Επικαιρότητα & Ιστορία – Τεύχος 628

Επικαιρότητα & Ιστορία

Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΑΓΚΟΣ

Ανακαλύφθηκε η παλαιότερη εκούσια αποτέφρωση ανθρώπου στην Μέση Ανατολή

Τα παλιότερα ίχνη τελετουργικής αποτέφρωσης ανθρώπινου σώματος στην περιοχή της Μέσης Ανατολής ανακάλυψαν Ισραηλινοί και Γάλλοι αρχαιολόγοι κατά τη διάρκεια ανασκαφών στον

νεολιθικό οικισμό της Μπεϊσαμούν, στο άνω μέρος της Κοιλάδας του Ιορδάνη (βόρειο Ισραήλ). Σύμφωνα με όσα αναφέρουν σε σχετική μελέτη τους στην επιστημονική επετηρίδα Plos One, η καύση χρονολογείται από το 7031 έως το 6700 π.Χ., με την αμέσως παλαιότερη στην περιοχή να είναι «νεότερη» κατά 1.000-1.500 χρόνια, ενώ η αρχαιότερη παγκοσμίως (Αυστραλία) έχει «ηλικία» περίπου 40.000 ετών.

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν 355 θραύσματα καμένων οστών σε έναν λάκκο-κλίβανο, διαστάσεων 80 x 60 εκατ. Η καύση έγινε με ιδιαίτερη επιμέλεια, αφού το νεκρό σώμα είχε τοποθετηθεί σε καθιστή θέση, με τα γόνατα λυγισμένα στο στήθος. Το αποτεφρωμένο άτομο ήταν νεαρής ηλικίας και ενήλικο, αλλά το φύλο και το ύψος του δεν έχουν αποσαφηνιστεί. Ωστόσο, μετά από ανάλυση των οστών, αποδείχθηκε πως πριν από τον θάνατό του είχε τραυματιστεί σοβαρά, καθώς οι ερευνητές βρήκαν στο οστό του αριστερού ώμου τμήμα βέλους μήκους 1,2 εκατ. Ο τραυματισμός αυτός προκάλεσε, πιθανότατα, τη ρήξη του μυός και έντονους πόνους, αλλά το οστό είχε αρχίσει να επουλώνεται, στοιχείο που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το άτομο αυτό επέζησε για αρκετές εβδομάδες ή μήνες προτού πεθάνει τελικά από άγνωστη αιτία.

Όλη η μελέτη στο doi.org/10.1371/journal.pone.0235386

Σε μουσείο σύγχρονης τέχνης μετατράπηκε ρωμαϊκή κινστέρνα στη Νάπολη

Ως μουσείο σύγχρονης τέχνης επαναλειτούργησε μετά από 20 αιώνες η περίφημη Piscina Mirabilis στη Νάπολη, μία από τις μεγαλύτερες δεξαμενές πόσιμου ύδατος (κινστέρνες) στον ρωμαϊκό κόσμο. Κατασκευάστηκε τον 1ο αιώνα μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Αύγουστο σε ηφαιστειογενή λόφο στο δυτικό άκρο του κόλπου της Νάπολης, έχει ύψος 15 μ., μήκος 72 μ. και πλάτος 25 μ., στηρίζεται σε θολωτές οροφές και συνολικά 48 κολόνες, ενώ η χωρητικότητά της ανέρχεται στα 12.600 κυβικά μέτρα.

Αρχικά εκτιμήθηκε ότι αναγέρθηκε για την παροχή πόσιμο νερού στον ρωμαϊκό πολεμικό στόλο που ναυλοχούσε στο γειτονικό λιμάνι Portus Julius, ωστόσο η επικρατέστερη εκδοχή είναι πως εξυπηρετούσε τις ανάγκες μιας από τις πολυτελείς επαύλεις που υπήρχαν στην περιοχή. Η δεξαμενή τροφοδοτούνταν από το υδραγωγείο Aqua Augusta, το οποίο έφερνε το νερό από πηγές του Σερίνο, περίπου 100 χλμ. μακριά. Το νερό αντλούνταν από τη δεξαμενή με ειδικά μηχανήματα που ήταν τοποθετημένα στη οροφή της, τα οποία τον 2ο αιώνα μ.Χ. πολλαπλασιάστηκαν λόγω των αυξημένων αναγκών.

Την αναμόρφωσή της σε μουσείο ανέλαβε το αρχιτεκτονικό γραφείο Bagua+Bhava, με έδρα το Χονγκ Κονγκ, ενώ σήμερα σε αυτό στεγάζονται έργα των ζωγράφων Εουτζένια Βάνι, Φραντσέσκο Κλεμέντε και Σερένα Βεστρούτσι, γλυπτά των Βέργκινερ, Μπερούτι, Σασολίνο Λόρις Τσεκίνι κ.ά.

Πολωνία: Εντοπίστηκε το πεδίο άγνωστης μάχης του Μεσαίωνα

Ένα, μέχρι σήμερα άγνωστο, πεδίο μάχης του Μεσαίωνα ανακάλυψαν Πολωνοί αρχαιολόγοι σε δασώδη ορεινή περιοχή κοντά στην πόλη Σανόκ της νοτιοανατολικής Πολωνίας. Ερευνώντας το σημείο, οι επιστήμονες εντόπισαν εκατοντάδες αιχμές από βέλη και τμήματα από βαλλίστρες, που εκτιμούν πως αποτελούν κατάλοιπα επίθεσης το 1340 σε κάστρο της περιοχής του βασιλιά της Πολωνίας Καζιμίρ Γ΄ του Μεγάλου, στο πλαίσιο της εκστρατείας του για την κατάληψη της Γαλικίας και την ενσωμάτωσή της στο πολωνικό βασίλειο. Καθώς οι τελευταίες αρχαιολογικές ανασκαφές στην περιοχή είχαν πραγματοποιηθεί χωρίς αποτέλεσμα πριν από μισό αιώνα, οι αρχαιολόγοι διερεύνησαν τις πληροφορίες πως στην περιοχή υπήρχε κάποιος θησαυρός και η επιλογή τους αυτή δικαιώθηκε.

«Τα αποτελέσματα ξεπέρασαν και τις πλέον αισιόδοξες προβλέψεις μας », δήλωσε ενθουσιασμένος ο επικεφαλής του ερευνητικού προγράμματος, ο Δρ. Πιοτρ Κότοβιτς (Piotr Kotowicz) από το Ιστορικό Μουσείο του Σανόκ, και διευκρίνισε πως, με βάση τα πρώτα στοιχεία, η επίθεση έγινε από τη νότια πλευρά του κάστρου, ενώ οι υπερασπιστές του (Ρουθεριανοί) πρέπει να αιφνιδιάστηκαν και να εξουδετερώθηκαν γρήγορα, καθώς δεν βρέθηκαν πολλά πολεμικά ίχνη από αυτούς.

Κατά την έρευνα, εντοπίστηκαν ακόμα ίχνη ενός οικισμού του 9ου-10ου αιώνα και πολλά αντικείμενα της ίδιας περιόδου, μεταξύ των οποίων και το πρώτο μεσαιωνικό αραβικό νόμισμα (dirham) που έχει βρεθεί στο Σανόκ.

Τα γυαλιά του Γκάντι

Έναντι 260.000 στερλινών (περ. 288.000 ευρώ) πωλήθηκε πριν από λίγες εβδομάδες σε δημοπρασία του οίκου East Bristol Auctions στη Μεγάλη Βρετανία επιχρυσωμένο ζευγάρι στρογγυλών γυαλιών που ανήκε στον Ινδό στοχαστή, πολιτικό και εμβληματική μορφή του κινήματος για την ανεξαρτησία της Ινδίας Μαχάτμα Γκάντι (1869-1948). Όπως ανακοίνωσε ο οίκος δημοπρασιών, τα γυαλιά είχαν βρεθεί μόλις έναν μήνα νωρίτερα μέσα σε φάκελο «στο γραμματοκιβώτιό μας όπου τα είχε αφήσει ο πωλητής », ενώ σύμφωνα με όσα δήλωσε ο εκπρόσωπός του, Άντριου Στόου, στον βρετανικό τηλεοπτικό σταθμό Sky News, «ένας συνάδελφος ανακάλυψε τον φάκελο μαζί με ένα σημείωμα που έγραφε: “Αυτά τα γυαλιά ανήκουν στον Γκάντι. Τηλεφωνήστε μου”».

Ο Γκάντι συνήθιζε να δίνει «τα παλιά γυαλιά του, τα οποία δεν ήθελε πια, σ’ αυτούς που τα είχαν ανάγκη ή σε αυτούς που τον είχαν βοηθήσει », εξήγησε ο οίκος στον ιστότοπό του. Για τη συγκεκριμένη περίπτωση και μετά από εκτενή έρευνα που διενήργησαν, οι υπεύθυνοι του οίκου δημοπρασιών διαπίστωσαν πως τα γυαλιά είχαν δοθεί από τον Γκάντι τη δεκαετία του 1920 στον θείο του πωλητή, ο οποίος εργαζόταν τότε για την British Petroleum στη Νότια Αφρική, ως ανταπόδοση σε μια καλή πράξη του δεύτερου. «Πρόκειται για ένα απίστευτο αντικείμενο και μια ιστορική ανακάλυψη », δήλωσε χαρακτηριστικά ο Στόου.

Ανακαλύψτε περισσότερα στο Τεύχος 628 Οκτωβρίου 2020>>