Ιωάννης Β. Δασκαρόλης
Δημοκρατικά τάγματα,
Οι “πραιτωριανοί” της Β΄ελληνικής δημοκρατίας 1923-1926

Εκδόσεις Παπαζήση, 2019, ΣΕΛ.: 696, ΤΙΜΗ: 29,00 €

H περίοδος 1923-1926 την οποία πραγματεύεται στο βιβλίο του ο Ιωάννης Β. Δασκαρόλης είναι εν πολλοίς άγνωστη στο ευρύ αναγνωστικό κοινό, καθώς δεν υπάρχουν ως τώρα επιμέρους ιστορικές μελέτες που να εμβαθύνουν στα ταραγμένα αυτά χρόνια. Η εξιστόρηση περιστρέφεται γύρω από τους αξιωματικούς του Στρατού που διχάζονται πολιτικά και στις τάξεις των οποίων επικρατούν μετά το αποτυχημένο κίνημα Γαργαλίδη – Λεοναρδόπουλου οι δημοκρατικοί που εκθρονίζουν τον Βασιλιά. Ενώ στους κόλπους της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης συγκρούονται οι βενιζελικοί και οι δημοκρατικοί για τον τελικό διακανονισμό του πολιτειακού ζητήματος, οι βενιζελικοί ενισχύουν τα Δημοκρατικά Τάγματα ώστε να περιφρουρήσουν τη δημόσια ασφάλεια και να καταπολεμήσουν τη ληστεία. Σταδιακά, και λόγω της πολιτικής αστάθειας που προκλήθηκε από τη δικτατορία του Πάγκαλου, τα Δημοκρατικά Τάγματα ενισχύονται από τις διαδοχικές κυβερνήσεις της ταραγμένης αυτής περιόδου και μεταβάλλονται σε ρυθμιστές της πολιτικής κατάστασης, σε «πραιτωριανούς» που ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις.

Από την σχολαστική έρευνα σε πρωτογενές υλικό του Ι. Β. Δασκαρόλη, προέκυψαν νέες πληροφορίες για τη σύσταση, τους σκοπούς, την ιδεολογία και τη δράση των Δημοκρατικών Ταγμάτων κατά την περίοδο 1923-1926. Ο συγγραφέας εντοπίζει την αιτιώδη σχέση μεταξύ της ανόδου των Δημοκρατικών Ταγμάτων και των κορυφαίων πολιτικών και στρατιωτικών γεγονότων της περιόδου που έδρασαν. Αποδεικνύεται πλέον με αδιάσειστα στοιχεία ότι δημιουργός τους δεν υπήρξε αποκλειστικά ο Πάγκαλος, όπως πιστεύεται ως σήμερα. Επίσης παρατίθεται νέο υλικό και ιστορικές πληροφορίες για ζητήματα της περιόδου όπως το το αιματηρό συλλαλητήριο των βασιλοφρόνων στις 13 Δεκεμβρίου 1923, η αντικοινοβουλευτική πτώση των κυβερνήσεων Βενιζέλου – Καφαντάρη, το δημοψήφισμα για την Αβασίλευτη Δημοκρατία, η αυταρχική διακυβέρνηση Παπαναστασίου, το κίνημα Κολιαλέξη στο Ναυτικό, η επίθεση αποσπάσματος των Δημοκρατικών Ταγμάτων στα τυπογραφεία αντιβενιζελικών εφημερίδων στη Θεσσαλονίκη, τα κινήματα Λούφα και Πάγκαλου, η εισβολή του Πάγκαλου στη Βουλγαρία, ο περίπατος της Αγίας Παρασκευής, τα κινήματα Καρακούφα – Μπακιρτζή και Κονδύλη. Η διαδρομή των Δημοκρατικών Ταγμάτων κορυφώθηκε κατά τον πιο τραγικό τρόπο την 9η Σεπτεμβρίου 1926 με μια αδυσώπητη μάχη στο κέντρο των Αθηνών, με τη συμμετοχή πυροβολικού και τεθωρακισμένων αυτοκινήτων και κατάληξη περισσότερους από 100 νεκρούς και τραυματίες.

Εξαιρετικά πρωτότυπη η μελέτη του Ιωάννη Β. Δασκαρόλη, συμβάλλει σημαντικά στην βιβλιογραφία της συγκεκριμένης περιόδου, εφόσον για πρώτη φορά παρουσιάζεται στην ελληνική ιστοριογραφία η ίδρυση και η εξέλιξη των Δημοκρατικών Ταγμάτων, ο τρόπος στρατολόγησης των οπλιτών τους, το κόστος λειτουργίας τους, η συμμετοχή τους στα διάφορα στρατιωτικά κινήματα της εποχής, στην εισβολή στη Βουλγαρία το 1925 και στην καταδίωξη των δραστών της ληστείας της Πέτρας. Επίσης για πρώτη φορά παρουσιάζεται με λεπτομέρειες η ίδρυση των Κυνηγών από τον Κονδύλη και η ένταξή τους στα Δημοκρατικά Τάγματα, ενώ εκτίθενται αντικειμενικά και έγκυρα τα πρωτοφανή γεγονότα της 9ης Σεπτεμβρίου με βάση νέες πληροφορίες από αρχειακό υλικό και τον Τύπο της εποχής. Στο τέλος, γίνεται μια σύντομη αναφορά στα Τάγματα Ασφαλείας της Κατοχής, που συνδέονται για πρώτη φορά ευθέως με τα μεσοπολεμικά Δημοκρατικά Τάγματα.

Τεύχος 620 (Φευβρουάριος 2020)

Δείτε Περισσότερα >>