Επικαιρότητα & Ιστορία – Τεύχος 668

Επικαιρότητα & Ιστορία

Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΑΓΚΟΣ

Αρχαίοι Σκύθες

Ο Ηρόδοτος επιβεβαιώνεται: Οι Σκύθες χρησιμοποιούσαν ανθρώπινο δέρμα για την κατασκευή αντικειμένων

Αναλύοντας δείγματα από αντικείμενα που έχουν βρεθεί κατά καιρούς σε ταφές διαφορετικών περιοχών της νότιας Ουκρανίας, επιστημονική ομάδα επιβεβαίωσε όσα έγραφε ο Έλληνας ιστορικός Ηρόδοτος πολλούς αιώνες πριν: πως οι αρχαίοι Σκύθες, νομάδες πολεμιστές και κτηνοτρόφοι που άκμασαν στις στέπες της Ευρώπης και της Ασίας, χρησιμοποιούσαν ανθρώπινο δέρμα για να κατασκευάζουν χρηστικά ή πολεμικά αντικείμενα.

Συγκεκριμένα, μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό PLOS One αναφέρει πως τουλάχιστον δύο φαρέτρες για βέλη ήταν κατασκευασμένες από ανθρώπινο δέρμα, μαζί με δέρμα ζώων, όπως προβάτων, κατσικιών, βοοειδών και αλόγων. Οι φαρέτρες αυτές ήταν θαμμένες σε κουργκάν, δηλαδή τύμβους που περιείχαν τις ταφές ηγεμόνων ή άλλων αξιωματούχων και χρονολογούνται πριν από περίπου 2400 χρόνια.

Ο ομότιμος καθηγητής ευρωπαϊκής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Μπάρι Κάνλιφ, που δεν συμμετείχε στην έρευνα, μιλώντας στο Live Science έδωσε τη δική του εκδοχή σχετικά με τους λόγους που οι Σκύθες χρησιμοποιούσαν ανθρώπινο δέρμα. «Μήπως πίσω από αυτό κρύβεται η πεποίθησή τους ότι, κατέχοντας κάποιο μέρος αυτού που κυνηγάς, είτε πρόκειται για άνθρωπο είτε για ζώο, αποκτάς επιπλέον δύναμη πάνω του;» αναρωτήθηκε.

Η παλαιότερη ταφή πλοίου στην Σκανδιναβία

Τύμβος με ταφή πλοίου

Ο εντυπωσιακός τύμβος, διαμέτρου 60 μ., που βρίσκεται στην επαρχία Τρέντελαγκ της δυτικής Νορβηγίας, «κρύβει» την παλαιότερη γνωστή ταφή πλοίου στην Σκανδιναβία. Η ανακάλυψη έγινε πριν από μερικές εβδομάδες, όταν ομάδα αρχαιολόγων εντόπισε στο σημείο, μεταξύ άλλων, μεταλλικά καρφιά μαζί με τμήματα διαβρωμένων ξύλων.

«Ο τύμβος κατασκευάστηκε περίπου το 700 μ.Χ., κατά την Μεροβίγγεια περίοδο που προηγείται της Εποχής των Βίκινγκς. Η χρονολόγηση αυτή είναι πραγματικά σημαντική, γιατί ωθεί ολόκληρη την παράδοση των ταφών πλοίων πίσω στο χρόνο», δήλωσε ο αρχαιολόγος στο Πανεπιστημιακό Μουσείο NTNU, Γκέιρ Γκρένεσμπι. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η τοποθεσία της συγκεκριμένης ταφής δεν είναι τυχαία: βρίσκεται κατά μήκος της κύριας ναυτικής διαδρομής που ακολουθούνταν τότε για τη μεταφορά αγαθών, όπως του φημισμένου ασβεστόλιθου της περιοχής.

Οι πρώτες ανασκαφές στον τύμβο είχαν γίνει στα τέλη του 18ου αιώνα, φέρνοντας στο φως και έναν καθισμένο σκελετό με σπαθί, που θεωρήθηκε πως ανήκε στον θρυλικό βασιλιά του 9ου αιώνα Herlaug, από τον οποίο πήρε το όνομα ο τύμβος. Όμως, τώρα, η χρονολόγηση του τύμβου στον 7ο-8ο αιώνα, αποκλείει αυτή την εκδοχή.

Πίνακας Μποτιτσέλι

«Χαμένος» πίνακας του Μποτιτσέλι βρέθηκε σε σπίτι της νότιας Ιταλίας

Ένας, θεωρούμενος ως χαμένος από τη δεκαετία του 1990, πίνακας του Σάντρο Μποτιτσέλι, από τους σημαντικότερους ζωγράφους της Αναγέννησης, εντοπίστηκε σε σπίτι στην πόλη Γκραγνάνο, κοντά στη Νάπολη. Από τις αρχές του 20ου αιώνα, ο πίνακας βρισκόταν σε εκκλησία ναπολιτάνικου προαστίου, καθώς είχε καεί η εκκλησία στην οποία είχε παραχωρηθεί αρχικά. Το 1982 ισχυρός σεισμός κατέστρεψε και τη δεύτερη εκκλησία, με αποτέλεσμα η ενορία να τον παραδώσει στην οικογένεια Σόμα, που έμενε κοντά, προκειμένου να τον φυλάξει μέχρι την αποκατάσταση των ζημιών. Τα επόμενα χρόνια, οι τοπικές αρχές έλεγχαν τακτικά την κατάστασή του, παρέχοντας παράλληλα συμβουλές για τη φύλαξη και τον καθαρισμό του. Ωστόσο, αργότερα οι έλεγχοι σταμάτησαν και ο πίνακας καταχωρήθηκε στον κατάλογο του ιταλικού υπουργείου Πολιτισμού με τα αγνοούμενα έργα.

Το έργο απεικονίζει την Παναγία με το θείο βρέφος, είναι ζωγραφισμένο σε ξύλο με τέμπερα, έχει διαστάσεις 58 Χ 80 εκατ. και φιλοτεχνήθηκε γύρω στο 1470. Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, ο πίνακας θα εκτεθεί σε μουσείο της Νάπολης, αλλά μετά την ολοκλήρωση της συντήρησής του που αναμένεται να διαρκέσει τουλάχιστον έναν χρόνο.

Η κουζίνα του Κρεμλίνου

Η κουζίνα του Κρεμλίνου

Έναν αιώνα ρωσικής ιστορίας μέσα από το… φαγητό παρουσιάζει στο τελευταίο βιβλίο του What’s Cooking in the Kremlin (εκδ. Penguin) ο Πολωνός δημοσιογράφος και συγγραφέας Βίτολντ Σαμπλόφσκι. Μεταξύ άλλων, ο συγγραφέας εξετάζει την τσαρική περίοδο, τις γαστριμαργικές συνήθειες του Λένιν και του Στάλιν, τη «χρυσή εποχή» των επίσημων σοβιετικών δείπνων επί των ημερών του Μπρέζνιεφ και του Γκορμπατσόφ, καθώς και την περίοδο Πούτιν, ο παππούς του οποίου ήταν μάγειρας.

Για παράδειγμα, ο συγγραφέας αναφέρεται στη Διάσκεψη της Γιάλτας (1945), όταν ο Στάλιν έπεισε τον Τσόρτσιλ και τον Ρούσβελτ «μπουκώνοντάς τους με χαβιάρι και σαμπάνια», αφού «οι δεξιώσεις που παρέθετε ήταν σχεδιασμένες να προκαλούν δέος στους καλεσμένους του». Το 1986 σε δείπνο του Γκορμπατσόφ με καλεσμένο τον Νίξον «ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ, που φωτογράφισε τα πιάτα».

Για την έρευνά του, ο Σαμπλόφσκι συνομίλησε με παλιούς αξιωματούχους, αλλά και μάγειρες από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά δεν μπόρεσε να διασταυρώσει κάποια γεγονότα. «Δεν έχει σημασία τόσο αν μια ιστορία είναι απόλυτα αληθινή, όσο να την πιστεύει ο κόσμος» παραδέχεται ο ίδιος.

Τεύχος 668 (Φεβρυάριος 2024)

Δείτε Περισσότερα >>