Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης

Πρόσωπα πολιτισμού

εκδ. Όταν, 2025, σελ.: 358, τιμή: 18,80 €

Η ίδια η τέχνη, έμμεσα ή άμεσα πάντα στεκόταν κριτικά απέναντι στην κοινωνική και πολιτική ζωή, ενώ ασφυκτιούσε σε αυταρχικά καθεστώτα, όταν υποχρεωνόταν να υπηρετεί την εξουσία. Η δημοσιογραφία του πολιτισμού, ως ένα continuum ανάμεσα στην τέχνη, τη δημοφιλή κουλτούρα, το λάιφσταιλ και την κατανάλωση, αποτελεί αντικείμενο ακαδημαϊκής έρευνας σε σύγκριση με την πολιτική δημοσιογραφία. Η δύναμη του συντάκτη να εντοπίζει το πολιτιστικό προϊόν, να το διανέμει και να το προβάλλει, να το νοηματοδοτεί και να το αξιολογεί, διαμορφώνοντας δημόσιες αντιλήψεις περί γούστου και αισθητικής, εύκολα μπορεί να θεωρηθεί ως μοχλός για την καλλιέργεια αναγκαίων δεσμών μεταξύ παραγωγών, μέσων και κοινού.

Ο δημοσιογράφος, έχει το προνόμιο να «ακουμπά» αυτούς τους ανθρώπους, να του «χαρίζουν» λόγια και προσωπικές στιγμές. Και όπως αντίστοιχα ένας πίνακας ζωγραφικής ή μια φωτογραφία, έτσι μένει στην ιστορία μια συζήτηση με φόντο μια ολόκληρη εποχή και τα κοινωνικοπολιτικά θέματα που την αφορούν.

Η συνέντευξη είναι ένα είδος ψυχογραφήματος του κάθε δημιουργού. Μετά τη δημοσίευσή της, τα αποτελέσματα φαίνονται με αργό ρυθμό. Κάποιοι θα τη διαβάσουν, άλλοι θα τη συναντήσουν τυχαία στον έντυπο τύπο ή στο διαδίκτυο. Από στόμα σε στόμα, όμως,  θα ταξιδέψει πολύ μακριά, πιο μακριά απ’ όσο φανταζόμαστε.

Η συνθήκη της συνομιλίας επίσης διαφοροποιεί τις συνεντεύξεις εφόσον μπορεί να πραγματοποιηθούν εκ του σύνεγγυς, τηλεφωνικά ακόμα και μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο συνεντευκτής στέλνει στον συνεντευξιαζόμενο όλες τις ερωτήσεις και λαμβάνει γραπτώς τις απαντήσεις του. Αντιλαμβανόμαστε πως μια τέτοια συνήθεια, που προτιμάται λόγω εξοικονόμησης χρόνου και των δύο πλευρών, στερεί από τη συζήτηση την αμεσότητα. Επιπλέον, ο συνεντευκτής δεν μπορεί να έχει τον έλεγχο της συζήτησης, ούτε να αφουγκραστεί τις μη λεκτικές αντιδράσεις της πηγής του. Πολλές φορές μάλιστα, σε περιπτώσεις πολυάσχολων διασημοτήτων, οι απαντήσεις δίνονται από το αντίστοιχο γραφείο Τύπου και όχι από τον ίδιο τον συνεντευξιαζόμενο.

Ο γνωστός συγγραφέας και έγκυρος για τις συνομιλίες-συνεντεύξεις του Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης ανήκει στην τελευταία περίπτωση, και εδώ συνίσταται το ενδιαφέρον στην περίπτωσή του γιατί ενώ, ως επί το πλείστον, κάνει συνεντεύξεις με γραπτές ερωτήσεις, η εμπειρία, η υψηλή αισθητική και οι γνώσεις του τον οδηγούν να ξεφεύγει από κοινότοπες και ανούσιες ερωτήσεις, που επόμενο είναι να έχουν και αντίστοιχές απαντήσεις. Προσεγγίζοντας κάθε δημιουργό με ευφάνταστο, ειλικρινή και εμπεριστατωμένο τρόπου, του δίνει τον λόγο, να βγει στο προσκήνιο, να ξεδιπλώσει τις σκέψεις και τις ιδέες του.

Στο βιβλίο του παρουσιάζονται συγκεντρωμένες 74 συνεντεύξεις που δημοσιεύτηκαν τα τελευταία χρόνια σε διάφορα έντυπα.  Οι περισσότεροι των συνεντευξιαζόμενων έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στα γράμματα, πρόσωπα καθιερωμένα και σημαντικά στον χώρο τους. Δεν απαντούν απλώς σε τυπικές ερωτήσεις· διαλέγονται με τα θεμελιώδη ερωτήματα της εποχής: ποιος είναι ο ρόλος του μύθου στη σύγχρονη αφήγηση, ποια η σχέση της τέχνης με την κοινωνική πραγματικότητα, ποια η θέση της Ιστορίας στην εκπαίδευση, πώς η τεχνητή νοημοσύνη επηρεάζει τη δημιουργικότητα.

Μιλάμε οπωσδήποτε για μια έκδοση-συμβολή στην Ιστορία των σύγχρονων γραμμάτων, του πολιτισμού μας.

Τεύχος 690 (Δεκέμβριος 2025)

Δείτε Περισσότερα >>