Παραστρατιωτικός, μηχανισμός του Εθνικοσοσιαλιστικού (Ναζιστικού) Εργατικού Κόμματος της Γερμανίας, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, τα Τάγματα Εφόδου (Sturmabteilung – SA), δημιουργήθηκαν από τον Χίτλερ στο Μόναχο, στις 4 Νοεμβρίου 1921, αμέσως μετά την άνοδό του στην ηγεσία του Nαζιστικού Kόμματος. Αρχικά εμφανίστηκαν ως ομάδες περιφρούρησης των εκδηλώσεων του Nαζιστικού Κόμματος, στη συνέχεια πήραν την ονομασία Τμήματα Αθλητισμού, και εντέλει καθιερώθηκαν ως τα γνωστά μας Τάγματα Εφόδου, με αποστολή να προστατεύουν τις συνελεύσεις των ναζί και να διαλύουν τις συγκεντρώσεις αντίπαλων παρατάξεων. Μέχρι το 1933 οι συγκρούσεις των Ταγμάτων Εφόδου με τους οπαδούς άλλων πολιτικών οργανώσεων αποτέλεσαν σύνηθες φαινόμενο της πολιτικής ζωής της Γερμανίας.

Οι στρατιωτικοποιημένες αυτές ομάδες ένστολων νεαρών αντρών, μελών του Ναζιστικού Κόμματος, παρήλαυναν στους δρόμους των γερμανικών πόλεων με τις χαρακτηριστικές καφέ στολές και τα περιβραχιόνια με τις σβάστικες και συγκρούονταν με τα μέλη του Κομμουνιστικού και του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, δηλώνοντας απόλυτη πίστη και υπακοή στον φίρερ, που εκτός από αρχηγός του κόμματος ήταν και ο ανώτατος διοικητής τους. Όταν ο Χίτλερ πήρε την εξουσία, τον Ιανουάριο του 1933, τα Τάγματα Εφόδου αριθμούσαν δύο εκατομμύρια μέλη.

Βεβαίως, τα ναζιστικά Τάγματα Εφόδου απέκτησαν φήμη όχι μόνο από την αιματηρή δράση τους, αλλά και από την εξίσου βίαιη διάλυσή τους. Η αντίδρασή τους στον συμβιβασμό του Χίτλερ με τα συντηρητικά στοιχεία του κατεστημένου (επιχειρηματίες και βιομηχάνους που τον στήριξαν προεκλογικά) οδήγησε στη Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών. Τον Ιούνιο του 1934, μέσα σε μια νύχτα, ο βασικός κορμός των Ταγμάτων Εφόδου εξοντώθηκε μέσα σε ένα λουτρό αίματος. Η ιστορία είναι γνωστή.

Τα βραχύβια ελληνικά Τάγματα Εφόδου ιδρύθηκαν στις 23 Μαρτίου 1933 στη Θεσσαλονίκη, σε συνέλευση υπερτριακοσίων εφέδρων αξιωματικών και υπαξιωματικών, με πρωτοβουλία του προέδρου του Συνδέσμου Εφέδρων Αξιωματικών Ιωάννη Βούρβουλη, κυριότερο εκπρόσωπο του Γεωργίου Κονδύλη στη Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με το διακηρυγμένο πρόγραμμά τους θα διενεργούσαν γυμνάσια, επιθεωρήσεις, στρατιωτικές ασκήσεις, και θα εξέδιδαν ημερήσιες διαταγές, όπως άλλες στρατιωτικές μονάδες, ώστε να βρίσκονται σε συνεχή εγρήγορση.

Την ίδρυση του παραστρατιωτικού σχηματισμού της Θεσσαλονίκης ακολούθησαν και άλλες πόλεις της Μακεδονίας, ενώ το φαινόμενο δεν περιορίστηκε στη βόρεια Ελλάδα. Το Τάγμα Εφόδου Αθηνών ιδρύθηκε στις 2 Απριλίου 1933, με πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας Ελλήνων Παλαιών Πολεμιστών, μέλη της οποίας αποτέλεσαν τον αρχικό πυρήνα του.

Στην ελληνική περίπτωση το εγχείρημα απέτυχε παταγωδώς. Τα Τάγματα Εφόδου δραστηριοποιήθηκαν μόλις έναν μήνα. Δεν γνωρίζουμε αν στον βραχύ βίο τους ασκήθηκε βία για την «προάσπιση του κοινωνικού καθεστώτος». Το πιθανότερο είναι πως χρησιμοποιήθηκαν για την εξουδετέρωση προσωπικών αντιπάλων του αρχηγού τους, Κονδύλη. Στο σύντομο χρονικό διάστημα της δράσης τους δεν πρόλαβαν, προφανώς, να αποτελέσουν κάτι εφάμιλλο των αντίστοιχων φασιστικών και εθνικοσοσιαλιστικών ομάδων κρούσης.

Διονύσης Ν. Μουσμούτης
Εκδότης – Διευθυντής

Τεύχος 658 (Απρίλιος 2023)

Δείτε Περισσότερα >>