Νίκος Κυριαζής

Υγρό πυρ, Μια Ιλιάδα για το Βυζάντιο

εκδ. Anubis, σελ. 296, τιμή: 12,90 €

Το μυθιστόρημα του γνωστού συγγραφέα ιστορικών μυθιστορημάτων Νίκου Κυριαζή, αναφέρεται σε μία από τις πιο κρίσιμες περιόδους της βυζαντινής αλλά και ευρωπαϊκής Ιστορίας, την άνοδο και την πλημμυρίδα του Ισλάμ, ως την μεγάλη και απροσδόκητη ανατροπή κατά την πρώτη πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τους Άραβες, την σωτηρία της αυτοκρατορίας που βρίσκεται στα πρόθυρα του αφανισμού, χάρη στην ανακάλυψη του υγρού πυρός, του θαυματουργού όπλου που θα σώσει την αυτοκρατορία.

Πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος είναι ο Καλλίνικος, εφευρέτης του υγρού πυρός, για τον οποίο δεν γνωρίζουμε παρά ελάχιστα. Ο συγγραφέας ιστορεί τη ζωή του με ελευθερία αλλά και με απόλυτο σεβασμό στα ιστορικά γεγονότα. Παρακολουθεί τους πρωταγωνιστές και των δυο εμπολέμων, τον Καλλίνικο και τους αυτοκράτορες Ηράκλειο, Κώνστα Β΄, Κωνσταντίνο Δ΄, τον φράγκο μισθοφόρο Καρόλους, τους δασκάλους του Αθανάσιο και Μαρικανό και τον πιστό του σκύλο Λέοντα, την αγαπημένη του Καλλινίκου Θεοφανώ και από την πλευρά των Αράβων τους συντρόφους του Μωάμεθ Αμπού Αγιούμπ,  Χαζρέτ Χαφίζ, Χιντ, μητέρα του Μωαβία και του χαλίφη Μωαβία (όλα ιστορικά πρόσωπα).

Η ιστορία αρχίζει με τα παιδικά χρόνια του Καλλίνικου στη Δαμασκό, συνεχίζεται με τη μάχη του Γιαρμούκ (Ιερομίακα), την φυγή της οικογένειας στην Κωνσταντινούπολη, την εκπαίδευση του Καλλίνικου στο στρατό, τη δράση του ως ακρίτα, την προαγωγή του σε βασιλικό αρχιτέκτονα (που ήταν όμως και ο πρώτος μηχανικός της αυτοκρατορίας). Ο Καλλίνικος συνοδεύει τον αυτοκράτορα Κώνστα στις εκστρατείες στα Βαλκάνια και στην Σικελία,  την πρώτη μεγάλη ναυμαχία με τους Άραβες, την επιστροφή του μετά τη δολοφονία του Κώνστα και την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι το πώς ο συγγραφέας περιγράφει τη λειτουργία του νου και την έμπνευση του Καλλίνικου. Μια γενικά άγνωστη λεπτομέρεια είναι πως η εφεύρεση του αρμονίου (Orgel που χρησιμοποιείται στις δυτικές εκκλησίες) είναι βυζαντινή και πως ο Καλλίνικος εμπνέεται από τη λειτουργία της για να δημιουργήσει τους σίφωνες που εκτοξεύουν το υγρό πυρ.

Οι εξαιρετικά ζωντανές περιγραφές των μονομαχιών, μαχών και ναυμαχιών κάνουν τον αναγνώστη να τις ζει. Σε αυτά οφείλεται ο υπότιτλος του βιβλίου «Μια Ιλιάδα για το Βυζάντιο» καθώς και στο ότι η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης ήταν μακροχρόνια, 5 έτη, αν και είχε αίσιο τέλος για τους πολιορκημένους, σε αντίθεση με την Τροία. Υπάρχει όμως μια τρυφερή ιστορία αγάπης του Καλλίνικου με την αγαπημένη και σύζυγό του Θεοφανώ που πάντα του συμπαραστέκεται.

Το Υγρό πυρ είναι ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα που αναβιώνει μια από τις πιο ένδοξες και αποφασιστικές περιόδους της βυζαντινής ιστορίας, για την οποία ο Οστρογκόφσκι έγραψε: «Από τις τρεις νίκες (πολιορκία της Κωνσταντινούπολης 678, 717 και Πουατιέ 732) που έσωσαν την Ευρώπη από το να μην κατακτηθεί από την ισλαμική πλημμυρίδα, εκείνη του Κωνσταντίνου Δ ήταν η πρώτη και σημαντικότερη… το γεγονός πως κράτησε έσωσε όχι μόνο τη βυζαντινή αυτοκρατορία αλλά ολόκληρο τον ευρωπαϊκό πολιτισμό».

Ο Νίκος Κυριαζής έγραψε ένα μυθιστόρημα που ρέει και παρασύρει τον αναγνώστη και αξίζει να διαβαστεί.

Τεύχος 676 (Οκτώβριος 2024)

Δείτε Περισσότερα >>