Επικαιρότητα & Ιστορία

Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΑΓΚΟΣ

Οι παλιότερες βραχογραφίες στα Βαλκάνια

Βραχογραφίες που εκτιμάται πως χρονολογούνται πριν από 34.000-31.000 χρόνια και είναι οι παλαιότερες που έχουν βρεθεί έως σήμερα στα Βαλκάνια εντόπισε επιστημονική ομάδα στο σπήλαιο Romualdova Pećina, το οποίο βρίσκεται στο φαράγγι Limski της βόρειας Κροατίας. Ζωγραφισμένες με κόκκινο χρώμα, οι βραχογραφίες απεικονίζουν έναν βίσονα και κριάρια, ωστόσο σύμφωνα με τους επιστήμονες είναι πιθανόν να υπάρχουν και άλλες, καθώς μεγάλα τμήματα του σπηλαίου έχουν καλυφθεί από στρώματα ασβεστολιθικών απολιθωμάτων ή από «πρόχειρες» ζωγραφιές του 19ου και 20ού αιώνα.

Ο συντάκτης της σχετικής μελέτης που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Antiquity, Αϊτόρ Ρουίς-Ρεδόνδο (Aitor Ruiz-Redondo), αρχαιολόγος από το Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον στη Μεγάλη Βρετανία, δήλωσε στο LiveScience.com πως «ο στόχος μας ως αρχαιολόγων δεν είναι μόνο να μελετήσουμε αυτά τα έργα τέχνης, αλλά να πάρουμε όσες περισσότερες πληροφορίες μας παρέχουν για τις κοινωνίες και τα άτομα που τα δημιούργησαν ».

Η έρευνα για παλαιολιθικές βραχογραφίες στην περιοχή χρηματοδοτήθηκε από γαλλικό ίδρυμα και περιλαμβάνει σημεία ενδιαφέροντος σε πολλές χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας εκτός από την Κροατία, όπως η Βοσνία & Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο και η Σερβία. Σημειώνεται ότι οι παλιότερες βραχογραφίες των Βαλκανίων, που ήταν γνωστές μέχρι τώρα, βρίσκονται στο σπήλαιο Coliboaia της Ρουμανίας και υπολογίζεται πως έχουν ηλικία περίπου 30.000 ετών.

Μετανάστες από τη Μικρά Ασία οι κατασκευαστές του Στόουνχεντζ

Το φημισμένο προϊστορικό μεγαλιθικό μνημείο του Στόουνχεντζ στην νότια Αγγλία είναι πιθανόν να κατασκευάστηκε από απογόνους μεταναστών προερχόμενους από τα παράλια και την ενδοχώρα της Μικράς Ασίας και όχι από τοπικές ομάδες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, υποστηρίζει βρετανική ερευνητική ομάδα σε σχετικό της άρθρο στο επιστημονικό περιοδικό Nature Ecology & Evolution. Όπως επισημαίνουν ο επικεφαλής της ομάδας Ίαν Μπαρνς (Ian Barnes) του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου και ο Μαρκ Τόμας (Mark Thomas) από το Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου (UCL), οι πρόγονοι των κατασκευαστών του μνημείου ήσαν αγρότες που, ξεκινώντας το ταξίδι τους από τα δυτικά παράλια της σημερινής Τουρκίας διέσχισαν τη Μεσόγειο μέσω της Ελλάδας και της Ιταλίας, έφθασαν στην Ιβηρική Χερσόνησο και από εκεί πέρασαν στη Γαλλία, για να καταλήξουν στη Βρετανία περί το 4.000 π.Χ. Σύντομα, λόγω και του υπέρτερου πληθυσμού τους, εκτόπισαν τους ντόπιους κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες, κι έτσι περίπου μία χιλιετία αργότερα οι απόγονοί τους ήταν αυτοί που έχτισαν το μνημείο του Στόουνχεντζ.

Προκειμένου να καταλήξουν στο συμπέρασμά αυτό, οι ερευνητές ανέλυσαν και συνέκριναν το DNA 47 σκελετών από τη νεολιθική περίοδο (ηλικίας 4.500 έως 6.000 ετών) που έχουν βρεθεί στη Βρετανία, έξι σκελετών κυνηγών-τροφοσυλλεκτών της προηγούμενης μεσολιθικής περιόδου (ηλικίας 6.000 έως 11.600 ετών), καθώς και DNA από σύγχρονους Ευρωπαίους.

Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ήταν αμφίχειρας

Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι (Leonardo da Vinci, 1452-1519) ήταν αριστερόχειρας, αλλά μπορούσε να γράψει και να ζωγραφίσει εξίσου καλά και με το δεξί χέρι του, αποκαλύπτει η μελέτη ενός από τα πρώτα γνωστά του έργα και συγκεκριμένα του σχεδίου με τίτλο «Τοπίο» ‒γνωστό και ως 8P από τον απογραφικό αριθμό του- που εξέτασαν διεξοδικά εμπειρογνώμονες από το Ινστιτούτο Συντήρησης και Έρευνας Τέχνης Opificio delle Pietre Dure (OPD) της Φλωρεντίας. Στο σχέδιο, που ο ντα Βίντσι ζωγράφισε με μελάνι στις 4 Αυγούστου 1473 και σήμερα βρίσκεται στη συλλογή του Μουσείου Ουφίτσι της πόλης, διακρίνονται καθαρά δύο σημειώσεις: μία στην επάνω αριστερή γωνία της μπροστινής όψης, γραμμένη από τα δεξιά προς τα αριστερά (καθρεπτική γραφή) και μία στην πίσω πλευρά, γραμμένη κανονικά.

Οι επιστήμονες, που εξέτασαν το σχέδιο και τις σημειώσεις με τη βοήθεια ψηφιακών φωτογραφιών υψηλής ανάλυσης, υπέρυθρου φωτός και ακτινών Χ, διαπίστωσαν πως οι σημειώσεις έγιναν με το ίδιο μελάνι που χρησιμοποιήθηκε στο σχέδιο και ο γραφικός χαρακτήρας ταιριάζει απόλυτα με άλλα δείγματα γραφής του ντα Βίντσι. Ωστόσο, ορισμένες μικρές διαφορές στα δύο κείμενα τους οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι, προκειμένου να γράψει το αντίστροφο κείμενο στο μπροστινό μέρος, χρησιμοποίησε το αριστερό του χέρι, ενώ το κείμενο στο πίσω μέρος γράφτηκε με το δεξί.

Οι SS με τα… φέσια

Τη σχετικά άγνωστη ιστορία της 13ης Ορεινής Ταξιαρχίας των Waffen SS, που αποτελούνταν από 20.000 μουσουλμάνους στρατιώτες και ήταν η πρώτη μη γερμανική μονάδα των SS, επανέφερε στο προσκήνιο αφιέρωμα του site ιστορικής ύλης Timeline.com. Εμπνευστής και δημιουργός της ήταν ο Μοχάμεντ Αμίν αλ Χουσεϊνί (Mohammed Amin al Husseini, 1893-1974), «Μεγάλος Μουφτής» της Ιερουσαλήμ και ο υψηλότερος μουσουλμάνος πολιτικός ηγέτης στην Παλαιστίνη, που είχε καθοριστική συμβολή στην αραβική αντίσταση κατά εβραϊκών στόχων στην περιοχή.

Ο αλ Χουσεϊνί είχε συναντήσει τον Αδόλφο Χίτλερ και τον είχε διαβεβαιώσει πως οι Άραβες και οι ναζί είχαν κοινούς εχθρούς τους Εβραίους, τους Άγγλους και τους Σοβιετικούς. Σύντομα ανέλαβε τη δημιουργία στρατιωτικού σώματος που είχε ως αποστολή την αντιμετώπιση των ανταρτικών τμημάτων στη Βοσνία, αν και στη συνέχεια συμμετείχε και σε επιχειρήσεις των ναζί σε όλα τα Βαλκάνια, έχοντας ενεργό ρόλο στις αγριότητες που σημειώθηκαν κατά των Εβραίων στις κατεχόμενες χώρες. Ο διοικητής των SS Χάινριχ Χίμλερ υποστήριζε ενεργά την ιδέα για δημιουργία μουσουλμανικών SS, ενώ ο ίδιος ο Χίτλερ, προκειμένου να εντάξει τη χρησιμοποίησή τους στο ναζιστικό ιδεολόγημα περί άριας φυλής, ανακήρυξε τον αλ Χουσεϊνί «επίτιμο Άριο» και χαρακτήρισε όλους τους Βόσνιους μουσουλμάνους ως άριους.

Τον Μάιο του 1945, τα επιζώντα μέλη της ταξιαρχίας παραδόθηκαν στους Βρετανούς και δέκα από αυτά εκτελέστηκαν για εγκλήματα πολέμου.

Ανακαλύψτε περισσότερα στο Τεύχος 612 Ιούνιος 2019>>