Éric Vuillard
14η Ιουλίου

Εκδόσεις Πόλις, 2019, ΣΕΛ.: 216, ΤΙΜΗ: 16,00 €

Ο Ιούλιος υπήρξε ο μήνας σημαντικών επαναστάσεων που καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό την πορεία του σημερινού κόσμου. Από την αμερικανική και τη γαλλική επανάσταση, σε δύο διαφορετικές ηπείρους, η ανθρωπότητα πέρασε ουσιαστικά στο σύστημα που θα ονομαστεί καπιταλιστικό και που κυριαρχεί μέχρι τις μέρες μας.

Στις αρχές του καλοκαιριού του 1789 η γαλλική πρωτεύουσα βρίσκεται σε επαναστατικό αναβρασμό. Στις 14 Ιουλίου, οι εκλέκτορες που είχαν σχηματίσει στο Δημαρχείο του Παρισιού, μαζί με τους παλιούς δημοτικούς συμβούλους, μια μόνιμη επιτροπή ζήτησαν επανειλημμένα από τον διοικητή της Βαστίλλης να δώσει όπλα στην πολιτοφυλακή που είχε αρχίσει να σχηματίζεται από τους αντιφρονούντες και να βγάλει τα κανόνια που βρίσκονταν στους πύργους του φρουρίου, το οποίο είχε μετατραπεί σε φυλακή. Η λαϊκή αντιπροσωπεία που προσπάθησε να συνομιλήσει με τον διοικητή της Βαστίλλης, κρατώντας λευκή σημαία, έγινε δεκτή με πυρά. Έτσι άρχισε η πολιορκία της Βαστίλλης, συμβόλου της απόλυτης μοναρχίας, και οι πολίτες ενισχυμένοι με το γαλλικό σύνταγμα που είχε στασιάσει, κατόρθωσαν έπειτα από σκληρή μάχη να την καταλάβουν. Η οργή ήταν μεγάλη και το πλήθος ξέσπασε σε αντίποινα.

Η άλωση της Βαστίλλης, ένα από τα πιο εμβληματικά συμβάντα όλων των εποχών, υπήρξε το πρώτο από εκείνα που επρόκειτο να δείξουν την εμμονή του λαού στην επαναστατική αλλαγή. Το δεύτερο τέτοιο γεγονός συνέβη στην ύπαιθρο, όπου οι αγρότες υπέφεραν από τις άμεσες επιπτώσεις της οικονομικής στέρησης. Κι εκείνοι επίσης φοβούνταν μια μοναρχική και αριστοκρατική αντεπανάσταση. Καθώς αδημονούσαν να μάθουν νέα από τις Βερσαλλίες, η προσμονή τους μετατράπηκε σε φόβο όταν άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι μια αστική επανάσταση ίσως να μην ασχοληθεί με τα προβλήματα τους. Φοβισμένοι και αβέβαιοι, οι αγρότες σε πολλές περιοχές της Γαλλίας πανικοβλήθηκαν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, πυρπόλησαν αρχοντικά μαζί με τα μητρώα που ήταν εκεί, κατέστρεψαν μοναστήρια και κατοικίες επισκόπων και δολοφόνησαν μερικούς από τους ευγενείς που τόλμησαν να αντισταθούν.

Η άλωση της Βαστίλλης είναι περισσότερο γνωστή, μέσα από την αφήγηση των επιφανών, οι οποίοι δεν ήταν παρόντες εκείνη την ημέρα. Ο Ερίκ Βυϊγιάρ μας μεταφέρει το κλίμα εκείνης της ημέρας, εμφυσώντας πνοή σε τούτη τη μεγάλη εξέγερση που, με τον καιρό, το μήνυμά της ξεθώριασε σε εορταστικό απολίθωμα. Περιγράφει με κινηματογραφική ματιά, εκείνη την ημέρα με κάθε λεπτομέρεια. Διεισδύει με μοναδικό τρόπο στα γεγονότα, απονέμοντας παράλληλα δικαιοσύνη στους απόντες από την επίσημη Ιστορία. Διηγείται την Ιστορία των αφανών που πράγματι άλωσαν την Βαστίλλη. Με αφετηρία το ανώνυμο πλήθος, το βιβλίο του εστιάζει στη συλλογική αφήγηση των ανθρώπων που πρωταγωνίστησαν σε αυτά τα γεγονότα, αλλά ξεχάστηκαν από την επίσημη Ιστορία· μικρογραφίες όλο ζωή, που συνθέτουν από κοινού μια μεγαλειώδη τοιχογραφία. Ένα βιβλίο (πρόκειται για το τρίτο του Βιγιάρ που μεταφράστηκε στα ελληνικά), με παθιασμένη γραφή, –αποδίδεται στα ελληνικά εξαιρετικά από τον Μανώλη Πιμπλή–, το οποίο καθιστά πρόδηλο αυτό που συνήθως λησμονούμε: η ελευθερία απαιτεί και την ισότητα όλων ενώπιον της Ιστορίας.

Τεύχος 613 (Ιούλιος 2019)

Δείτε Περισσότερα >>