Επικαιρότητα & Ιστορία – Τεύχος 647

Επικαιρότητα & Ιστορία

Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΑΓΚΟΣ

Χάρτης Μεσαίωνα.

Ψηφιοποιήθηκε διάσημος παγκόσμιος χάρτης του Μεσαίωνα

Ο περίφημος παγκόσμιος χάρτης που δημιούργησε γύρω στο 1450 ο μοναχός Μάουρο (Fra Mauro) στο μοναστήρι του νησιού Σαν Μικέλε στη λιμνοθάλασσα της Βενετίας, είναι πλέον προσβάσιμος με κάθε λεπτομέρεια στους χρήστες του διαδικτύου.

Για τη σχεδίασή του, ο μοναχός Μάουρο υιοθέτησε μια εντελώς νέα προσέγγιση στη χαρτογραφία, αποφεύγοντας τις καθαρά συμβολικές αναπαραστάσεις ενός κόσμου με επίκεντρο την Ιερουσαλήμ ή τη Ρώμη, που ήταν κοινές στους έως τότε ευρωπαϊκούς χάρτες. Ο δικός του χάρτης βασίζεται στη Γεωγραφία του Πτολεμαίου και στους σύγχρονούς του πορτολάνους, περιλαμβάνοντας ταυτόχρονα και ποικίλα σχόλια που προέρχονται από αρχαίες πηγές, μεσαιωνικούς μελετητές, εξερευνητές της εποχής και αναφορές ταξιδιωτών στην Αφρική. Είναι λαμπρά διακοσμημένος με απεικονίσεις πόλεων, κάστρων, δρόμων, πλοίων, ακόμα και ναυαγίων, ενώ στην κάτω αριστερή γωνία έχει ζωγραφιστεί ο Κήπος της Εδέμ.

Για 350 χρόνια παρέμεινε στο μοναστήρι, το 1810 μεταφέρθηκε στην πόλη της Βενετίας και σήμερα βρίσκεται στη Biblioteca Nazionale Marciana, που μαζί με Μουσείο Galileo της Φλωρεντίας και το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Nanyang στη Σιγκαπούρη ανέλαβαν το έργο της ψηφιοποίησης και πλήρους τεκμηρίωσής του.

Δείτε τον χάρτη στο https://mostre.museogalileo.it/framauro/en.

Ταυτοποίηση σπάνιου ιστορικού ναυαγίου στο Σούνιο

Το ναυάγιο στο Σούνιο.

Το ναυάγιο του ιταλικού πλοίου «Taormina», που είχε βυθιστεί στα ανοικτά του Σουνίου στις 11 Σεπτεμβρίου 1891 έγινε δυνατό να ταυτοποιηθεί σχεδόν 131 χρόνια μετά από την καταδυτική ομάδα του Κώστα Θωκταρίδη. Το «Taormina» εκτελούσε το δρομολόγιο Κωνσταντινούπολη-Πειραιάς, μεταφέροντας εμπορεύματα και επιβάτες, όταν εξαιτίας λανθασμένων χειρισμών εμβολίστηκε από το ατμόπλοιο «Θεσσαλία» που εκτελούσε το δρομολόγιο Πειραιάς-Σύρος. Από τη βύθιση πνίγηκαν ο πλοίαρχος, 23 επιβάτες και 11 μέλη του πληρώματος, ενώ οι άλλοι επιβαίνοντες διασώθηκαν μεταπηδώντας στο «Θεσσαλία» ή από παραπλέοντα πλοία.

Ο Θωκταρίδης εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι το «Taormina» βρίσκεται σε βάθος 107 μ. δυτικά της νησίδας Πάτροκλος, με την υποβρύχια έρευνα να διαπιστώνει πως «το κυρίως μέρος του, μήκους περίπου 70 μ., έχει καθίσει με ελαφριά δεξιά κλίση στο βυθό» και είναι ορατό το σημείο της σύγκρουσης στο πρυμναίο αριστερό τμήμα, μολονότι η πρύμνη έχει σχεδόν διαλυθεί. Παράλληλα, χαρακτήρισε το ναυάγιο ως «ένα από τα πιο σπάνια», αφού όπως τόνισε διατηρείται «σε αρκετά καλή κατάσταση δεδομένων των 131 ετών που έχουν μεσολαβήσει», ενώ «μοιάζει σχεδόν απίστευτο πόσο καλά έχει διατηρηθεί το κατάρτι».

Σε πλειστηριασμό κράνος της θρυλικής Έρχαρτ

Η θρυλική Έρχαρτ με το κράνος της.

Ένα δερμάτινο κράνος, που η πρωτοπόρος Αμερικανίδα πιλότος Αμέλια Έρχαρτ (1897-1937) είχε φορέσει σε τουλάχιστον δύο επιβεβαιωμένες περιπτώσεις, πωλήθηκε πρόσφατα σε δημοπρασία αμερικανικού οίκου έναντι 825.000 δολαρίων.

Η Έρχαρτ είχε εμφανιστεί με το συγκεκριμένο κράνος αρχικά τον Ιούνιο του 1928, όταν έγινε η πρώτη γυναίκα επιβάτης σε αεροπλάνο το οποίο πραγματοποίησε υπεραντλαντική πτήση, και κατόπιν το 1929 όταν παρακολούθησε τον αγώνα Women’s National Air Derby στο Κλίβελαντ, όπου το έχασε εξαιτίας του συνωστισμού που σημειώθηκε και του ενθουσιασμού του κοινού για αυτήν.

Το κράνος είχε φτάσει στα χέρια της νεαρής Έλι Τουίγκς από έναν συνομίληκό της που το είχε βρει στον χώρο του αγώνα και μετά τον θάνατό της, πριν από 20 χρόνια, πέρασε στον 67χρονο σήμερα, γιο της Άντονυ. Αυτός δυσκολεύτηκε να πείσει τους ειδικούς για την αρχική κάτοχό του, αλλά τελικά με τη χρήση τεχνολογίας αντιστοίχισης φωτογραφιών κατάφερε το προηγούμενο φθινόπωρο να πιστοποιήσει την αυθεντικότητά του, καθώς ταίριαζε απολύτως με αυτό που φαίνεται στις φωτογραφίες της Έρχαρτ του 1928. «Νιώθω ανακουφισμένος επειδή επαληθεύτηκε η ιστορία της μητέρας μου», δήλωσε ο Τουίγκς στους Times.

Πέθανε ο εκτελεστής του Τσε Γκεβάρα

Ο εκτελεστής του Τσε Γκεβάρα

Πέθανε πριν από μερικές βδομάδες σε ηλικία 80 ετών ο απόστρατος αξιωματικός του βολιβιανού στρατού Μάριο Τεράν Σαλασάρ, ο οποίος τον Οκτώβριο του 1967 είχε εκτελέσει τον θρυλικό Αργεντίνο επαναστάτη Ερνέστο Τσε Γκεβάρα σε χωριό της Βολιβίας.

Οι μοίρες του Τεράν και του Γκεβάρα συναντήθηκαν την 9η Οκτωβρίου όταν ο πρώτος έλαβε διαταγή να εκτελέσει τον δεύτερο. Όπως αφηγήθηκε αργότερα ο ίδιος «ήταν η χειρότερη στιγμή της ζωής μου. Ο Τσε μου φαινόταν μεγάλος, πολύ μεγάλος, τεράστιος. Στα μάτια του έκαιγαν χίλιες φωτιές. “Ηρέμησε”, μου είπε, “και σημάδεψε καλά! Θα σκοτώσεις έναν άνθρωπο!” Έκανα ένα βήμα πίσω, προς την πόρτα, έκλεισα τα μάτια και πυροβόλησα». Ορισμένες πηγές αναφέρουν ότι ο Τεράν είχε προηγουμένως πιει αλκοόλ για να πάρει κουράγιο, ωστόσο ο τότε λοχαγός και διοικητής της δύναμης που αιχμαλώτισε τον Γκεβάρα στις 8 Οκτωβρίου, Γκάρι Πράδο, το έχει διαψεύσει.

Μετά την αποστράτευσή του, ο Τεράν θέλησε να παραμείνει ανώνυμος, αναφέροντας συστηματικά πως ο εκτελεστής του Γκεβάρα δεν ήταν ο ίδιος αλλά κάποιος άλλος στρατιωτικός με το ίδιο όνομα.

Τεύχος 647 (Μάιος 2022)

Δείτε Περισσότερα >>