Επικαιρότητα & Ιστορία – Τεύχος 665

Επικαιρότητα & Ιστορία

Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΑΓΚΟΣ

Σπίτι Ευρωπαϊκής Ιστορίας: Ψηφιακή πλατφόρμα περιήγησης στα εκθέματα

Μια διαδραστική πλατφόρμα εικονικής περιήγησης στις αίθουσες και τα μόνιμα εκθέματά του, εγκαινίασε πριν από λίγο καιρό το Σπίτι της Ευρωπαϊκής Ιστορίας, που εδρεύει στις Βρυξέλλες.

Η εικονική περιήγηση είναι εντελώς μοναδική, καθώς παρουσιάζει αναλυτικά την επισκόπηση της ευρωπαϊκής ιστορίας των τελευταίων δύο αιώνων από πολλές χώρες και σε 24 γλώσσες, σε μια απόπειρα να εξεταστεί πώς κάθε γεγονός μπορεί να ερμηνευτεί από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Η «αφήγηση» δεν αφορά την ιστορία κάθε ευρωπαϊκού έθνους ξεχωριστά, αλλά επιδιώκει να παρουσιάσει τον τρόπο με τον οποίο η ιστορία διαμόρφωσε μια κοινή ευρωπαϊκή μνήμη και επηρεάζει τη ζωή μας σήμερα αλλά και για τις επόμενες δεκαετίες.

Η πλατφόρμα προσφέρει ακόμα τη δυνατότητα πλοήγησης των χρηστών σε 14 θεματικές ιστορικές ενότητες:  «Η διαμόρφωση της Ευρώπης», «Ευρώπη: Μια παγκόσμια δύναμη (1789-1914)», «Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος», «Ολοκληρωτισμός και Δημοκρατία» (1918-1939), «Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος», «Ανοικοδόμηση της Ευρώπης (1945 – δεκαετία του ’70)», «Ψυχρός Πόλεμος», «Ορόσημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης – Από τη Χάγη στην πρώτη διεύρυνση», «Κατοχυρώνοντας την κοινωνική ασφάλεια (1945 – δεκαετία του ’70)», «Το τέλος της οικονομικής έκρηξης (δεκαετία του ’70-΄80)», «Ο κομμουνισμός απειλείται (δεκαετία του ’70-΄80)», «Ορόσημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης (δεκαετία του ’70 – σήμερα)», «Χαρτογραφώντας ξανά την Ευρώπη – Η δεκαετία του ’90» και «Κοινή και διαιρεμένη ευρωπαϊκή μνήμη».

Το Σπίτι της Ευρωπαϊκής Ιστορίας, έργο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, είναι ένα σύγχρονο μουσείο που άνοιξε τις πύλες του στο κοινό τον Μάιο του 2017. Μέσα από τη μόνιμη αλλά και τις περιοδικές και περιοδεύουσες εκθέσεις, τη συγκέντρωση αντικειμένων και εγγράφων σχετικών με την ευρωπαϊκή ιστορία, εκπαιδευτικά προγράμματα, πολιτιστικές εκδηλώσεις και επιλεγμένες δημοσιεύσεις, καθώς και ποικίλες πληροφορίες που παρέχει μέσω διαδικτύου, έχει ως κεντρικό στόχο να προσφέρει ένα τεκμηριωμένο «ταξίδι» στην ιστορία της ευρωπαϊκής ηπείρου και ταυτόχρονα την ευκαιρία για αναστοχασμό σχετικά με το μέλλον της. Όπως σημειώνει Αντρέα Μορκ «αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε τα ορόσημα στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Για εμάς είναι σημαντικό ο επισκέπτης να αποκομίσει την αίσθηση ότι η ευρωπαϊκή ενοποίηση ήταν το αποτέλεσμα μιας μακράς και επώδυνης διαδικασίας μάθησης μετά από δύο παγκόσμιους πολέμους και προϊόν του Ψυχρού Πολέμου».

Σημειώνεται ότι το Σπίτι της Ευρωπαϊκής Ιστορίας φιλοξενεί αντικείμενα που έχουν δανείσει μουσεία, πολιτιστικοί φορείς και ιδιώτες από 30 ευρωπαϊκές χώρες, το Ισραήλ, την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ.

Μπορείτε να «εξερευνήσετε» τη διαδραστική πλατφόρμα του στο: https://historia-europa.ep.eu/en/virtual-tour/

Βλαντ Τσέπες

Ο Βλαντ Τέπες ήταν… vegan

Ο θρυλικός ηγεμόνας της Βλαχίας, Βλαντ Τέπες (1431-1476), που σύμφωνα με τον μύθο έπινε το αίμα νεαρών κοριτσιών για να παραμένει νέος και αποτέλεσε το «πρότυπο» για τον χαρακτήρα του Κόμη Δράκουλα, ήταν στην πραγματικότητα χορτοφάγος, υποστηρίζει μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Analytic Chemistry.

Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Κατάνια ανέλυσαν μερικές από τις χειρόγραφες επιστολές του, προκειμένου να ανακαλύψουν άγνωστες πτυχές της ζωής του. Σε μία από αυτές, με ημερομηνία 4 Αυγούστου 1475, εντόπισαν αξιοποιήσιμα ίχνη αίματος, ιδρώτα, σάλιου, καθώς και δακτυλικά αποτυπώματα. Αναλύοντας βιομόρια που εξήγαγαν από το χαρτί, διαπίστωσαν πως από τα ευρήματα απουσίαζαν οι ζωικές πρωτεΐνες και υπήρχαν μόνον φυτικές, γεγονός σπάνιο για την εποχή. Αυτή η ανακάλυψη οδήγησε στην υπόθεση ότι το Βλαντ μπορεί να ήταν vegan, αν και αυτή η διατροφική επιλογή πιθανόν αποτελούσε προϊόν ανάγκης και όχι προτίμησης, καθώς τον 15ο αιώνα η Ευρώπη είχε πολύ ψυχρό κλίμα και μικρές ποσότητες τροφίμων, με αποτέλεσμα η κατανάλωση κρέατος να περιοριστεί σημαντικά.

Επίσης, η μελέτη των επιστολών αποκάλυψε πως ο Βλαντ έπασχε από αιμολακρία, μια σπάνια πάθηση που προκαλεί αιμάτινα δάκρυα.

Περλ Χάρμπορ και κλίμα

Στοιχεία από πλοία στο Περλ Χάρμπορ φωτίζουν την κλιματική αλλαγή

Σημαντικά μετεωρολογικά δεδομένα από την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κατάφερε να συγκεντρώσει επιστημονική ομάδα, ανακτώντας τις σχετικές καταγραφές 19 πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, που βρίσκονταν στη Χαβάη την περίοδο 1941-1945. Ορισμένα από αυτά, μάλιστα, είχαν πληγεί κατά τον βομβαρδισμό του Περλ Χάρμπορ από τους Ιάπωνες, χωρίς εντούτοις να βυθιστούν.

Στην έρευνά τους, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Geoscience Data Journal, οι ερευνητές αναφέρουν ότι για την ανάκτηση των δεδομένων εργάστηκαν περισσότεροι από 4.000 εθελοντές που μετέγραψαν 28.000 εικόνες ημερολογίων, 630.000 εγγραφές και περισσότερες από 3 εκατ. μεμονωμένες παρατηρήσεις σχετικά με τις θερμοκρασίες στην επιφάνεια του αέρα και της θάλασσας, την ατμοσφαιρική πίεση, καθώς και την ταχύτητα και την κατεύθυνση των ανέμων, που είχαν καταγράψει τα μέλη των πληρωμάτων. Τα στοιχεία αυτά αναμένεται να αποσαφηνίσουν αν πράγματι τα συγκεκριμένα χρόνια ήταν ασυνήθιστα θερμά, όπως αναφέρουν προηγούμενες μελέτες. «Η διάσωση αυτών των δεδομένων παρέχει ένα πολύτιμο “παράθυρο” στο παρελθόν, επιτρέποντάς μας να κατανοήσουμε πώς εξελίχθηκε το παγκόσμιο κλίμα από τις αρχές του 20ού αιώνα και μετά» εξήγησε ο επικεφαλής της έρευνας Πραβίν Τελέτι.

Τεύχος 665 (Νοέμβριος 2023)

Δείτε Περισσότερα >>