O Κωνσταντίνος Καραμανλής (1907-1998) εκλέγεται για πρώτη φορά βουλευτής στην αναμέτρηση της 9ης Ιουνίου 1935 και επανεκλέγεται στις 26 Ιανουαρίου 1936. Κατά τη δικτατορία του Μεταξά και την Κατοχή αποσύρεται από τη δημόσια ζωή για μία δεκαετία – ώς το 1946. Κατόπιν, για μικρό διάστημα θα περάσει από τη βραχύβια Σοσιαλιστική Ένωση των Ξενοφώντα Ζολώτα, Άγγελου Αγγελόπουλου, Κωνσταντίνου Τσάτσου, Γεωργίου Μαύρου, απ’ όπου θα κρατήσει ορισμένα κεϋνσιανά στοιχεία τα οποία θα εφαρμόσει μετέπειτα ως πρωθυπουργός.

Παρότι γαλουχημένος σε βίαιο ιστορικό περιβάλλον (Μακεδονικός Αγώνας, Βαλκανικοί Πόλεμοι, Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος), ο Καραμανλής επέλεξε να είναι ηγέτης της ειρήνης. Απέφυγε τις εσωτερικές έριδες της Κατοχής και του Εμφυλίου, θεωρώντας τις αδιέξοδες. Η δική του ώρα σήμανε στην ανοικοδόμηση της χώρας. Κατανοούσε τις απαιτήσεις της μεταπολεμικής εποχής, όταν οι περισσότεροι σύγχρονοί του αδυνατούσαν να ξεχάσουν, να συγχωρήσουν και να αγωνιστούν για το αύριο. Ο περίφημος πραγματισμός του Καραμανλή ήταν ριζωμένος σε μια ιδεολογική επιλογή: τα πολιτικά ζητήματα λύνονται με τη λογική, όχι με συναισθηματισμούς. Με τέτοια εξάρτυση, αντιλήφθηκε αβίαστα τις συντεταγμένες του Ψυχρού Πολέμου, όπως, αργότερα ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, τις αβεβαιότητες του μεταψυχροπολεμικού κόσμου. Και η δεύτερη διάσταση της «υπέρβασης» Καραμανλή ήταν ότι μετουσίωσε την τραυματική εμπειρία του εθνικού διχασμού σε πάθος για κοινωνική συνοχή.

Ο Καραμανλής είχε πάντα φυγόκεντρες τάσεις και αντιπαθούσε τους διαχωρισμούς Δεξιά – Αριστερά, ανεξαρτήτως αν η εποχή δεν του επέτρεπε να τους αποφύγει. Τα κόμματα ήταν ένα όχημα για να προβάλλει το πρόγραμμά του. Ξεκίνησε την καριέρα του από το Λαϊκό Κόμμα για να μεταπηδήσει το 1951 στον Ελληνικό Συναγερμό του Παπάγου. Το 1956 θα σχηματίσει την ΕΡΕ και μετά τη Μεταπολίτευση τη ΝΔ.

Κατά την πρώτη περίοδο της πρωθυπουργίας του, η οποία διήρκεσε από το 1955 ώς το 1963, έδωσε έμφαση στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη και την ανασυγκρότηση του τόπου. Το ισοζύγιο της συμβολής του υπήρξε ομολογουμένως άκρως θετικό· και η πορεία της Ελλάδας προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς θα είχε ολοκληρωθεί πολύ νωρίτερα, αν δεν μεσολαβούσαν η πτώση του και, κατεξοχήν, η περίοδος της επτάχρονης δικτατορίας.

Η δεύτερη περίοδος πρωθυπουργίας του διήρκεσε από το 1974 ώς το 1980 και υπήρξε η περίοδος της πολιτικής καταξίωσής του. Έθεσε τις βάσεις της δημοκρατικής ανασυγκρότησης της Ελλάδας, με σημαντικό σταθμό το Σύνταγμα του 1975, το μακροβιότερο, το πιο δημοκρατικό και το πιο σύγχρονο Σύνταγμα που γνώρισε η θεσμική και πολιτική ζωή του τόπου από τις απαρχές το νεότερου ελληνικού κράτους. Τέλος, δρομολόγησε την ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδας, η οποία οφείλεται αποκλειστικώς στο όραμά του και στο διεθνώς αναγνωρισμένο προσωπικό του κύρος. Οι δύο προεδρικές θητείες του, μεταξύ 1980-1985 και 1990-1995 αντιστοίχως, απλώς επισφράγισαν το εθνικό έργο του μετά τη Μεταπολίτευση.

Πορεύθηκε, ως ηγέτης και πολιτικός, χωρίς μεγαλοστομίες, χωρίς φρούδες υποσχέσεις και, πρωτίστως, δίχως διχαστική νοοτροπία. Υπερασπίστηκε την ενότητα του λαού παραγκωνίζοντας, όταν χρειάστηκε, τις όποιες προσωπικές του φιλοδοξίες.

Διονύσης Ν. Μουσμούτης
Εκδότης – Διευθυντής

Τεύχος 616 (Οκτώβριος 2019)

Δείτε Περισσότερα >>