Κώστας Ακρίβος
Πότε διάβολος πότε άγγελος

εκδ. Μεταίχμιο, 2021, σελ.: 256, τιμή: 15,50 €

Ένας άντρας μεγαλώνει, ζει και πεθαίνει χωρίς ποτέ να μάθει ποιος ήταν ο πατέρας του – ο Γεώργιος Καραϊσκάκης. Ένας άλλος θα περάσει όλη του τη ζωή αγαπώντας λάθος άνθρωπο για πατέρα – Μήτρος Αγραφιώτης το όνομά του. Οι δρόμοι τους θα συναντηθούν στα αίματα και στις θυσίες της επανάστασης του 1821. Τους ενώνει ο πόθος για την ελευθερία της πατρίδας, αλλά και κάτι βαθύτερο που ο ένας το αγνοεί και ο άλλος το αποσιωπά επίτηδες.
Πολλά χρόνια αργότερα, όταν πια εκείνο που έχει μείνει απ’ όλα αυτά είναι ένα αμήχανο αίσθημα ευγνωμοσύνης, το ερώτημα συνεχίζει να βασανίζει τον αφηγητή από την παιδική του ακόμη ηλικία: ήρωας γεννιέσαι ή γίνεσαι;

O Kώστας Ακρίβος άρχισε να γράφει το βιβλίο Πότε διάβολος πότε άγγελος, όταν βρέθηκε μπροστά σε μια μεγάλη γενεαλογική έκπληξη. Διαβάζοντας το Εγκυκλοπαιδικό Βιογραφικό Λεξικό Νεότερης Θεσσαλικής Ιστορίας, έπεσε πάνω στον βίο του αγωνιστή του 1821 Μήτρου Αγραφιώτη. Τούτο δεν θα είχε καμία ιδιαίτερη σημασία, εάν τον παππού του από την πλευρά της μητέρας του δεν τον έλεγαν κι’ αυτόν Μήτσο Αγραφιώτη. Συνεπώς ο εν λόγω αγωνιστής ήταν προπάππος της. Τον Μήτρο Αγραφιώτη τον πήρε μαζί του στον πόλεμο ο Γεώργιο Καραϊσκάκης, από την ηλικία των 18 ετών, ήταν το δεξί του χέρι και, όχι μόνο αυτό, αλλά του εμπιστεύθηκε το ταμείο του, ενώ στη διαθήκη του τον ορίζει ως ένα από τους εκτελεστές της. Ο Μήτρος θα πεθάνει πολλά χρόνια μετά τον Καραϊσκάκη, στη Χαλκίδα, σαν ένας παραγκωνισμένος πολεμιστής.

Προκειμένου να απαντήσει στο ερώτημα ποια μπορεί να ήταν η σχέση, μυστική και βαθύτερη ανάμεσα στον δεκαοκτάχρονο και τον Καραϊσκάκη και πως δικαιολογείται η τόση συμπάθεια, η τόση εμπιστοσύνη, οδηγήθηκε στην ανασύσταση του βίου του Καραϊσκάκη. Έτσι στο βιβλίο του ξεδιπλώνεται από τη μια η πορεία της ζωής αυτού του κορυφαίου αγωνιστή της Επανάστασης και, από την άλλη το χρονικό της οικογένειας του Μήτρου Αγραφιώτη, μέχρι που θα συγκλίνουν στη ζωή του αφηγητή, από την παιδική του ακόμη ηλικία, τη δεκαετία του 1960, ως και σήμερα, όταν αποφασίζει πια να διηγηθεί με μυθιστορηματικό τρόπο την Ιστορία της οικογένειάς του, με όλες τις φανερές και αδήλωτες πτυχές της.

Με σημαντικό λογοτεχνικό παρελθόν και επαρκέστατη φιλολογική κατάρτιση, ο Ακρίβος προσφέρει μία ολοκληρωμένη τοιχογραφία της Ελλάδας του 19ου αιώνα αφηγούμενος τον βίο του Καραϊσκάκη και παρακολουθώντας την ιδιαίτερη σχέση του με τον Μήτρο Αγραφιώτη. Αξιοποιώντας κάθε μαρτυρία σχετική με τον ιδιωτικό και δημόσιο βίο των δύο προσώπων, συνθέτει την Ιστορία του χρησιμοποιώντας δεξιοτεχνικά τη γλώσσα, αποφεύγοντας την ελάχιστη επιτήδευση, ενώ η δομή των φράσεών του παραπέμπει στον τρόπο έκφρασης του τότε. Χρησιμοποιεί πληθώρα ιστορικών πληροφοριών προκειμένου να μας αφηγηθεί τον βίο του Καραϊσκάκη, και την Ελλάδα της Επανάστασης.

Ο Κώστας Ακρίβος δικαιώνει τη λογοτεχνική μετάπλαση της Ιστορίας και των προσώπων της, καθώς μας παραδίδει ένα έργο που προσεγγίζει αυθεντικά μιαν ολόκληρη εποχή.

Τεύχος 640 (Οκτώβριος 2021)

Δείτε Περισσότερα >>