Ο Μεγάλος Πόλεμος, όπως χαρακτηριστικά αποκαλείται ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, υπήρξε η αιτία για την κατάρρευση όλων των μακραίωνων αυτοκρατοριών του πλανήτη (με εξαίρεση της Ιαπωνικής). Οι διορατικοί πολιτικοί ηγέτες είχαν αντιληφθεί ότι η μετάβαση από την «αυτοκρατορική εποχή» στην περίοδο των εθνικών κρατών δεν θα ήταν ούτε αναίμαχτη ούτε και μία εύκολη διπλωματική υπόθεση. Πλέον τα μελλοντικά πρώην αυτοκρατορικά εδάφη θα μετατρέπονταν σε ζώνες επιρροής των ισχυρών Δυνάμεων, οπότε και ξεκίνησε ένας «αγώνας δρόμου» για το ποιος θα αποκόμιζε τα μεγαλύτερα οφέλη. Το μέσο για την επίτευξη αυτού του σκοπού ήταν η δημιουργία διαφόρων συμμαχιών με κορυφαίες αυτές της Αντάντ και του Άξονα.

Την ίδια χρονική περίοδο οι καταπιεσμένοι λαοί από το καθεστώς των αυτοκρατοριών νόμισαν ότι είχε έλθει το πλήρωμα του χρόνου για την αυτοδιάθεσή τους και για την πραγματοποίηση των αλυτρωτικών ονείρων τους. Στην παγίδα αυτή έπεσαν και οι Έλληνες, οι οποίοι για μία ακόμη φορά διχάστηκαν, όταν ο πλανήτης έσπευδε να συνταχθεί σε κάποια συμμαχία. Τρία χρόνια μετά από το ξέσπασμα του Πολέμου, στην Ελλάδα επικράτησε και επισήμως η χείριστη μορφή δυαρχίας, που ουσιαστικά επέφερε τον Διχασμό. Οι δύο πολιτικοί πόλοι ήταν ο παραιτηθείς πρωθυπουργός Βενιζέλος και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος. Η αδιάλλακτη στάση και των δύο αυτών ανδρών επέφερε στη χώρα μία σωρεία δεινών με σπουδαιότερη τη δημιουργία ενός άτυπου εμφυλιακού κλίματος μεταξύ των Ελλήνων. Δολοφονίες, φυλακίσεις, εξορίες, ξυλοδαρμοί και διώξεις μεταξύ Ελλήνων έλαβαν χώρα τη χρονική περίοδο που η εγγύς ευρωπαϊκή «γειτονιά» μας (αν όχι ολόκληρος ο πλανήτης) μετασχηματιζόταν.

Στο ξεκίνημα, λοιπόν, αυτών των εξελίξεων σημειώθηκε και η διαβόητη παράδοση του Δ΄ Σώματος Στρατού, μία πράξη που ερμηνεύτηκε σαν «προδοσία» από τους βενιζελικούς και σαν «αντιστάθμισμα» στη γαλλική απόβαση στη Θεσσαλονίκη, ώστε να διατηρηθεί η «ουδετερότητα» της χώρας, σύμφωνα τους κωνσταντινικούς. Το αποτέλεσμα αυτής της ενέργειας όμως ήταν ένα: ο ελληνικός πληθυσμός της ανατολικής Μακεδονίας να μείνει απροστάτευτος στις «ορέξεις» των βουλγαρικών επιδιώξεων.

Όπως ήταν αναμενόμενο, ο Διχασμός επήλθε και στο στράτευμα. Περίπου 3.000 βενιζελικοί στρατιώτες και στρατιωτικοί «αυτομόλησαν» στην πλευρά της Αντάντ, ενώ περισσότεροι από 7.000 ένστολοι παρέμειναν υπό τις διαταγές της τυπικά νόμιμης ηγεσίας τους και μεταφέρθηκαν σε «ασφαλές» γερμανικό έδαφος. Οι ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρώπη δυσχέραιναν τη θέση των «φιλοξενούμενων αιχμαλώτων». Όσο ο Κωνσταντίνος και ο Κάιζερ παρέμεναν στον θρόνο τους, οι άνθρωποι αυτοί θεωρούνταν «εχθροί» των κύκλων της αντιπολίτευσης ένθεν κακείθεν. Όταν τα πολιτικά δεδομένα άλλαξαν (εκδίωξη Κωνσταντίνου, ανακήρυξη της «Δημοκρατίας της Βαϊμάρης» και συγκρότηση των πρώτων σοβιέτ στην πρώην τσαρική Ρωσία), οι ίδιοι άνθρωποι αντιμετωπίστηκαν από τους ανατραπέντες πολιτικούς κύκλους σαν υποστηριχτές των ανατρεπτικών δυνάμεων. Όταν πάλι οι ίδιοι άνθρωποι επέστρεψαν στην πατρίδα (όσοι τουλάχιστον επέζησαν και το επεδίωξαν) αντιμετωπίστηκαν και πάλι με καχυποψία (αν όχι εχθρικά) από την πολιτική ηγεσία.

Όλα τα παραπάνω αποτελούν απόρροια του «μεγαλοϊδεατικού» λαϊκισμού, που θεμελιώθηκε σε μία σαθρή αλυτρωτική πολιτική. Η συνέπειά του ήταν η αμετροέπεια, όπου η υπεροψία μετέτρεψε τη νίκη σε Καταστροφή.

Διονύσης Ν. Μουσμούτης
Εκδότης – Διευθυντής

Τεύχος 643 (Ιανουάριος 2022)

Δείτε Περισσότερα >>