Στην κατεχόμενη Αθήνα ο Γεώργιος Γρίβας και άλλοι αξιωματικοί της ΙΙ Μεραρχίας Πεζικού συγκρότησαν το 1941 τη μυστική οργάνωση «Άγνωστη Μεραρχία Χ» υπό τον υποστράτηγο Γεώργιο Λάβδα. Το γράμμα «Χ» στο όνομα της οργάνωσης αποτελούσε οπτική παραλλαγή του ονόματος της ΙΙ Μεραρχίας Πεζικού. Η «Χ» υπήρξε μια μικρή και ασήμαντη οργάνωση μέχρι και την αποχώρηση των Γερμανών, οπότε και οι Βρετανοί αποφάσισαν να την εργαλειοποιήσουν εναντίον των κομμουνιστών. Ο Γρίβας ένωσε αρκετές φράξιες της άκρας δεξιάς χρησιμοποιώντας κατά κόρον το επιχείρημα του κομμουνιστικού κινδύνου από μια πιθανή επικράτηση του ΕΑΜ. Η δράση της «Χ» ήταν περισσότερο αντικομμουνιστική και λιγότερο ενάντια προς τις κατοχικές αρχές, οι δε γερμανικές κατοχικές αρχές αντιμετώπιζαν την οργάνωση φιλικά. Το 1943 η Βέρμαχτ απέρριψε πρόταση του Γρίβα για συνεργασία. Από το 1944 η «Χ» άρχισε να εμφανίζει φασιστικά χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα με ορισμένους μελετητές η «Χ», όπως και άλλες αντικομμουνιστικές οργανώσεις των Αθηνών που είχαν ιδρυθεί επί Kατοχής, προώθησαν μέλη τους στον στρατό, στη Χωροφυλακή και στην Αστυνομία και συγκρότησαν ένοπλες παραστρατιωτικές ομάδες, οι οποίες σε συνεργασία με την Εθνοφυλακή και, αργότερα, από τον Σεπτέμβριο του 1945, με την ανοχή της Χωροφυλακής εξαπέλυσαν κύμα πρωτοφανούς τρομοκρατίας στην επαρχία εναντίον μελών του ΕΑΜ αλλά και της Αριστεράς γενικότερα. Η «Χ» θεωρήθηκε κύριος φορέας της μη κρατικά ελεγχόμενης «λευκής τρομοκρατίας», που διήρκεσε από τη Συμφωνία της Βάρκιζας έως την έναρξη του «τρίτου γύρου», το φθινόπωρο του 1946. Παράλληλα, οι ομάδες αυτές έλεγχαν διάφορους θύλακες του κράτους και ήταν σε θέση να ματαιώσουν πρωτοβουλίες φιλελεύθερων πολιτικών, που στόχευαν στην αποκλιμάκωση της πολιτικής έντασης μεταξύ του αστικού κόσμου και της Αριστεράς. Μάλιστα, η δράση των ένοπλων αντικομμουνιστών χαρακτηρίστηκε «μονομερής εμφύλιος πόλεμος της μοναρχικής δεξιάς εναντίον των ανυπεράσπιστων αντιπάλων της» που ανάγκασε, υποτίθεται, το ΚΚΕ να υιοθετήσει αδιάλλακτη στάση έναντι των πολιτικών του αντιπάλων και να οργανώσει αντάρτικες δυνάμεις.

Η «Χ» αντιπαρατέθηκε, πολιτικά αλλά και ένοπλα, και στους «τρεις γύρους» του Εμφυλίου με το ΚΚΕ. Ουσιαστικά ήταν η μόνη οργανωμένη μη κρατική ένοπλη απάντηση στο ΚΚΕ σε ολόκληρη τη δεκαετία του 1940. Το όνομά της κατέστη σύμβολο του αντικομμουνιστικού αγώνα. Το Κυπριακό δεν απασχόλησε άμεσα τη «Χ», ενώ και η σταδιοδρομία της ως πολιτικού κόμματος ήταν εξαιρετικά βραχεία. Η εκλογική αποτυχία της στις εκλογές της 5ης Μαρτίου 1950, όπου έλαβε 14.200 ψήφους (0,84%), σφράγισε την άδοξη πορεία της ως πολιτικού κόμματος. Και σε αυτές τις εκλογές ο Γρίβας, που απέτυχε να καθιερωθεί ως ένας από τους πολιτικούς ηγέτες της Δεξιάς, προτίμησε την αυτόνομη κάθοδο στον εκλογικό στίβο. Το κόμμα του διαλύθηκε, ενώ ο ίδιος ηγήθηκε –επιτυχώς αυτή τη φορά– του ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα στην Κύπρο το 1955.

Διονύσης Ν. Μουσμούτης
Εκδότης – Διευθυντής

Τεύχος 628 (Οκτώβριος 2020)

Δείτε Περισσότερα >>