινόταν ακόμη λόγος για το ξέσπασμα μιας μείζονος στρατιωτικής σύγκρουσης η οποία θα μπορούσε να προσλάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Πάντως οι περισσότεροι συμφωνούν ότι η κρίση στην Ουκρανία έχει ευρύτερες προεκτάσεις, καθώς αφορά το μέλλον της τάξης πραγμάτων που δημιουργήθηκε μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.

Η γεωγραφική σημασία της Ουκρανίας είναι μεγάλη λόγω θέσης, έκτασης αλλά και για το ιστορικό της βάρος, καθώς το Κίεβο θεωρείται η κοιτίδα της Ρωσίας ή αν θέλουμε να είμαστε πιο ακριβείς του πρώτου σλαβικού κράτους. Στο τέλος τού μεσαίωνα υπήρχε διακριτή ουκρανική γλώσσα σλαβικής προέλευσης, η οποία συγγένευε τόσο με την πολωνική όσο και με την ρωσική γλώσσα, αλλά και διέφερε από αυτές. Οι Ουκρανοί έχουν δικά τους ήθη και έθιμα, παραδόσεις, δικούς τους ήρωες και θρύλους.

Μετά την Επανάσταση των Μπολσεβίκων ξεκινά μια νέα περίοδος για την Ουκρανία υποταγής και καταπίεσης. Η Ουκρανία ανακηρύσσεται ανεξάρτητη Δημοκρατία αλλά εκτελείται από τον Στάλιν ολόκληρη η ιντελιγκέντσιά της γιατί δεν ενσωματώθηκε άμεσα στην ΕΣΣΔ ενώ καταπνίγεται κάθε φωνή ανεξάρτητης ουκρανικής εθνικής ιδέας. Και για τους Μπολσεβίκους η Ουκρανία δεν είναι τίποτα άλλο παρά η «Νοτιοδυτική Ρωσία». Η ενσωμάτωση της Κριμαίας στην Ουκρανία το 1954 θεωρείται μάλλον ιστορικό ατύχημα λόγω της καταγωγής του Χρουστσόφ. Είναι στην ευρύτερη περιοχή που ανθίζει ένα από τα πιο συμπαγή κομμάτια του παρευξείνιου Ελληνισμού με την πόλη της Μαριούπολης και την έδρα της Φιλικής Εταιρείας την Οδησσό να ξεχωρίζουν.

Το 1990 πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες πολυκομματικές εκλογές στην Ουκρανία, ενώ στις 24 Αυγούστου 1991 το Ανώτατο Σοβιέτ της Ουκρανικής Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας αποφάσισε την πλήρη ανεξαρτησία της. Τον Μάρτιο του 2014, η Ρωσία προσάρτησε τη χερσόνησο της Κριμαίας, που ανήκε στην επικράτεια της Ουκρανίας, όταν ο φίλα προσκείμενος στη Μόσχα πρόεδρος της Ουκρανίας, Βίκτωρ Γιανούκοβιτς, κηρύχθηκε έκπτωτος από το κοινοβούλιο της χώρας.

Η Ρωσία είτε τσαρική είτε ΕΣΣΔ δεν δέχθηκε ποτέ την οποιαδήποτε αυτόνομη εθνική ουκρανική οντότητα και ύπαρξη. Η τωρινή εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία μοιάζει να υλοποιεί αυτή τη φωνή του παρελθόντος που αγνοεί το μέλλον.

Το βιβλίο του Ιωάννη Σ. Παπαφλωράτου, έρχεται να απαντήσει σε πολλά ερωτήματα για τα τεκταινόμενα στα εδάφη αυτά, καθιστώντας γνωστή στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό την Ιστορία τους και εκθέτοντας ταυτόχρονα τις πρόσφατες εξελίξεις από της πλευράς της γεωπολιτικής. Άλλωστε σύμφωνα με πολλούς μελετητές, τα τελευταία γεγονότα αποτελούν μια νέα φάση του «μεγάλου παιχνιδιού» (The Big Game), το οποίο παίζεται μεταξύ των Ρώσων και του αγγλοσαξονικού κόσμου στην περιοχή της Ανατολής τα τελευταία 200 χρόνια.

Τεύχος 647 (Μάιος 2022)

Δείτε Περισσότερα >>