Οι Ταλιμπάν, που στη γλώσσα της φυλής των Παστούν σημαίνει «Φοιτητές», εμφανίστηκαν το 1994 κοντά στην πόλη Κανταχάρ, στον αφγανικό Νότο. Επρόκειτο για μια από τις ένοπλες ομάδες που μάχονταν στον εμφύλιο πόλεμο του Αφγανιστάν για τον έλεγχο της χώρας μετά την απόσυρση των Σοβιετικών και την επακόλουθη κατάρρευση της τοπικής κυβέρνησης.

Αρχικά άντλησαν υποστηρικτές από τους λεγόμενους μαχητές Μουτζαχεντίν, οι οποίοι με τη στήριξη των ΗΠΑ είχαν εκδιώξει τις Σοβιετικές δυνάμεις στη δεκαετία του 1980. Μέσα σε δύο έτη είχαν αποκλειστικό έλεγχο σχεδόν στο σύνολο της χώρας, ανακοινώνοντας τη δημιουργία ενός ισλαμιστικού εμιράτου το 1996 με μια σκληρή ερμηνεία του ισλαμικού νόμου.

Για μεγάλο μέρος του αφγανικού πληθυσμού ήταν ευπρόσδεκτοι, κυρίως χάρη στην επιτυχή αντιμετώπιση της διαφθοράς και τη βελτίωση των συνθηκών ασφάλειας. Όμως οι Ταλιμπάν επέβαλαν απάνθρωπες ποινές σύμφωνα με τη δική τους ερμηνεία της σαρίας, όπως δημόσιες εκτελέσεις για όσους είχαν καταδικαστεί για φόνο ή μοιχεία, και ακρωτηριασμό για όσους κρίνονταν ένοχοι για κλοπή. Απαγόρευσαν επίσης την τηλεόραση, τη μουσική και τον κινηματογράφο και απαγόρευσαν το σχολείο για τα κορίτσια άνω των δέκα ετών. Οι άνδρες έπρεπε αναγκαστικά να αφήνουν μούσι και οι γυναίκες να φορούν μπούρκα.

Μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 στις ΗΠΑ από την Αλ Κάιντα, συμμαχικές δυνάμεις εισέβαλαν στην Καμπούλ δύο μήνες αργότερα. Οι Ταλιμπάν αποσύρθηκαν σε απόμακρα σημεία του Αφγανιστάν, από όπου ξεκίνησαν αντάρτικο κατά της επίσημης αφγανικής κυβέρνησης και των Δυτικών συμμάχων της.

Κατά την πενταετή περίοδο της κυριαρχίας του Μουλά Μοχάμεντ Ομάρ στο Αφγανιστάν οι Ταλιμπάν επέβαλαν μια σκληρή εκδοχή της Σαρία. Οι γυναίκες απαγορευόταν να εργάζονται ή να σπουδάζουν και είχαν περιοριστεί κατ’ οίκον, εκτός αν συνοδεύονταν από κάποιον άνδρα.

Οι Ταλιμπάν κατηγορούνται από τους αντιπάλους και τη Δύση ότι  επιθυμούν να επιστρέψουν στο ίδιο στιλ διακυβέρνησης της χώρας, αν και το ισλαμιστικό κίνημα το αρνείται. Ισχυρίστηκε ότι επιθυμεί ένα «αυθεντικό ισλαμιστικό σύστημα», για το Αφγανιστάν, που θα φροντίζει για τα δικαιώματα των γυναικών και των μειονοτήτων σύμφωνα με τις πολιτιστικές παραδόσεις και τους θρησκευτικούς κανόνες.

Όπως καταγγέλλουν ανθρωπιστικές οργανώσεις, οι γυναίκες υφίστανται σήμερα τις μεγαλύτερες διακρίσεις στο Αφγανιστάν. Κάποιες γυναίκες προσπαθούν να διαφύγουν στο γειτονικό Πακιστάν, για να αποφύγουν αναγκαστικούς γάμους με πολέμαρχους των Ταλιμπάν. Οι Ταλιμπάν δέχονται πιέσεις από τη διεθνή κοινότητα, που έχει «παγώσει» τα περισσότερα κεφάλαια για το Αφγανιστάν, προκειμένου να δεσμευθούν στον σεβασμό των δικαιωμάτων των γυναικών από τότε που η σκληροπυρηνική ισλαμιστική οργάνωση κατέλαβε την εξουσία στη χώρα στις 15 Αυγούστου 2021. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι Ταλιμπάν άλλαξαν σε ό,τι αφορά στα δικαιώματα των γυναικών, σε σύγκριση με την εποχή που είχαν την εξουσία πριν από 25 χρόνια. Όμως, το παλιό καθεστώς ήταν τόσο αποκρουστικά μισογυνιστικό, που ακόμη και με αλλαγμένους τους Ταλιμπάν, το Αφγανιστάν είναι η χώρα με τη χειρότερη συστημική καταπίεση των γυναικών στον κόσμο.

Διονύσης Ν. Μουσμούτης
Εκδότης – Διευθυντής

Τεύχος 645 (Μάρτιος 2022)

Δείτε Περισσότερα >>