Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ ΚΑΙ ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ

Του Γεώργιου Νικολούδη, τέως συνταγματάρχης ε.α., ιστορικός ερευνητής.

Αμέσως μετά την αποχώρηση του Βρετανικού Εκστρατευτικού Σώματος (ΒΕΣ) από την Ελλάδα άρχισαν να δημιουργούνται οι πρώτες αντιστασιακές οργανώσεις, αρχικά στην Αττική και στη συνέχεια στην ενδοχώρα. Ο στόχος τους ήταν τριπλός: η φυγάδευση στρατιωτών του ΒΕΣ που είχαν αποκλειστεί στην Ελλάδα, η παρακολούθηση των στρατιωτικών κινήσεων των κατακτητών και η διενέργεια δολιοφθορών εις βάρος τους.  Παράλληλα όμως επανεμφανίστηκε το πολιτειακό ζήτημα, καθώς οι περισσότερες και οι μαζικότερες οργανώσεις τάχθηκαν κατά της επιστροφής του βασιλιά Γεωργίου Β΄ στον θρόνο του μετά την απελευθέρωση, κάτι που ήταν αντίθετο με τις βρετανικές επιδιώξεις.

H τελευταία μάχη κατά των εισβολέων επί ελληνικού εδάφους δόθηκε στην Κρήτη, την οποία οι Γερμανοί κατέλαβαν στις 31 Μαΐου 1941. Ο βασιλιάς και η υπό τον Εμμανουήλ Τσουδερό κυβέρνησή του κατέφυγαν στην Αίγυπτο για να συνεχίσουν τον αγώνα, ενώ η Υπηρεσία Ειδικών Επιχειρήσεων (Special Operations Executive, SOE)  έχασε κάθε επαφή με τους συνεργάτες της στην κατεχόμενη Ελλάδα λόγω της αχρήστευσης των δύο ασυρμάτων τής συνεργαζόμενης με αυτήν οργάνωσης Προμηθέας. Η επαφή αποκαταστάθηκε χάρη στις προσπάθειες του Οδυσσέα (Γεράσιμου Αλεξάτου). Αυτός είχε αποκλειστεί στην Κρήτη, αλλά ύστερα από ένα περιπετειώδες ταξίδι κατόρθωσε να φτάσει στη Σμύρνη τον Σεπτέμβριο του 1941. Εκεί συνάντησε τον Ντέιβιντ Πόσον, πράκτορα της Υπηρεσίας Ειδικών Επιχειρήσεων, ο οποίος τον εφοδίασε με νέους κωδικούς και κρυστάλλους και τον έστειλε στην Ελλάδα. Έτσι, ύστερα από επτά σχεδόν μήνες αποκαταστάθηκε η επαφή με το Κάιρο μέσω Σμύρνης, γιατί οι ασύρματοι που είχε αφήσει η Υπηρεσία Ειδικών Επιχειρήσεων δεν ήταν αρκετά ισχυροί για την απευθείας επαφή Αθήνας-Καΐρου. […]

Τεύχος 688 (Οκτώβριος 2025)

Δείτε Περισσότερα >>