H Eλληνική επανάσταση του 1821 συνιστά γεγονός μεγίστης σημασίας όχι μόνο για τους Έλληνες αλλά για όλα τα έθνη, αφού το ελληνικό έθνος ήταν το πρώτο στην ιστορία της ανθρωπότητας που ύψωσε το ανάστημά του σε μια αυτοκρατορία και την πολέμησε χωρίς οργανωμένο στρατό, επιτυγχάνοντας την εθνική ανεξαρτησία του.

Η Επανάσταση του 1821 έδωσε στο μακραίωνο ελληνικό έθνος ένα κράτος και το εισήγαγε στην οικογένεια των εθνικών κρατών. Πολιτικά ο Αγώνας δεν μπόρεσε να πετύχει τους δημοκρατικούς στόχους του και η Βαυαροκρατία και απολυταρχία με ξένο ηγεμόνα που επιβλήθηκε επέφερε πολλά δεινά· όμως η εθνική ανεξαρτησία ήταν γεγονός.

Το ευτυχές γεγονός για την Επανάσταση ήταν η εμφάνιση κάποιων ικανότατων προσώπων και ομάδων την κρίσιμη στιγμή· κατ’ αρχάς του Κολοκοτρώνη, που το φιλόδοξο στρατηγικό του σχέδιο για την κατάληψη της Τριπολιτσάς φάνηκε στην αρχή ως ανεδαφικό. Δικαιώθηκε όμως, όπως θα δικαιωθεί και το δεύτερο σχέδιό του, όταν η πρώτη και μοναδική τουρκική στρατιά που θα μπει στην Πελοπόννησο, μέχρι τον Φεβρουάριο του 1825, θα εξοντωθεί στα Δερβενάκια. Αυτό άλλαξε τη ροή των πραγμάτων, χωρίς να το περιμένει κανείς, ούτε οι Οθωμανοί ούτε ο Μέττερνιχ ούτε οι Ρώσοι ούτε οι Βρετανοί, καθώς όλοι θεωρούσαν καταδικασμένη την Επανάσταση. Αλλά η ικανότητα του Κολοκοτρώνη φτάνει στα όριά της το 1825. Είναι ελάχιστα αυτά που κατορθώνει απέναντι στον τακτικό και καλά εκπαιδευμένο αιγυπτιακό στρατό. Ο δεύτερος σημαντικός παράγοντας επιτυχίας είναι οι νησιώτες. Ο ελληνικός στόλος κερδίζει τον πόλεμο στη θάλασσα, και αυτή η νίκη είναι η πιο αποφασιστική. Ο τρίτος παράγοντας, ο πολιτικός, είναι ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, ο οποίος κατάφερε το 1822 να αλλάξει την εικόνα της Επανάστασης στην Ευρώπη, εξασφαλίζοντας πρώτα ανοχή και μετά στήριξη.

Η Επανάσταση τελικά στέφθηκε με επιτυχία, έπειτα από πολλές θυσίες, γιατί οι διορατικότεροι από τους Έλληνες ηγέτες της εποχής αντιλήφθηκαν τα πλεονεκτήματα της διεθνοποίησης του Αγώνα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, και χάρη στην ευφυή ελληνική διπλωματία, οι τρεις μεγάλες ναυτικές δυνάμεις, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία και η Ρωσία, υποχρεώθηκαν να πάρουν θέση σχετικά με τον ελληνικό αγώνα, με τη λογική ότι καμία τους δεν έπρεπε να αποκτήσει το πλεονέκτημα αν πράγματι υφίστατο ήττα η Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Από εκείνη τη στιγμή, η επιτυχία της Ελληνικής Επανάστασης ήταν εξασφαλισμένη. Βεβαίως, η νίκη είχε το τίμημά της: o τελικός διακανονισμός είχε φύγει από τον ελληνικό έλεγχο. Ήταν πια στη δικαιοδοσία των τριών μεγάλων δυνάμεων να δώσουν τη λύση. Έτσι φτάσαμε στο πρωτόκολλο που τελικά υπογράφηκε στο Λονδίνο στις 3 Φεβρουαρίου 1830. Οι δυνάμεις είχαν ήδη αποφασίσει ότι το νέο κράτος έπρεπε να αποτελεί μοναρχία, όχι δημοκρατία όπως διακήρυττε το προσωρινό σύνταγμα. Ο πρίγκιπας Όθων, δευτερότοκος γιος του φιλέλληνα βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου Α΄, ανακηρύχθηκε πρώτος «Βασιλεύς της Ελλάδος». Ταυτόχρονα, καθορίστηκαν τα σύνορα του νέου βασιλείου. Η επικράτειά του κάλυπτε μόνο το νότιο μισό της ηπειρωτικής Ελλάδας όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, καθώς και τα κοντινότερα σε αυτό νησιά του Αιγαίου. Ούτε οι Έλληνες ούτε οι Οθωμανοί είχαν λόγο σ’ αυτές τις αποφάσεις.

Διονύσης Ν. Μουσμούτης
Εκδότης – Διευθυντής

Τεύχος 633 (Μάρτιος 2021)

Δείτε Περισσότερα >>