Επικαιρότητα & Ιστορία – Τεύχος 674

Επικαιρότητα & Ιστορία

Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΑΓΚΟΣ

Πλοίο Κερύνειας

Το τελευταίο ταξίδι του πλοίου της Κερύνειας

Το πλοίο της Κερύνειας θεωρείται το καλύτερα διατηρημένο αρχαίο σκάφος που έχει βρεθεί στην Ανατολική Μεσόγειο, αποτελώντας «κλειδί» στην κατανόηση της αρχαίας ελληνικής ναυπηγικής. Το 1965 ο αυτοδύτης Ανδρέας Καρυόλου το εντόπισε στα ανοικτά του λιμανιού της κυπριακής πόλης και δύο χρόνια αργότερα εξειδικευμένη αρχαιολογική αποστολή το ανέλκυσε και το συντήρησε.

Τα μέχρι τώρα αρχαιολογικά δεδομένα τοποθετούσαν το τελευταίο ταξίδι του πλοίου γύρω στο 300 π.Χ. Όμως έρευνα διεθνούς επιστημονικής ομάδας, που δημοσιεύτηκε πριν από λίγο καιρό στην επιθεώρηση Plos One, μετακινεί την ημερομηνία αυτή μερικά χρόνια μετά. Συγκεκριμένα, εφαρμόζοντας μια επικαιροποιημένη τεχνική προσδιορισμού της ηλικίας των υλικών κατασκευής του και του φορτίου του με ραδιοάνθρακα, οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή κλασικής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ και συνεργάτη του Ινστιτούτου Κύπρου, Στερτ Μάνινγκ διαπίστωσαν ότι το πλοίο, που κατασκευάστηκε στο διάστημα 345-313 π.Χ., βυθίστηκε ανάμεσα στο 286 και το 272 π.Χ.

Πάντως, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η ακριβής ραδιοχρονολόγηση συσχετίζεται με τις χρονολογίες δακτυλίων δέντρων γνωστής ηλικίας και για τον λόγο αυτόν είναι σημαντική η συνεχής αναθεώρηση των δεδομένων βαθμονόμησης με ραδιοάνθρακα.

Παλιότερο κρασί στον κόσμο

Το παλιότερο κρασί στον κόσμο

Ένα κοκκινωπό υγρό που είχε βρεθεί το 2019 σε γυάλινη τεφροδόχο, εντός ρωμαϊκού μαυσωλείου του 1ου αιώνα μ.Χ. στην Καρμόνα της νότιας Ισπανίας αποδείχθηκε πως ήταν λευκό κρασί και μάλιστα το παλιότερο που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα. Το γυάλινο δοχείο είχε λαβές σχήματος Μ και βρισκόταν μέσα σε μολύβδινη θήκη με καπάκι, στο εσωτερικό μίας από τις συνολικά οκτώ ταφικές κόγχες που υπήρχαν στο σημείο και πιθανώς αποτελούσαν οικογενειακό τάφο.

Οι ερευνητές από το Τμήμα Οργανικής Χημείας του Πανεπιστημίου της Κόρδοβα, που ανέλυσαν το εύρημα, απέκλεισαν αρχικά την πιθανότητα το υγρό αυτό να προέρχεται από πλημμύρα, διαρροή ή συμπύκνωση. Έτσι, καθώς το κρασί αποτελούσε σημαντικό μέρος των θρησκευτικών τελετουργιών στον ρωμαϊκό πολιτισμό, συμπεριλαμβανομένων των ταφικών αφιερωμάτων, εξέτασαν το ενδεχόμενο να είναι κρασί τοποθετημένο στην τεφροδόχο ώστε να «συνοδεύσει» τον νεκρό στον κάτω κόσμο, κάτι που επιβεβαιώθηκε εργαστηριακά.

Το συγκεκριμένο εύρημα είναι αρχαιότερο κατά περίπου τρεις αιώνες από το μπουκάλι Speyer, που ανακαλύφθηκε το 1867, χρονολογείται μεταξύ 325 και 350 μ.Χ., φυλάσσεται στο Ιστορικό Μουσείο του Πφαλτς (Γερμανία) και θεωρείται το παλιότερο γνωστό μπουκάλι κρασιού στον κόσμο.

Μεσαιωνική πολεμίστρια

Ήταν η «μυστηριώδης» γυναίκα μεσαιωνική πολεμίστρια;

Τα λείψανα μίας γυναίκας εντόπισαν ερευνητές μαζί με άλλους 24 ανδρικούς σκελετούς, που είχαν ενταφιαστεί στο κάστρο Zορίτα ντε λος Κάνες, στην κεντρική Ισπανία, μεταξύ του 12ου και του 15ου αιώνα. Όλοι οι σκελετοί, εκτός από δύο, έφεραν ίχνη τραυμάτων από αιχμηρά ή αμβλεία όργανα, χαρακτηριστικά σημάδια στις περιπτώσεις θανάτου σε μάχη. Οι ερευνητές πιστεύουν πως οι ανδρικοί σκελετοί ανήκαν πιθανότατα σε μοναχούς του Τάγματος της Καλατράβα, που ιδρύθηκε το 1158 για να υπερασπιστεί το ομώνυμο φρούριο από τους Μαυριτανούς ή τους μουσουλμάνους και σκοτώθηκαν είτε στη μάχη του Αλάρκος το 1195 είτε σε αυτήν του Λας Νάβας ντε Τολόσα το 1212, δύο σημαντικές συγκρούσεις μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων.

Μολονότι αρχικά διερευνήθηκε το ενδεχόμενο η «μυστηριώδης» γυναίκα, ηλικίας περίπου 40 ετών, ύψους 1,5 μ. και κανονικού βάρους, να ήταν υπηρέτρια στο κάστρο και να πολέμησε ως ύστατη προσπάθεια υπεράσπισής του, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως, μάλλον, ήταν πολεμίστρια. Ωστόσο, όπως τονίζουν στη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scientific Reports, πρέπει να διεξαχθεί περαιτέρω έρευνα ώστε να προσδιοριστεί επακριβώς η σχέση της με τους άνδρες συμπολεμιστές της.

Σμιθσόνιαν Συλλογή σημάτων σκλάβων

Σμιθσόνιαν: Απέκτησε τη μεγαλύτερη συλλογή σημάτων σκλάβων

Το μεγαλύτερο και πληρέστερο σύνολο ιστορικών σημάτων μίσθωσης σκλάβων στο Τσάρλεστον των ΗΠΑ, απέκτησε πρόσφατα το Εθνικό Μουσείο Αφροαμερικανικής Ιστορίας και Πολιτισμού του Σμιθσόνιαν. Η συλλογή περιλαμβάνει 146 σπάνια σήματα που χρονολογούνται από το 1804 και προέρχεται από την οικογένεια του διάσημου συλλέκτη Χάρι Σ. Χάτσινς τζούνιορ

Σχεδόν οι μισοί από το σύνολο των σκλαβωμένων Αφρικανών που στάλθηκαν στη Βόρεια Αμερική αποβιβάστηκαν στα λιμάνια της Νότιας Καρολίνας, προκειμένου να εργαστούν στις φυτείες ρυζιού. Το σύστημα Slave Badge θεσπίστηκε αρχικά το 1783 και απαιτούσε από τους σκλάβους Αφροαμερικανούς, των οποίων η εργασία είχε εκμισθωθεί, να φορούν διακριτικά αναγνωριστικά που προσδιόριζαν το επάγγελμά τους και ταυτόχρονα εξυπηρετούσαν τον έλεγχο και την επιτήρηση τους, καθώς μπορούσαν να μετακινούνται, έστω περιορισμένα, στην πόλη εκτελώντας διάφορες εργασίες. Για την απόκτηση του σήματος, οι «εκμισθωτές» πλήρωναν τέλος εγγραφής στον Δήμο για κάθε σκλάβο που χρησιμοποιούσαν, με αποτέλεσμα το Τσάρλεστον να εξελιχθεί σε μία από τις πλουσιότερες περιοχές στον κόσμο, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη από το εμπόριο και τη χρήση των σκλάβων.

Η συλλογή είναι προσβάσιμη και ψηφιακά, μέσω της εφαρμογής SearchableMuseum.com/SlaveBadges.

Τεύχος 674 (Ιούνιος 2024)

Δείτε Περισσότερα >>