Eυτυχία Νικολακοπούλου

Θεατρικές παραστάσεις του Μολιέρου στη Σύρο τον 19ο αιώνα (1866-1900)

εκδ. Οσελότος, 2022, σελ.: 258, τιμή: 25,00 €

Ο Μολιέρος υπήρξε μια χαρισματική μεγαλοφυΐα που με δύναμη, τόλμη, φαντασία, ευρηματικότητα κατέγραψε, έκρινε, κατέκρινε και συχνά χλεύασε μέσα στης δικής του εποχής τα αδιέξοδα και τις αντιφάσεις, τους κοινωνικούς αρνητικούς κύριους χαρακτήρες που πηγάζουν από την εποχή και την καθορίζουν συνάμα. Όσο όμως κι αν τα έργα του καθρεφτίζουν τις κοινωνικές συνθήκες, τη μόδα και το κοινωνικό τελετουργικό της εποχής του Λουδοβίκου ΙΔ΄, πίσω από τις λιβρέες, τις πουδραρισμένες περούκες, τα σκαρπίνια με τους φιόγκους και τις ρεβεράντζες κρύβεται ο αιώνιος άνθρωπος με τις αδυναμίες του, τους πειρασμούς του, τα όνειρά του, τις προκαταλήψεις του, τις υπεκφυγές του και τα τεχνάσματα, συχνά, της πανουργίας του ή της προσπάθειας για επιβίωση. Αυτό έδωσε στο έργο του μεγάλου Γάλλου δραματουργού τη διαχρονικότητά του και έτσι δημιουργήθηκε ένα νέο θεατρικό είδος, η κωμωδία χαρακτήρων, από την οποία προέκυψαν οι σύγχρονες κωμωδίες ηθών.

Η  “παρουσίαˮ του Μολιέρου στην Ελλάδα συμβαδίζει με την εκ νέου εισαγωγή του θεάτρου στον ελληνικό χώρο. Αν και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πόλεις το θέατρο σιγά σιγά ξαναγεννιόταν από τις στάχτες του ήδη από τον 10ο αιώνα, στην Ελλάδα η αναγέννησή του καθυστέρησε αρκετά και συνδέθηκε σε μεγάλο βαθμό με τον νεοελληνικό Διαφωτισμό. Η Σύρος υπήρξε ένα από τα πρώτα μέρη στην Ελλάδα στα οποία διοχετεύθηκε το πνεύμα του Διαφωτισμού, κυρίως μέσω της θεατρικής δραστηριότητας, και με την εισροή αυτή των φιλελεύθερων ιδεών της ευρωπαϊκής σκέψης συμπίπτει και η παρουσία του Γάλλου δραματουργού στον ελληνικό χώρο.

Το θέατρο στην Ερμούπολη συνδέθηκε στενά με τη ζωή της πόλης αποκτώντας τον χαρακτήρα και τη δύναμη θεσμού. Η Ευτυχία Νικολακοπούλου επιχειρεί στο βιβλίο της, μια συστηματική καταγραφή των παραστάσεων έργων του Μολιέρου στην Ερμούπολη κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Πρόκειται για προϊόν σχολαστικής έρευνας και συγκέντρωσης μεγάλου όγκου πληροφοριών, οι οποίες δαμάζονται σε μια λογική και διαυγή δομή. Η διάρθρωση της εργασίας γίνεται με άξονα τις χρονικές περιόδους 1866-1879 και 1880-1901, ενώ η σειρά που εφαρμόστηκε στην παραστασιογραφική έρευνα είναι χρονολογική.

Μπορούμε να μιλήσουμε για μια συστηματική μονογραφία, ο μόχθος της οποίας γίνεται ολοφάνερος από τον όγκο των πληροφοριών και το εντυπωσιακό αποτέλεσμα της καταγραφής. Πρόκειται για ένα  βιβλίο που φωτίζει πλήρως την πρόσληψη του Μολιέρου σε αυτή την πόλη με τη μεγάλη θεατρική παράδοση και προάγει σημαντικά τις μελέτες για τις διαδικασίες πρόσληψης ξένων κλασικών συγγραφέων υπό νέες συνθήκες. Εστιάζει κυρίως στις θεατρικές παραστάσεις του 19ου αιώνα, με άψογη τεκμηρίωση και πλούτο πληροφοριών. Από μεθοδολογική άποψη διαθέτει μια δοκιμασμένη δομή, ανοίγοντας στα κεφάλαια με τόλμη τη θεματική βεντάλια.

Η Ευτυχία Νικολακοπούλου προσφέρει μια εξαιρετικά χρήσιμη στη θεατρολογική επιστήμη προσέγγιση της παρουσίας του  Μολιέρου στην Ερμούπολη τον 19ο αιώνα. Η βιβλιογραφία μας αποκτά μια υποδειγματική εργασία, που θα συμβάλει μελλοντικά στην έρευνα, στην καταγραφή και στην ανάλυση όλων των παραστάσεων έργων του Μολιέρου στην ελληνική σκηνή.

Τεύχος 653 (Νοέμβριος 2022)

Δείτε Περισσότερα >>