Πέτρος Στ. Μακρής – Στάικος, Κίτσος Μαλτέζος
Ο αγαπημένος των θεών

Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2019, ΣΕΛ.: 372, ΤΙΜΗ: 18,00 €

Ο Κίτσος Μαλτέζος (1921-1944) γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν γιος του Γιάννη Μαλτέζου-Μακρυγιάννη. Από την πλευρά του πατέρα του ήταν εγγονός του καθηγητή του Πολυτεχνείου Γεωργίου Μαλτέζου, τρισέγγονος του στρατηγού Ιωάννη Μακρυγιάννη, καθώς και απόγονος της οικογένειας Σκουζέ. Στα μαθητικά του χρόνια εντάχθηκε στην Ε.Ο.Ν. ως βαθμοφόρος. Το 1942 ως φοιτητής της Νομικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, εντάχθηκε στην ΟΚΝΕ (Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας), όπου ανήλθε στην ιεραρχία, αλλά σύντομα αποχώρησε για να διαγραφεί στις αρχές του 1943 από την ίδια την οργάνωση. Λίγο μετά εντάχθηκε στην ένοπλη εθνικιστική αντιστασιακή οργάνωση ΡΑΝ (Ρωμυλία-Αυλών-Νήσοι) η οποία είχε σκοπό την ανασύσταση της Μεγάλης Ελλάδας.

Η ΡΑΝ συμμετείχε στη δημιουργία του μετωπικού Εθνικού Συνδέσμου Ανωτάτων Σχολών (ΕΣΑΣ), οργάνωση στην οποία συμμετείχαν άτομα τα οποία οπλοφορούσαν με άδεια από την κατοχική κυβέρνηση, όπως τα μέλη της Οργάνωσης Χ. Ο Μαλτέζος όμως είχε έρθει σε σύγκρουση μαζί τους. Εντούτοις, με την ολοένα και μεγαλύτερη καταστολή που εφάρμοζαν οι κατοχικές δυνάμεις εναντίον των μελών της ΕΠΟΝ, καταστολή που γινόταν με τη συνεργασία των μελών της ΕΣΑΣ, η κατάσταση δυναμιτίστηκε. Μέλη της Χ συνέλαβαν και παρέδωσαν στην Ασφάλεια, μετά από βασανιστήρια, τα μέλη της ΕΠΟΝ που έλεγχαν το Ταμείο Απόρων Φοιτητών, τα οποία μεταφέρθηκαν τελικά στις φυλακές Χαϊδαρίου. Την επόμενη μέρα ο ΕΣΑΣ διαβεβαίωνε την κυβέρνηση ότι «το πλείστον των φοιτητών επιθυμεί την ησυχία εν τω πανεπιστημίω».

Οι κινήσεις του Μαλτέζου ενόχλησαν κάποια στελέχη της Αριστεράς, τα οποία και σχεδίασαν την εκτέλεσή του. Ο Μαλτέζος θα δολοφονηθεί το πρωί της 1ης Φεβρουαρίου 1944, σχεδόν απέναντι από το σπίτι του, μπροστά στο άγαλμα του Βύρωνα. Στο απέναντι πεζοδρόμιο βρισκόταν ο Άδωνις Κύρου, ο οποίος εικάζεται ότι οργάνωσε την δολοφονία. Η δολοφονία του Μαλτέζου, που ξεχώριζε για την ευρυμάθεια, τις λογοτεχνικές και φιλοσοφικές του ανησυχίες, συγκλόνισε συμφοιτητές και συντρόφους ένθεν και ένθεν, ενώ αποτέλεσε αιτία εσωτερικών ρήξεων στην Αριστερά και συνειδησιακών συγκρούσεων επιφανών μελών της.
Η Αριστερά θα αρνείται επίμονα την οποιαδήποτε αναφορά σε μιαν από τις πιο σκοτεινές σελίδες της δράσης της, ενώ η σκληρή μετεμφυλιακή Δεξιά θα προσπαθήσει να αξιοποιήσει πολιτικά τον θάνατο ενός ανθρώπου που στην πραγματικότητα δεν της ανήκε. Σοσιαλδημοκράτης, αντιμοναρχικός, γοητευτικός στο πνεύμα, τις ιδέες, τη δράση, ευρυμαθής, ανήσυχος, πρόσωπο που γνώριζε Ιστορία και διέθετε πειθώ, ο Κίτσος Μαλτέζος θεωρήθηκε από πολλούς ως ο «χρυσός» νέος της γενιάς του. Υποστηρίζεται ότι, αν είχε επιβιώσει της εμφύλιας συμφοράς, θα είχε αναδειχθεί σε κεντρική μορφή της πολιτικής ζωής και ενδεχομένως να είχε συμβάλλει σε μια πιο θετική εξέλιξη της πορείας του τόπου.

Η βιογραφία που έγραψε ο Πέτρος Στ. Μακρής-Στάικος, διαθέτει την αφηγηματική χάρη ενός μυθιστορήματος. Πρόκειται για ένα συναρπαστικό ανάγνωσμα που συνιστά και την πρώτη σοβαρή-αντικειμενική ιστορική προσέγγιση της υπόθεσης, ενώ συγχρόνως προσφέρει στον αναγνώστη μια συνθετική τοιχογραφία της χαμένης γενιάς του 1940. Το βιβλίο κυκλοφορεί σε δεύτερη έκδοση συμπληρωμένο με πολλά νέα στοιχεία.

Τεύχος 610 (Απρίλιος 2019)

Δείτε Περισσότερα >>