Johann Chapoutot
Η πολιτιστική επανάσταση του ναζισμού

Μετάφραση: Γιώργος Καράμπελας

εκδ. Πόλις, 2021, σελ.: 384, τιμή: 17,70 €

Οι ναζί επέβαλαν στους πληθυσμούς της Ευρώπης δεινά ανήκουστα στην Ιστορία, τόσο σε ένταση όσο και σε έκταση. Οι καταστροφές που προκάλεσαν οι βιαιότητες και οι πόλεμοί τους στα σώματα, στους πολιτισμούς, στους λαούς και στα εδάφη σφράγισαν την ευρωπαϊκή ήπειρο για τις επόμενες δεκαετίες, παραμένοντες ορατές μέχρι σήμερα –και όχι μόνο με τη μορφή μιας οδυνηρής μνήμης.

Για τους ναζί, η «κουλτούρα» ήταν στην αρχή μια απλή μεταγραφή της φύσης: οι άνθρωποι λάτρευαν δέντρα και ρυάκια, ζευγάρωναν, τρέφονταν και μάχονταν όπως τα άλλα ζώα, υπερασπίζονταν την ορδή τους και μόνο αυτήν. Η απομάκρυνση από τη φύση και ο εκφυλισμός επήλθαν όταν οι Σημίτες εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα, όταν ο εκχριστιανισμός εισήγαγε τον ιουδαιοχριστιανισμό και όταν, αργότερα, η Γαλλική Επανάσταση ολοκλήρωσε αυτά τα παράλογα ιδεολογικά κατασκευάσματα: ισότητα, συμπόνια, αφηρημένο δίκαιο…

Για να σωθεί η γερμανική φυλή, έπρεπε να διενεργηθεί μια «πολιτιστική επανάσταση», να ξαναβρεθεί ο τρόπος ζωής των Αρχαίων και να ταυτιστεί εκ νέου η κουλτούρα με τη φύση. Επανιδρύοντας έτσι το δίκαιο και την ηθική, ο Γερμανός άνθρωπος πίστεψε ότι μπορούσε να δρα σε συμφωνία με ό,τι επέβαλλε η επιβίωσή του. Ξαναγράφοντας το δίκαιο και την ηθική, ήταν πλέον νόμιμο και ηθικό το να χτυπά και να σκοτώνει.

Η πολιτιστική επανάσταση του ναζισμού είναι ένα αρχαιολογικό επιχείρημα: να απαλλαγεί η γερμανική φυλή από τα πολιτιστικά ιζήματα που εναποτέθηκαν πάνω της από διαδοχικές αλλοτριώσεις· να ανακτηθεί η αλήθεια της γερμανικής ύπαρξης, έτσι όπως εκφράζεται σε φυλές που περιέγραψε ο Τάκιτος, αλλά και στην αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη –την Ελλάδα και τη Ρώμη των απαρχών, φυσικά, πριν από την αλλοτρίωση και τις επιμειξίες. Η αρχαιολογία φιλοδοξεί να φέρει στην επιφάνεια το αρχαίο: ο ναζισμός δεν αποβλέπει σε ένα δήθεν καινούργιο άνθρωπο –στο σύνολό της, η ναζιστική τέχνη δείχνει ξεκάθαρα ότι στο Τρίτο Ράιχ δεν προάγεται η καινοτομία ή ο νεωτερισμός. Το ναζιστικό αρχέτυπο είναι ακριβώς ο αρχαίος άνθρωπος, το κάλλος του οποίου θα ξαναβρούμε χάρη στην ελληνική αγαλματοποιία, το σώμα του οποίου θα φτιάξουμε χάρη στον αθλητισμό.

Το πρόγραμμα της πολιτιστικής επανάστασης είναι, μια υπόσχεση λύτρωσης. Μόνον αν εγκαταλειφθούν οι ιδέες του παλαιού ιουδαιοχριστιανικού, ουμανιστή, οικουμενιστή και φιλελεύθερου ανθρώπου, θα μπορέσει να εκπληρωθεί η αποστολή αναδιάταξης της Ευρώπης –ιδίως της Ανατολικής Ευρώπης– προς όφελος της γερμανικής φυλής. Με άλλα λόγια, μόνο αν οι Γερμανοί απαλλαγούν από μια ολέθρια κληρονομιά θα μπορέσει να πραγματοποιηθεί η έξοδος από την Ιστορία.

Ο Γάλλος ιστορικός Γιοάν Σαπουτό στο βιβλίο του ασχολείται με την ανάγνωση του στωικισμού και του Πλάτωνα υπό το καθεστώς του Τρίτου Ράιχ, τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιήθηκε ο Καντ και η κατηγορική προσταγή του ή η πρόσληψη του ρωμαϊκού δικαίου στη Γερμανία, δείχνοντας πώς ξαναγράφτηκε από τον ναζισμό η ιστορία της Δύσης και μέσα από ποιους διαύλους τούτες οι ιδέες έφτασαν ώς τους δράστες των ναζιστικών εγκλημάτων.

Τεύχος 637 (Ιούλιος 2021)

Δείτε Περισσότερα >>