Επικαιρότητα & Ιστορία – Τεύχος 661

Επικαιρότητα & Ιστορία

Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΑΓΚΟΣ

Κρυμένο κεφάλαιο Βίβλιου

Βρέθηκε «κρυμμένο» κεφάλαιο της Βίβλου

Μια κρυμμένη μέχρι τώρα εκδοχή του κεφαλαίου 12 του Βιβλίου του Ματθαίου ανακάλυψε ο μεσαιωνολόγος από την Αυστριακή Ακαδημία Επιστημών, Γκριγκόρι Κέσελ, σε χειρόγραφο της Βίβλου που φυλάσσεται στη Βιβλιοθήκη του Βατικανού. Όπως αναφέρει ο ίδιος σε μελέτη που δημοσίευσε στο περιοδικό New Testament Studies της Cambridge University Press, το άγνωστο κείμενο αποτελούσε αρχικά τμήμα συριακών μεταφράσεων της Βίβλου πριν από περίπου 1.500 χρόνια και είχε επικαλυφθεί με νεότερες γραφές, πιθανότατα λόγω της δυσκολίας εύρεσης περγαμηνών. Προκειμένου να «δει» το προηγούμενο κείμενο του συγκεκριμένου κεφαλαίου κάτω από άλλα τρία στρώματα λέξεων, χρησιμοποίησε ακτίνες Χ και τεχνικές υπεριώδους φωτογράφησης.

Η διευθύντρια του Ινστιτούτου Μεσαιωνικής Έρευνας στην Αυστριακή Ακαδημία Επιστημών, Κλαούντια Ραπ, έκανε λόγο για «σπουδαία ανακάλυψη», όμως άλλοι ερευνητές επισημαίνουν ότι το κείμενο αυτό είχε εντοπιστεί ήδη από το 1953 και ότι ο Κέσελ δεν αποτελεί παρά τον «τέταρτο γραπτό μάρτυρα».

Σε κάθε περίπτωση, το άγνωστο κείμενο προσφέρει στους ερευνητές τη δυνατότητα να γνωρίσουν προηγούμενες εκδοχές της Βίβλου και να τις συγκρίνουν την εξέλιξή της έως τις σύγχρονες μεταφράσεις της.

Πρώιμη κυριλλική γραφή σε φυλαχτό

Πρώιμη κυριλλική γραφή ανακαλύφθηκε στην Βουλγαρία

Μία από τις παλαιότερες γνωστές επιγραφές στα κυριλλικά βρίσκεται σε φυλαχτό, κατασκευασμένο από μόλυβδο το πρώτο μισό του 10ου αιώνα, που ανακαλύφθηκε πρόσφατα στο φρούριο Balak Dere της νότιας Βουλγαρίας. Περίπου 50-60 αντίστοιχα τεχνουργήματα έχουν βρεθεί μέχρι στιγμής στην Βουλγαρία,  αλλά το συγκεκριμένο εύρημα είναι, σύμφωνα με τους ερευνητές, μοναδικό. Όπως εξηγεί ο επικεφαλής της ανασκαφής Ιβάιλο Κάνεφ «η διαφορά είναι ότι αυτό αποτελεί μια ικεσία, με τους “συγγραφείς” -τα ονόματα των οποίων είναι γνωστά- να ζητούν από τον Άγιο Δημήτριο να μεσολαβήσει στον Θεό για να τους προστατεύσει από μεγάλες συμφορές».

Πρόσφατες ανασκαφές στην τοποθεσία έχουν αποκαλύψει στοιχεία ότι το φρούριο ήταν σε χρήση από τον 4ο μέχρι τις αρχές του 13ου αιώνα, ως τμήμα ενός συστήματος βυζαντινών κάστρων για την υπεράσπιση της Κωνσταντινούπολης. Το φυλαχτό είναι πιθανό να ανήκε σε κάποιος μέλος των στρατευμάτων του Βούλγαρου τσάρου Συμεών Α’ (893-927), που κατέλαβαν το Balak Dere από τους Βυζαντινούς μεταξύ του 916 και του 927. Επομένως, καθώς οι παλιότερες μέχρι σήμερα κυριλλικές επιγραφές χρονολογούνται στο 921, ενδέχεται η συγκεκριμένη να είναι ακόμα αρχαιότερη.

Δολοφονία Ρ. Γουέλς

Νέα στοιχεία για τη δολοφονία του σταθμάρχη της CIA στην Αθήνα, Ρ. Γουέλς

Στις 23 Δεκεμβρίου 1975, ο σταθμάρχης της CIA στην Αθήνα, Ρίτσαρντ Γουέλς, δολοφονήθηκε από ομάδα τριών ατόμων έξω από το σπίτι του στο Παλαιό Ψυχικό. Την ευθύνη ανέλαβε, με προκήρυξη στη γαλλική εφημερίδα Liberation, η πρωτοεμφανισθείσα, τότε, οργάνωση «17 Νοέμβρη». Μετά τη σύλληψη των μελών της οργάνωσης, το καλοκαίρι του 2002, κανείς δεν δικάστηκε για τη συγκεκριμένη δολοφονία, καθώς το έγκλημα είχε παραγραφεί. Σχεδόν μισό αιώνα μετά, ο τότε αναπληρωτής σταθμάρχης της CIA στην Αθήνα, Ρον Εστές (Ron Estes), αποκαλύπτει νέα στοιχεία για την υπόθεση.

Μιλώντας στον Τζέιμς Ρίζεν, συγγραφέα του πρόσφατου βιβλίου The last honest man και δημοσιογράφο της ιστοσελίδας The Intercept που ειδικεύεται σε θέματα ασφαλείας, ο Εστές αναφέρει ότι η διαρροή του ονόματος και της ιδιότητας του Γουέλς στις εφημερίδες Athens News και Ελευθεροτυπία, που οδήγησαν στην στοχοποίησή του, είχε γίνει από την ελληνική ΚΥΠ.

Όπως σημειώνει, λίγο καιρό πριν από τη δολοφονία, συναντήθηκε με τον τότε υποδιοικητή της ΚΥΠ, προκειμένου να εκτιμήσουν τις σχέσεις των δύο υπηρεσιών, που μετά τα γεγονότα στην Κύπρο, το καλοκαίρι του 1974, βρίσκονταν στο ναδίρ. Σύμφωνα με τον πρώην Αμερικανό πράκτορα, ορισμένα στελέχη της ελληνικής ΚΥΠ ήθελαν να εκδικηθούν τις ΗΠΑ για τον ρόλο τους στην Κύπρο και έτσι διέρρευσαν ονόματα πρακτόρων της CIA. Ο ίδιος στηρίζει την άποψή του αυτή στο γεγονός πως τα ονόματα των Αμερικανών που δημοσιοποιήθηκαν ήταν ακριβώς αυτά που γνώριζε η ελληνική ΚΥΠ.

Στη συνέντευξή του στο The Intercept, ο Εστές προσθέτει πως η δολοφονία του Γουέλς συνέβαλε σημαντικά στη δυσφήμιση της επιτροπής Τσερτς (από τον επικεφαλής της, γερουσιαστή των Δημοκρατικών Frank Church), που εκείνη τη χρονιά διερευνούσε τη δράση των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ. «Ο Λευκός Οίκος και η CIA συνειδητοποίησαν ότι η δολοφονία του Γουέλς, η οποία συνέβη τη στιγμή που η Επιτροπή Τσερτς ετοίμαζε την τελική της έκθεση, μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως πολιτικό όπλο» λέει ο Εστές. «Έτσι, κατηγόρησαν την Επιτροπή για τη δολοφονία, υποστηρίζοντας ότι οι έρευνές της είχαν αποκαλύψει την ταυτότητα του Γουέλς και τον είχαν αφήσει εκτεθειμένο στους δράστες. Δεν υπήρχε καμία απολύτως αλήθεια στους ισχυρισμούς αυτούς, αλλά η εκστρατεία παραπληροφόρησης αποδείχθηκε αποτελεσματική».

Τεύχος 661 (Ιούλιος 2023)

Δείτε Περισσότερα >>