Επικαιρότητα & Ιστορία – Τεύχος 645

Επικαιρότητα & Ιστορία

Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΑΓΚΟΣ

Ηφαίστειο Σαντορίνης: Θύματα του τσουνάμι βρέθηκαν στην Τουρκία

Τα λείψανα ενός άνδρα, περίπου 17 ετών, και ενός σκυλιού εντόπισαν Τούρκοι αρχαιολόγοι στον Τσεσμέ, κατά τη διάρκεια ανασκαφών σε περιοχή με ευρήματα πόλης από την Εποχή του Χαλκού. Παρά το γεγονός ότι οι ανασκαφικές εργασίες στο σημείο διεξάγονται από το 2009, μόλις πρόσφατα οι αρχαιολόγοι κατάφεραν να συνδέσουν την καταστροφή της συγκεκριμένης πόλης και τα λείψανα αυτά με το θαλάσσιο τσουνάμι που προκλήθηκε από την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης γύρω στο 1613-1614 π.Χ.

Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο άνδρας και ο σκύλος ήταν μαζί όταν σκοτώθηκαν, ενώ οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι πάνω από το πτώμα του άνδρα υπήρχε ένας λάκκος, που είτε έσκαψε ο ίδιος προκειμένου να προφυλαχθεί από τους όγκους του νερού είτε διανοίχτηκε αργότερα από κατοίκους της περιοχής ώστε να ταφεί κανονικά. Όπως επισημαίνουν, παρόμοιοι λάκκοι βρέθηκαν και σε άλλα σημεία, σκαμμένοι μάλλον μετά από τα πρώτα κύματα του τσουνάμι.

Τώρα οι αρχαιολόγοι προτίθενται να επανεξετάσουν υπό το φως των νέων δεδομένων και άλλα λείψανα ανθρώπων που έχουν βρεθεί στην περιοχή, ο θάνατος των οποίων έχει αποδοθεί σε διαφορετικά αίτια.

Στην Ελβετία το νεότερο ρωμαϊκό αμφιθέατρο

Το νεότερο ρωμαϊκό αμφιθέατρο που έχει ανακαλυφθεί ποτέ εντοπίστηκε τυχαία κατά την κατασκευή λεμβοστασίου στις όχθες του ποταμού Ρήνου, στην πόλη Κάιζεραουγκστ, 11 χλμ. ανατολικά από την Βασιλεία της Ελβετίας. Με βάση τις υπάρχουσες πηγές, η αρχαιολογική υπηρεσία του καντονιού του Ααργκάου εκτιμούσε ότι στην περιοχή θα βρεθούν υπολείμματα ρωμαϊκού λατομείου. Έτσι, η έκπληξη ήταν μεγάλη όταν διαπιστώθηκε επιπλέον η ύπαρξη του αμφιθεάτρου, μήκους 50 μ. και πλάτους 40 μ., που ήταν κατασκευασμένο με οικοδομικά υλικά από το λατομείο και χρονολογείται από τον 4ο αιώνα μ.Χ. Στη νότια πλευρά του υπήρχε μεγάλη είσοδος και σε διάφορα άλλα σημεία μερικές μικρότερες, ενώ από τις ξύλινες κερκίδες διασώζονται μόνον ίχνη από τους πασσάλους που τις στήριζαν.

Το αμφιθέατρο βρισκόταν δίπλα στο στρατιωτικό οχυρό Castrum Rauracense, που κτίστηκε κοντά στην πόλη Augusta Raurica, όταν ο ρωμαϊκός επανασχεδίασε τις αμυντικές γραμμές του μετά τις επιθέσεις των γερμανικών φύλων στα τέλη του 3ου αιώνα. Πρόκειται για το τρίτο αμφιθέατρο στην Augusta Raurica και συνολικά το όγδοο στην Ελβετία, τα οποία χρησιμοποιούνταν κυρίως για μονομαχίες, αρματοδρομίες και επιδείξεις θανατώσεων ζώων.

Οι «μούμιες» των παιδιών του Παλέρμο

Το πλήρες βιολογικό προφίλ των μουμιοποιημένων σωρών 41 παιδιών, θαμμένα στις περίφημες Κατακόμβες των Καπουτσίνων στο Παλέρμο της Σικελίας, φιλοδοξούν να δημιουργήσουν ειδικοί επιστήμονες στο πλαίσιο μεγάλης έρευνας που ξεκίνησε στις αρχές του 2022. Οι συγκεκριμένες κατακόμβες φιλοξενούν συνολικά 1.284 μουμιοποιημένα λείψανα ανθρώπων, που πέθαναν στην πόλη από το 1787 έως το 1880. Από αυτά, τα 163 ανήκουν σε παιδιά με τα υπό εξέταση 41 ευρήματα να βρίσκονται σε ειδικό Παιδικό Θάλαμο.

Προηγούμενες μελέτες έχουν αποκαλύψει λεπτομέρειες σχετικά με τις σωρούς ενηλίκων (κατάσταση υγείας, αιτία θανάτου, επάγγελμα, κοινωνική θέση), ωστόσο αυτή είναι η πρώτη μελέτη που εξετάζει αποκλειστικά τα παιδιά. Με τη βοήθεια ακτινών Χ, η επιστημονική ομάδα αποσκοπεί να διακριβώσει την ηλικία, το φύλο, τυχόν αναπτυξιακά προβλήματα, άλλα παθολογικά προβλήματα και τους δείκτες σωματικού στρες, πληροφορίες που θα συγκριθούν με τα ρούχα, τη θέση τους στο θάλαμο, ταφικά αντικείμενα που τα συνοδεύουν και τον τρόπο μουμιοποίησης (φυσική ή χημική) των λειψάνων.

Τέλος, η έρευνα επιδιώκει την πλήρη αναγνώριση των παιδιών, διασταυρώνοντας το προφίλ τους με αρχειακά στοιχεία για τα ονόματα και τη χρονιά θανάτου τους.

Ο καταδότης της Άννας Φρανκ

Τον Ολλανδοεβραίο συμβολαιογράφο Άρνολντ βαν ντεν Μπεργκ  κατονομάζει η Καναδή συγγραφέας Ρόζμαρι Σάλιβαν ως τον άνθρωπο που κατέδωσε την Άννα Φρανκ στους Ναζί και οδήγησε στη σύλληψή της στις 4 Αυγούστου 1944 στο Άμστερνταμ.

Στο βιβλίο της The Betrayal of Anne Frank: A Cold Case Investigation, που κυκλοφόρησε πρόσφατα, η Σάλιβαν επικαλείται τα πορίσματα ερευνητικής ομάδας, αποτελούμενη από τον συνταξιούχο πράκτορα του FBI Βίνσεντ Πάνκοκ  και περίπου 20 ιστορικούς, εγκληματολόγους και ειδικούς δεδομένων. Ο ντεν Μπεργκ ήταν μέλος του Εβραϊκού Συμβουλίου της πόλης, που δημιουργήθηκε από τους Ναζί για να επιβλέπει τους εβραϊκούς πληθυσμούς και διαλύθηκε λίγο πριν το τέλος του πολέμου. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο συμβολαιογράφος δεν στάλθηκε ποτέ σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και πιστεύουν πως κατέδωσε άλλους Εβραίους, ανάμεσά τους και την Άννα Φρανκ, για να σώσει τη ζωή της οικογένειάς του.

Προκειμένου να «εξιχνιάσει» την υπόθεση, η ερευνητική ομάδα μελέτησε καταλόγους με συνεργάτες των ναζί, ιστορικά έγγραφα, αστυνομικά αρχεία και προηγούμενες έρευνες, ενώ συνεκτίμησε και ποια πρόσωπα είχαν γνώση της κρυψώνας, κίνητρο και ευκαιρία για κατάδοση.

Τεύχος 645 (Μάρτιος 2022)

Δείτε Περισσότερα >>