Tέσυ Μπάιλα

Λέγε με Ισμαήλ

Εκδ. Ψυχογιός, 2023, σελ. 464, τιμή, 18,80 €

Η νύχτα 6ης προς 7ης Σεπτεμβρίου 1955 είναι για τους Έλληνες της Πόλης ορόσημο καθώς αποτελεί την αρχή του τέλους για την ακμάζουσα ελληνική κοινότητα που μετρούσε παρουσία στο σταυροδρόμι αυτό των δύο ηπείρων, μεγαλύτερη των 2.000 ετών.

Αφορμή για το μαζικό αυτό κύμα βίας, το οποίο προκάλεσε σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Αμερικανού γερουσιαστή, Χόμερ Κέιπχαρτ, ζημιές άνω των 300.000.000 δολαρίων, ήταν μία είδηση γεμάτη ψεύδη που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Istanbul Ekspres και φιλοξενούσε μία παραποιημένη φωτογραφία του σπιτιού του Κεμάλ Ατατούρκ στην Θεσσαλονίκη με το ρεπορτάζ να λέει πως Έλληνες τοποθέτησαν εκρηκτικό μηχανισμό ο οποίος προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές.

Ο Ελληνισμός της Πόλης υπέστη ένα ανεπανόρθωτο σοκ. Τα επόμενα χρόνια προσπάθησε να ορθοποδήσει ξανά, όπως είχε κάνει πολλές φορές στο παρελθόν, αλλά οι διωγμοί που έγιναν την επόμενη δεκαετία δεν άφησαν πολλά περιθώρια. Η Πόλη έγινε από κοσμοπολίτικη μία εθνική μεγαλούπολη με περισσότερο από 15.000.000 πληθυσμό. Σήμερα μαζί με τους 2.000 Έλληνες, μόνο τα κτήρια έχουν απομείνει να θυμίζουν την ισχυρή παρουσία του ελληνικού στοιχείου στην άλλοτε «Βασιλεύουσα».

Πέρα 1955-1964. Μια ελληνική γειτονιά στην καρδιά της Πόλης, εκεί όπου Έλληνες και Οθωμανοί συνυπάρχουν αρμονικά, ονειρεύονται, αγαπούν, ερωτεύονται και αναπτύσσουν ισχυρούς δεσμούς φιλίας. Ανάμεσά τους ο καλόκαρδος Ισμαήλ με τον καφενέ του, ο μοναχικός Ισίδωρος χωμένος στη σκόνη των βιβλίων του, η λάγνα Αϊσέ που φεύγει αφήνοντας πίσω της ένα παιδί, η αρχόντισσα Καλλιάνθη, ο Ναντίρ που ορέγεται την Ασλίβ, η Εσίν που θα αλλάξει τη μοίρα της και η γριά Γιασεμώ με τον Γιουσούφ σχηματίζουν έναν θίασο που περιφέρεται στα σοκάκια της Πόλης, στους καφενέδες και στα χαμάμ, στα πορνεία, στη θάλασσα του Βοσπόρου και στις μνήμες των πατρίδων που κάποτε χάθηκαν ή ανταλλάχτηκαν. Κι ενώ αισθάνεται κανείς πως οι άνθρωποι συνεχίζουν να συμβιώνουν αρμονικά στο πολυφυλετικό σκηνικό της Πόλης, τα σύννεφα του εθνικισμού μαζεύονται στον ορίζοντα. Τα Σεπτεμβριανά αλλά και οι απελάσεις του 1964 θα αλλάξουν τη ζωή των ηρώων και της Πόλης για πάντα.

Η Τέσυ Μπάιλα στο συναρπαστικό μυθιστόρημα της δημιουργεί ένα κόσμο έναν κόσμο αφηγηματικής ποικιλότητας. Περιγράφει με ενάργεια την Πόλη, ανασυστήνοντας μια ολόκληρη εποχή μέσα από τις μυρωδιές, τους ήχους, τις εικόνες και τη λαγνεία που αποπνέει ένας τόπος «με την ανατολίτικη γοητεία χωμένη στη δυτική αγκαλιά ενός κόσμου που ολοένα και περισσότερο αλλάζει». Δεν εστιάζει το ενδιαφέρον της αποκλειστικά σε ιστορικά γεγονότα, αλλά τα ενσωματώνει στην πλοκή. Ένα ανθρωπιστικό – αντιπολεμικό μυθιστόρημα, για την Ιστορία δυο λαών που στην εξελικτική τους πορεία κατάφεραν να μοιραστούν την κοινή ελπίδα για μια αρμονική συνύπαρξη. Μια ιστορία κόντρα στην Ιστορία.

Μια ιστορία για μια ολόκληρη εποχή, τυλιγμένη σε καπνούς και αρώματα της Ανατολής, και για έναν κοσμοπολιτισμό που σβήνει. Ένα μυθιστόρημα με ευφάνταστη πλοκή για τα πάθη των ανθρώπων στα γρανάζια της Ιστορίας, ένα κείμενο με πυκνότητα νοήματος, εικόνας και έντασης για τη δύναμη της αγάπης και της ανθρωπιάς που αντέχουν στον χρόνο.

Τεύχος 688 (Οκτώβριος 2025)

Δείτε Περισσότερα >>