Μαρία Αδαμαντίδου

Αχιλλοπούλειο Κοινοτικό Παρθεναγωγείο Καΐρου

80 χρόνια ελληνικής εκπαίδευσης στην Αίγυπτο (1884-1964)

Εκδόσεις ΑΩ, 2023,σελ.: 416, τιμή: 31,00 €

Στην περιοχή Μπαμπ ελ-Λουκ στο κεντρικό Κάιρο, υπάρχει ένα επιβλητικό διώροφο κτίριο που πλησιάζει τα εκατό χρόνια ζωής. Από το 1964 εκεί έδρευε το τμήμα Κοινωνικών Επιστημών του Αμερικανικού Πανεπιστημίου του Καΐρου, ενώ μέχρι το καλοκαίρι του 1964 στέγαζε το ελληνικό παρθεναγωγείο της αιγυπτιακής πρωτεύουσας. Μακρόστενο και συμμετρικό, με όψεις ντυμένες από πλίνθο, λιτούς κίονες να πλαισιώνουν τις δύο κύριες εισόδους και καμπυλόγραμμα διακοσμητικά στοιχεία να γλυκαίνουν τον επιβλητικό του χαρακτήρα, το κτίριο έμεινε για αρκετά χρόνια άδειο. Από το 2014 στεγάζει το Greek Campus, κέντρο συνελεύσεων και υπηρεσιών για νεοφυείς επιχειρήσεις.

Στα μέσα του 19ου αιώνα η εκπαίδευση των ελληνοπαίδων ήταν πρωταρχικής σημασίας για το ανεξάρτητο ελληνικό κράτος αλλά και για τον ευρύτερο ελληνισμό της Μικράς Ασίας και της Αιγύπτου. Όμως η ομαλή και συνεχής λειτουργία των σχολείων απαιτούσε σταθερή εισροή ρευστού γι’ αυτό και στα περιορισμένα και κατά καιρούς παραπαίοντα οικονομικά των πατριαρχείων και των κοινοτήτων, έρχονταν αρωγοί κεφαλαιούχοι αστοί. Κάνοντας τη μεγάλη δωρεά του προς την Ελληνική Κοινότητα του Καΐρου, ο εκ Τσαγκαράδας Πηλίου Ευάγγελος Αχιλλόπουλος στήριξε με δωρεά του την υπόθεση της εκπαίδευσης.

Το Αχιλλοπούλειο Παρθεναγωγείο του Καΐρου υπήρξε επί ογδόντα χρόνια βασικό σημείο αναφοράς στη ζωή των Ελλήνων της αιγυπτιακής πρωτεύουσας ως τόπος εκπαίδευσης, κοινωνικών συναλλαγών και αρωγής, νεανικής δράσης και δημιουργίας.

Το όνομά του παραμένει συνώνυμο με την ευεργεσία που του έδωσε ζωή, με την πίστη στην αξία της εκπαίδευσης, με το πνεύμα κοινωφελείας που διέτρεξε τη δράση του ως κοινοτικού ιδρύματος, με τον αγώνα των διευθυντριών του για την εκπλήρωση της αποστολής τους, με την αφοσίωση και ευσυνειδησία εκπαιδευτικών που στάθηκαν για τις μαθήτριες παραδείγματα προς μίμηση και, τέλος, με το πολύπλευρο παιδαγωγικό του έργο: τα κορίτσια της μεγάλης καϊρινής παροικίας έλαβαν γνώση, διαμόρφωσαν ελληνική ταυτότητα και ελληνορθόδοξη συνείδηση, και ―ίσως το κυριότερο― διδάχθηκαν ανθρωπισμό.

Τα έργα και οι ημέρες του Αχιλλοπουλείου ακολούθησαν κατά βήμα τα έργα και τις μέρες της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου και γενικότερα του αιγυπτιώτη ελληνισμού. Γεννήθηκε, άκμασε, αναδιπλώθηκε και τελικά επιβίωσε ανάλογα με τις στροφές που πήρε η διαδρομή της Αιγύπτου από ημιαυτόνομη οθωμανική επαρχία σε βρετανικό προτεκτοράτο και, τελικά, σε κυρίαρχο αραβικό κράτος.

Η Μαρία Αδαμαντίδου, γνωστή για την συμβολή της στην καταγραφή της Ιστορίας των Αιγυπτιωτών Ελλήνων, στο εξαιρετικού ενδιαφέροντος βιβλίο της, εξιστορεί και ζωντανεύει την διαδρομή ενός ελληνικού σχολείου σε χώρα φιλόξενη αλλά πολιτισμικά διαφορετική, ιχνογραφώντας παράλληλα χαρακτηριστικά και νοοτροπίες της παροικίας όπως την εσωστρέφεια, τις συντηρητικές απόψεις γύρω από την εκπαίδευση της γυναίκας, το πνεύμα αλληλεγγύης και της προσφοράς για έναν κοινό σκοπό. Καταγράφει γεγονότα και τις εσωτερικές ή εξωτερικές συνθήκες που επηρέασαν τη λειτουργία του σχολείου. Το βιβλίο εκτός από το αφηγηματικό τμήμα περιέχει και ένα συναρπαστικό-συλλεκτικό φωτογραφικό λεύκωμα, πίνακες εγγράφων, σχολικά προγράμματα και τεκμήρια.

Τεύχος 666 (Δεκέμβριος 2023)

Δείτε Περισσότερα >>