Emil Ludwig
Ναπολέων

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Σ. Σκιαδαρέσης

Εκδόσεις Γκοβόστη, 2018, ΣΕΛ: 584, ΤΙΜΗ: 15,00 €

Ο Έμιλ Λούντβιχ (1881-1948), Γερμανός συγγραφέας, γνωστός κυρίως για τις βιογραφίες του, σπούδασε νομικά αλλά δεν εξάσκησε ποτέ το επάγγελμα του δικηγόρου και επιδόθηκε στη συγγραφή. Έγραψε ποιήματα και θεατρικά έργα, αλλά κυρίως ασχολήθηκε με τις εκλαϊκευμένης μορφής βιογραφίες, με πρώτη το 1920, αυτή για τον Γκαίτε, που και τον καθιέρωσε. Ακολούθησαν οι βιογραφίες του Ναπολέοντος, του Χριστού και του Βίσμαρκ, πολύ δημοφιλείς διεθνώς και πολύ «επικίνδυνες» για τον Γκαίμπελς. Τα σχετικά με τον Βίσμαρκ και με τον Γουλλιέλμο Β΄ (Κάιζερ) βιβλία του, αναφερόμενα στην αντίθεση των δυο ανδρών, τον έφεραν αντιμέτωπο με τον έκπτωτο αυτοκράτορα σε δικαστικό αγώνα που έληξε αισίως για τον Λούντβιχ. Το 1940 αναχώρησε για τις Ηνωμένες Πολιτείες, απ’ όπου επέστρεψε στην Ελβετία μετά τον πόλεμο.

Ο Ναπολέων: Το Προσκλητήριο των Λαών. Ο Εφιάλτης των Ηγεμόνων. Ο Μεσσίας των Νέων Καιρών. Κάτω απ’ την πνοή του, οι λαοί σ’ όλες τις χώρες έσπαζαν με πάταγο τις αλυσίδες τους. Στην Ισπανία, στην Ιταλία, στην Ελλάδα, στη Λατινική Αμερική, οι υπόδουλοι τον έβλεπαν ως σημαιοφόρο της πολιτικής και κοινωνικής τους απελευθέρωσης… «Κι αν ακόμα κι αυτός ο ουρανός υπάρχει φόβος να πέσει, θα τον στηρίξουμε με τις λόγχες μας». Έτσι μιλούσε ο Ναπολέων στους στρατιώτες του την παραμονή μιας μάχης και κείνοι, μ’ ένα στεντόρειο «Ζήτω ο Αυτοκράτορας», εκμηδένιζαν τον αντίπαλο.

Είτε ήρωας είτε τύραννος, ο Ναπολέων έχει αποτελέσει αντικείμενο για τη συγγραφή χιλιάδων βιβλίων. Συνεχίζει να ασκεί γοητεία όσο κανένα άλλο ιστορικό πρόσωπο. Σύγχρονοι βιογράφοι του τον συγκρίνουν με τον Σαντάμ Χουσεΐν και τον Μουαμάρ Καντάφι ή τον Αδόλφο Χίτλερ και τον Στάλιν. Δύο αιώνες μετά την κατάρρευση της σύντομης αυτοκρατορίας του, συνεχίζει να ασκεί γοητεία όσο κανένα άλλο ιστορικό πρόσωπο. H τελευταία αντιπαράθεση γύρω από τον Γάλλο στρατηλάτη αφορά τις συνθήκες του θανάτου του το 1821, ενώ ήταν εξόριστος στη νήσο της Αγίας Ελένης. O Ναπολέων πέθανε όντως από καρκίνο του στομάχου, ή δηλητηριάστηκε με αρσενικό, όπως φαίνεται από εξετάσεις DNA σε τούφα μαλλιών του;

Το ιστορικό ενδιαφέρον γύρω από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη, τροφοδοτείται από τον πραγματικό πακτωλό ιστορικών στοιχείων, τα οποία έρχονται διαρκώς στο φως γύρω από τις εκστρατείες, αλλά και την ταραχώδη προσωπική ζωή του. H απουσία χειροπιαστών ενδείξεων για τον χαρακτήρα και τις καθημερινές συνήθειές του, όμως, υποχρεώνει τους ιστορικούς να φθάνουν σε συμπεράσματα εκμεταλλευόμενοι διάσπαρτες πληροφορίες και ψήγματα διηγήσεων συγχρόνων του. H σπάνις συγκεκριμένων πληροφοριών οδηγεί τους ιστορικούς σε ατέρμονες αντιπαραθέσεις γύρω από τη φύση της διακυβέρνησής του: ήταν άραγε τύραννος ή πεφωτισμένος δεσπότης; H κληρονομιά του μπορεί να χαρακτηριστεί δώρο ή κατάρα;

O Χίτλερ, ο πρώτος δικτάτορας της εποχής της κυριαρχίας των οπτικοακουστικών μέσων, άφησε πίσω του άφθονο υλικό, που μας επιτρέπει να αποκτήσουμε σαφή αντίληψη των πολιτικών μεθόδων και της μαγνητικής προσωπικότητάς του. H αποκάλυψη μύχιων πτυχών της προσωπικότητας των ιστορικών μύθων, όμως, οδηγεί μοιραία στην απομυθοποίησή τους. Ο Ναπολέων του Λούντβιχ έρχεται με τη νέα αναθεωρημένη έκδοση της μετάφρασης του Σ. Σκιαδαρέση (1951), να αποδείξει την αντοχή του στον χρόνο.

Τεύχος 608 (Φεβρουάριος 2019)

Δείτε Περισσότερα >>