Thomas R. Trautmann
Ινδία: Σύντομη ιστορία ενός μεγάλου πολιτισμού

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Μαρία Παπαηλιάδη

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2019, ΣΕΛ.: 400, ΤΙΜΗ: 16,00 €

Όταν αναφερόμαστε στην Ινδία, εννοούμε τον ινδικό πολιτισμό και τον χώρο του, και όχι την Δημοκρατία της Ινδίας, που ιδρύθηκε πριν από 70 χρόνια, με τον τερματισμό της βρετανικής επικυριαρχίας. Ο σημερινός πολιτικός χάρτης χωρίζεται σε επτά εθνικά κράτη, τα οποία κατέχουν το έδαφος της Ινδίας με την πολιτισμική έννοια. Τα περισσότερα των οποίων είναι αρκετά νέα.: Δημοκρατία της Ινδίας, Πακιστάν, Μπαγκλαντές, Σρι Λάνκα (πρώην Κεϋλάνη), Νεπάλ, Μπουτάν, Μαλδίβες.

Ο πολιτισμός της Ινδίας καλύπτει μια μακρά περίοδο περίπου πέντε χιλιάδων ετών, σε ένα μεγάλο τμήμα της κατοικήσιμης επιφάνειας της γης, και άσκησε τεράστια επίδραση στον κόσμο με τον οποίο γειτνίαζε. Οι Ινδοί δεν είναι φυλή και ότι, ως προς τα φυσικά χαρακτηριστικά που θεωρούνται δείκτες φυλής, ούτε διαθέτουν ομοιογένεια μεταξύ τους, ούτε χαρακτηριστικά που να τους διακρίνουν από άλλους λαούς. Υπάρχει μια καθιερωμένη αλλά όπως αποδεικνύεται εσφαλμένη άποψη για τη γέννηση του ινδικού πολιτισμού σύμφωνα με την οποία, ο ινδικός πολιτισμός προέκυψε από τη σύγκρουση και την ακόλουθη ανάμειξη μιας ανοιχτόχρωμης, πολιτισμένη φυλής με μια σκουρόχρωμη βάρβαρη φυλή. Ο Τόμας Τράουτμαν –επίτιμος καθηγητής Ιστορίας και Ανρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν–, αποδεικνύει με επιχειρήματα στο βιβλίο του, ότι η φυλετική θεωρία κατέρρευσε με την ανακάλυψη του Πολιτισμού της Κοιλάδας του Ινδού, που έδειξε ότι οι απαρχές του πολιτισμού ανάγονται σ’ ένα πολύ μακρινό παρελθόν. Την ίδια στιγμή, είναι προφανές ότι τουλάχιστον τρεις διαφορετικές ομάδες, διακριτές προηγουμένως συνενώθηκαν για να δημιουργηθεί ο ινδικός πολιτισμός, αφού υπάρχουν στην Ινδία τρεις μείζονες οικογένειες γλωσσών οι οποίες δεν ςσχετίζονται μεταξύ τους. Πρόκειται, κατά σειρά μεγέθους, για την ινδοάρια οικογένεια, την δραβιδική οικογένεια και την οικογένεια γλωσσών μούνδα.

Η σύγχρονη Ινδία είναι μια ανερχόμενη οικονομική και στρατιωτική δύναμη που η εμβέλειά της ξεπερνά τα γεωγραφικά όρια της Νότιας Ασίας. Συνάμα, είναι κληρονόμος ενός πανάρχαιου και πολύμορφου πολιτισμού. Στο Μοχέντζο-ντάρο και στη Χαράππα, την 3η χιλιετία π. Χ., εμφανίστηκε ο πρώτος νοτιοασιατικός αστικός πολιτισμός· ακολούθησε τη 2η χιλιετία π. Χ. ο βεδικός ινδοάριος πολιτισμός, και σταδιακά διαμορφώθηκαν χαρακτηριστικά πολιτισμικά σχήματα που έκτοτε θα σφραγίσουν την κουλτούρα και την ιστορία της υποηπείρου.

Με τον πολιτισμό αυτόν η Δύση συνδιαλλέγεται με διάφορους τρόπους ήδη από την Αρχαιότητα, όπως δείχνουν τα ελληνοϊνδικά βασίλεια της βόρειας Ινδίας και του Αφγανιστάν. Το δικό τους ισχυρό αποτύπωμα άφησαν μεταγενέστερα η εμφάνιση του ισλάμ, στους νεότερους χρόνους η έλευση των ευρωπαίων αποικιοκρατών, και στον 20ό αιώνα η αποαποικιοποίηση και η δημιουργία εθνικών κρατών. Η ινδική υποήπειρος υπήρξε το γιγάντιο πεδίο όπου συναντήθηκαν ποικίλες πληθυσμιακές ομάδες, θρησκείες και κουλτούρες, που η καθεμιά επηρέασε με τον δικό της τρόπο την κοινωνική, πνευματική, επιστημονική και τεχνολογική σφαίρα.

Το βιβλίο του Tόμας Τράουτμαν συνιστά ένα ασφαλή οδηγό σε μια πολυδαίδαλη ιστορική διαδρομή, ένα οδηγό που δεν παρασύρεται σε βιαστικές υπεργενικεύσεις, αλλά βοηθά τον σύγχρονο αναγνώστη να γνωρίσει τις βασικές πτυχές του ινδικού πολιτισμού με τρόπο προσιτό, συνεκτικό και απόλυτα τεκμηριωμένο.

Τεύχος 624 (Ιούνιος 2020)

Δείτε Περισσότερα >>