Το χθες στην Ιστορία

Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΟΥΔΗΣ

Γεγονότα Μαΐου

Πριν από 50 χρόνια (1970)

1 Μαΐου

• Με αφορμή την αμερικανική εισβολή στην Καμπότζη ξεσπούν το βράδυ αυτής της ημέρας έντονες φοιτητικές ταραχές στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο Κεντ του Οχάιο, εξωθώντας τον κυβερνήτη της πολιτείας Τζέιμς Ρόουντς σε απαγόρευση της κυκλοφορίας μετά τη δύση του ηλίου.

3 Μαΐου

• Συνεχίζονται οι διαδηλώσεις στο Πανεπιστήμιο Κεντ, και η Εθνοφυλακή της πολιτείας εισβάλλει στην πανεπιστημιούπολη κάνοντας χρήση δακρυγόνων, συλλαμβάνοντας 34 φοιτητές και τραυματίζοντας πολλούς άλλους. Παράλληλα ο κυβερνήτης κηρύσσει στρατιωτικό νόμο και επιτρέπει στην Εθνοφυλακή να κάνει χρήση βίας κατά βούληση. Το ίδιο βράδυ οι φοιτητές επιχειρούν ειρηνική πορεία διαμαρτυρίας προς το κέντρο του Κεντ αλλά αντιμετωπίζουν τη βία της αστυνομίας, με κατάληξη πολλούς τραυματισμούς και τη σύλληψη 69 διαδηλωτών.

4 Μαΐου

• Η ένταση στο Πανεπιστήμιο Κεντ κορυφώνεται μετά τη συγκέντρωση 000 φοιτητών στην πανεπιστημιούπολη και την εισβολή 600 εθνοφυλάκων, ορισμένοι από τους οποίους χρησιμοποιούν όχι μόνο δακρυγόνα αλλά και πραγματικά πυρά, με αποτέλεσμα τον φόνο τεσσάρων φοιτητών και τον τραυματισμό εννέα άλλων (κατά ειρωνεία της τύχης, κανένας από τους νεκρούς δεν είχε δραστήρια συμμετοχή στο φοιτητικό κίνημα). Παρά τη σφοδρή καταδίκη των επεισοδίων σε όλη την έκταση της Αμερικής ο πρόεδρος Νίξον υπερασπίζεται την Εθνοφυλακή δηλώνοντας: «Όταν η αμφισβήτηση γίνεται βίαιη προκαλεί την τραγωδία »!
• Πεθαίνει στο νησάκι Σπετσοπούλα (ιδιοκτησίας της οικογένειας Νιάρχου), όπου διέμενε με τον σύζυγό της Σταύρο, η Ευγενία Νιάρχου (το γένος Λιβανού), σε ηλικία 43 ετών. Ο θάνατός της αποδόθηκε σε υπερβολική λήψη βαρβιτουρικών, αλλά η ύπαρξη μωλώπων και εκχυμώσεων στη σορό προκάλεσε υποψίες για πρόκληση βίαιου θανάτου και οδήγησε σε προσωρινή απαγόρευση εξόδου του Νιάρχου από την Ελλάδα. Η κηδεία της Ευγενίας πραγματοποιήθηκε στη Σπετσοπούλα στις 7 Μαΐου. Έναν χρόνο αργότερα ο Σταύρος Νιάρχος παντρεύτηκε τη μικρότερη αδελφή της Ευγενίας, Τίνα (πρώην σύζυγο του Αριστοτέλη Ωνάση), η οποία πέθανε τον Οκτώβριο του 1974 επίσης από υπερβολική δόση βαρβιτουρικών.

6 Μαΐου

• Εγκαινιάζεται από τον ΟΤΕ στη Σκάρφεια της Λοκρίδας (κοντά στις Θερμοπύλες) ο πρώτος επίγειος δορυφορικός σταθμός της Ελλάδας, κόστους 000.000 δραχμών.
• Η ολλανδική Φέγιενορντ κερδίζει το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης νικώντας στην παράταση του τελικού (που διεξήχθη στο στάδιο Σαν Σίρο του Μιλάνου) τη σκωτσέζικη Σέλτικ με σκορ 2-1.

8 Μαΐου

• Κυκλοφορεί το τελευταίο άλμπουμ των Beatles, με τίτλο Let it Be.

9 Μαΐου

• Στο πλαίσιο ειρηνικής διαδήλωσης εναντίον του Πολέμου του Βιετνάμ 000 φοιτητές πολιορκούν τον Λευκό Οίκο, ο οποίος προστατεύεται από 10.000 εθνοφρουρούς.

12 Μαΐου

• 2.000 Ισραηλινοί στρατιώτες εισβάλλουν στον Λίβανο υποστηριζόμενοι από 100 άρματα μάχης με σκοπό να καταστρέψουν βάσεις Παλαιστίνιων ανταρτών. Ακολουθούν σφοδρές μάχες με στρατιωτικές μονάδες του Λιβάνου και της Συρίας.
• Πεθαίνει στο Λονδίνο, σε ηλικία 77 ετών, ο δαφνοστεφής Πολωνός στρατηγός Βλάντισλαβ Άντερς, επικεφαλής των πολωνικών δυνάμεων της διασποράς που πολέμησαν στο πλευρό των Δυτικών Συμμάχων κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1939 είχε συλληφθεί από τους Σοβιετικούς κατά την εισβολή τους στην Πολωνία, μετά όμως από βρετανική παρέμβαση αφέθηκε ελεύθερος (μαζί με μεγάλο μέρος Πολωνών αιχμαλώτων) και, μέσω του Ιράν, βρέθηκε στη Δυτική Ευρώπη. Μεταπολεμικά διετέλεσε πρωθυπουργός της εξόριστης πολωνικής κυβέρνησης, ενώ μετά τον θάνατό του θάφτηκε (κατόπιν αιτήματός του) στο πολωνικό στρατιωτικό νεκροταφείο στο Μόντε Κασίνο.
• Πεθαίνει στη Στοκχόλμη, σε ηλικία 78 ετών, η Γερμανοεβραία ποιήτρια Νέλλυ Ζαξ, κάτοχος του βραβείου Νομπέλ Λογοτεχνίας το 1966. Το 1940 η Ζαξ και η μητέρα της είχαν διαφύγει στη Σουηδία, όπου η ίδια έλαβε τη σουηδική υπηκοότητα το 1952.

14 Μαΐου

• Εγκαινιάζονται οι δύο πρώτες αίθουσες της Εθνικής Πινακοθήκης, η οποία αναμένεται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία μετά από δυόμισι χρόνια.
• Κατά τη δεύτερη ημέρα βίαιων ταραχών στο πολιτειακό Πανεπιστήμιο Τζάκσον (που απευθύνεται σε μαύρους φοιτητές), στην ομώνυμη πόλη του Μισισιπή, σκοτώνονται από πυρά εθνοφρουρών μέσα στη φοιτητική εστία δύο μαύροι φοιτητές ενώ τραυματίζονται άλλοι είκοσι. Την υπεράσπιση της Εθνοφρουράς αναλαμβάνει ο ελληνικής καταγωγής αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Σπύρος Άγκνιου, καταφερόμενος εναντίον της «φοιτητικής αλητείας».
• Ο Δυτικογερμανός τρομοκράτης Αντρέας Μπάαντερ δραπετεύει με τη βοήθεια της δημοσιογράφου Ουλρίκε Μάινχοφ. Ο Μπάαντερ είχε μεταφερθεί από τη φυλακή (όπου εξέτιε ποινή τριών ετών) στο Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών του Βερολίνου, όπου επρόκειτο να δώσει συνέντευξη στη Μάινχοφ. Το κτίριο όμως δέχτηκε ένοπλη επίθεση από τέσσερις τρομοκράτες, χάρη στην οποία οι Μπάαντερ και Μάινχοφ διέφυγαν, για να συγκροτήσουν στη συνέχεια τη διαβόητη τρομοκρατική οργάνωση «Φράξια Κόκκινος Στρατός».

16 Μαΐου

• Ο Νορβηγός εθνολόγος και ωκεανοπόρος Θωρ Χέγιερνταλ αποπλέει από το Μαρόκο με το σκάφος «Ρα ΙΙ» (κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από πάπυρο), με πρόθεση να διαπλεύσει τον Ατλαντικό.

21 Μαΐου

• Η κυβέρνηση δίνει στους χίπηδες που είχαν κατασκηνώσει στην κρητική παραλία των Ματάλων διορία μιας εβδομάδας για να αποχωρήσουν, με τη δικαιολογία ότι η περιοχή είχε αρχαιολογική αξία.

22 Μαΐου

• Περισσότεροι από 70 ένοπλοι μασκοφόροι, μέλη της παράνομης οργάνωσης Εθνικό Μέτωπο, εισβάλλουν στις 30 μετά τα μεσάνυκτα στον αστυνομικό σταθμό της Λεμεσού, αφοπλίζουν 20 αστυνομικούς και παίρνουν ως λεία 205 τυφέκια, 21 αυτόματα, 5 βαριά πολυβόλα, 100 χειροβομβίδες, 42 πιστόλια και 20.000 σφαίρες! Παράλληλα αφήνουν προκηρύξεις της οργάνωσής τους και καλούν τους αστυνομικούς να μην υπακούουν στην κυβέρνησης αλλά στο Εθνικό Μέτωπο.

27 Μαΐου

• Κατά τις έρευνες για τα γεγονότα της Λεμεσού συλλαμβάνεται ως υπεύθυνος τρομοκρατικών οργανώσεων ο Μιχαήλ Ρωσσίδης καθώς και πολλά άλλα μέλη του Εθνικού Μετώπου, του οποίπυ ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος αναγγέλλει τη διάλυση. Οι έρευνες όμως αποκαλύπτουν ότι σε αυτό συμμετέχουν πολλοί επιφανείς Κύπριοι, καθώς και άνω του 70% των αστυνομικών της Λεμεσού. Προ του κινδύνου αποσύνθεσης του πολιτικού συστήματος της Κύπρου, παραπέμπονται σε δίκη τον Δεκέμβριο μόλις 22 άτομα, που καταδικάζονται σε ποινές φυλάκισης 4-5 ετών, για να παραμείνουν στη φυλακή μόλις ένα μήνα, αφού στις 19 Ιανουαρίου 1972 ο Μακάριος τους απονέμει χάρη.

31 Μαΐου

• Ισχυρότατος νυκτερινός σεισμός σε παραλιακές περιοχές του Περού, μεγέθους 7,9 Ρίχτερ, προκαλεί κατολίσθηση και χιονοστιβάδα στο ορεινό θέρετρο Γιουνγκάι, με κατάληξη τον θάνατο 66.000-70.000 ατόμων και τον τραυματισμό 50.000. Από τους 30.000 κατοίκους του Γιουνγκάι επιζούν μόλις 130 άτομα. Η συνολική έκταση της περιοχής που επηρεάστηκε από τον σεισμό υπήρξε μεγαλύτερη από εκείνη του Βελγίου και της Ολλανδίας.

Ανακαλύψτε περισσότερα στο Τεύχος 623 Απρίλιος 2020>>