Επικαιρότητα & Ιστορία – Τεύχος 649

Επικαιρότητα & Ιστορία

Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΑΓΚΟΣ

Κλεμμένο μυκηναϊκό δακτυλίδι επιστράφηκε στην Ελλάδα

Το κλεμμένο μυκηναϊκό δαχτυλίδι.

Ένα χρυσό μυκηναϊκό δαχτυλίδι με παράσταση δύο σφιγγών, που είχε κλαπεί κατά την Ιταλοκρατία και την Κατοχή από το Αρχαιολογικό Μουσείο Ρόδου επιστράφηκε στην Ελλάδα από το Ίδρυμα Nobel. «Ήταν προφανές για εμάς ότι το δαχτυλίδι έπρεπε να επιστραφεί, καθώς έχει πολύ μεγάλη πολιτιστική και ιστορική αξία για την Ελλάδα» δήλωσε σχετικά ο Εκτελεστικός Διευθυντής του Ιδρύματος, Βιντάρ Χέλγκεσεν.

Το δαχτυλίδι είχε βρεθεί το 1927 στη διάρκεια ανασκαφών της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής στη μυκηναϊκή νεκρόπολη της Ιαλυσού Ρόδου και φυλασσόταν στο Αρχαιολογικό Μουσείο του νησιού, από όπου εκλάπη μαζί με εκατοντάδες άλλες αρχαιότητες (νομίσματα, κοσμήματα κ.ά.). Τη δεκαετία του 1950 ή του 1960, αγοράστηκε στις ΗΠΑ από τον Ούγγρο νομπελίστα Γκέοργκ φον Μπέκεσυ και μετά τον θάνατό του το 1972 περιήλθε με όλη τη συλλογή του στο Ίδρυμα Νόμπελ. Τα άλλα έργα τέχνης της συλλογής δόθηκαν προς φύλαξη, ανάλογα με το είδος τους, σε διάφορα μουσεία, ενώ το μυκηναϊκό δακτυλίδι στο Μουσείο Μεσογειακών και Ανατολικών Αρχαιοτήτων (Στοκχόλμη).

Σχεδόν οκτώ δεκαετίες μετά την παράνομη απομάκρυνσή του, το χρυσό σφραγιστικό δαχτυλίδι θα επανεκτεθεί τώρα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ρόδου.

Yue: Η ποινή ακρωτηριασμού στην Αρχαία Κίνα

Η ποινή ακρωτηριασμού στην Αρχαία Κίνα.

Ο ακρωτηριασμός του ποδιού μιας γυναίκας στην Κίνα, ο σκελετός της οποίας χρονολογείται πριν από 3.000 χρόνια, οφειλόταν στην ποινή yue και όχι σε ιατρικούς λόγους, αποκαλύπτει πρόσφατη μελέτη. Ο σκελετός είχε βρεθεί σε αρχαίο τάφο στην περιοχή Zhouyuan της βορειοδυτικής Κίνας το 1999, αλλά μόλις πρόσφατα έγινε δυνατόν να τεκμηριωθούν τα αίτια του ακρωτηριασμού της.

Την περίοδο της δυναστείας Xia (2η χιλιετία π.Χ.) η τιμωρία yue ήταν πολύ διαδεδομένη ως ποινή για τη διάπραξη σοβαρών ποινικών αδικημάτων. Την εποχή που ζούσε η συγκεκριμένη γυναίκα έχουν καταγραφεί περισσότερες από 500 περιπτώσεις πράξεων (όπως, εξέγερση, κλοπή κ.λπ.) που θα μπορούσαν να επιφέρουν τη συγκεκριμένη ποινή. Εκείνη την εποχή, για μικρότερα αδικήματα το ποινικό σύστημα προέβλεπε την ποινή του ραβδισμού, ενώ για τα σοβαρότερα πέραν του yue (ακρωτηριασμός) εφαρμόζονταν ακόμα οι ποινές mo όπου ο καταδικασμένος σημαδευόταν με ανεξίτηλο tattoo στο πρόσωπο, yi όπου του έκοβαν τη μύτη, gong όπου ο δράστης ευνουχιζόταν και da pi που σήμαινε θάνατο με αποκεφαλισμό ή σε βραστό λάδι.

Όπως επισημαίνουν οι ιστορικοί, το συγκεκριμένο σύστημα ποινών διατηρήθηκε για περίπου μία χιλιετία.

«Χαμένος» προ-ισπανικός πολιτισμός βρέθηκε στον Αμαζόνιο

Βρέθηκε χαμένος προ-ισπανικός πολιτισμός.

Ένας «χαμένος» προ-ισπανικός πολιτισμός στη νοτιοδυτική περιοχή της λεκάνης του Αμαζονίου στην Βολιβία ανακαλύφθηκε πρόσφατα, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε πριν από μερικές εβδομάδες στο επιστημονικό περιοδικό Nature.

Οι επιστήμονες, που «σκανάρισαν» όλη την περιοχή με τη βοήθεια υπερσύγχρονων laser, διαπίστωσαν ότι η φυλή Καζαράμπε, η οποία ζούσε στο Llanos de Mojos μεταξύ του 500 και του 1400 μ.Χ. ήταν μαζικότερη από ό,τι πιστευόταν μέχρι τώρα έχοντας αναπτύξει εκτεταμένο πολιτισμό, απόλυτα προσαρμοσμένο στο περιβάλλον. Όπως διευκρίνισε ο επικεφαλής συντάκτης της μελέτης, αρχαιολόγος Heiko Prümers «οι Ισπανοί ιεραπόστολοι βρήκαν τον 16ο αιώνα μόνο απομονωμένες κοινότητες που ζούσαν εκεί, ωστόσο η τελευταία ανακάλυψη δείχνει ότι οι κάτοικοι είχαν δημιουργήσει στην πραγματικότητα ένα “τροπικό αστικό οικισμό χαμηλής πυκνότητας”».

Ένα ασυνήθιστο χαρακτηριστικό του ήταν το εκτεταμένο δίκτυο δεξαμενών και καναλιών για τη διαχείριση του νερού, που μαζί με τους δρόμους και τα μονοπάτια αντιπροσώπευαν μια σημαντική επένδυση στη διαχείριση των φυσικών πόρων και της εργασίας. Παρόλα αυτά, οι επιστήμονες εικάζουν πως η λειψυδρία ήταν, τελικά, η κυριότερη αιτία εξαφάνισης του πολιτισμού Καζαράμπε, περισσότερο από έναν αιώνα πριν από την άφιξη των Ισπανών.

Θύματα βουβωνικής πανώλης και όχι πανούκλας βρέθηκαν στο Λονδίνο

Θύματα βουβωνικής πανώλης στο Λονδίνο.

Σε μια εποχή που οι πανδημίες πλήττουν εκ νέου την ανθρωπότητα, μια πρόσφατη ανακάλυψη στο κέντρο του Λονδίνου δημιουργεί ξεχωριστή αίσθηση. Συγκεκριμένα, στη διάρκεια εργασιών για την κατασκευή νέου σταθμού μετρό κοντά στο νεκροταφείο του παλιού νοσοκομείου «Βηθλεέμ» εντοπίστηκαν και σκελετοί, οι οποίοι δεν ανήκουν σε θύματα της Μεγάλης Πανούκλας που έπληξε στην πόλη το 1665, όπως η πλειονότητά τους, αλλά σε νεκρούς από επιδημία βουβωνικής πανώλης, έναν αιώνα νωρίτερα.

Το συγκεκριμένο νεκροταφείο λειτούργησε από το 1569 έως το 1738, «φιλοξενώντας» περισσότερες από 3.000 σορούς ανθρώπων που είτε πέθαναν στο νοσοκομείο είτε δεν ήθελαν (ή δεν μπορούσαν) να ταφούν σε θρησκευτικό νεκροταφείο. Ωστόσο, σύμφωνα με τους επιστήμονες από το Ινστιτούτο Max Plank που εξέτασαν τα ευρήματα, σε αντίθεση με τα θύματα της πανούκλας που είχαν πεταχτεί σε μαζικούς τάφους, 42 σοροί είχαν ενταφιαστεί σε ξύλινα φέρετρα ή ήταν τοποθετημένοι με φροντίδα. Αναλύοντας το DNA από τα δόντια των σκελετών αυτών, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι περιείχαν ίχνη του βακτηρίου της πανώλης.

Τώρα, τα σκελετικά λείψανα των θυμάτων της πανώλης και των άλλων 3.000 νεκρών που ανακαλύφθηκαν αναμένεται να ταφούν εκ νέου με κανονικές διαδικασίες.

Τεύχος 649 (Ιούλιος 2022)

Δείτε Περισσότερα >>