Στα τέλη του 19ου αιώνα, από τη στιγμή που οι Βούλγαροι απέκτησαν κράτος, άρχισαν με ποικίλους τρόπους να προπαγανδίζουν την προσάρτηση της Μακεδονίας και να επιδιώκουν τον εκσλαβισμό των κατοίκων της. Η περιοχή μέχρι το 1912 ανήκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, αλλά κατοικούνταν από Έλληνες, Τούρκους, Εβραίους, καθώς και μεγάλες σλαβικές μάζες, οι οποίες ονόμαζαν τη γλώσσα που μιλούσαν «μακεδονικά», που ήταν μια παραλλαγή της βουλγαρικής. Το ελληνικό κράτος αντέδρασε στις βουλγαρικές βλέψεις και έστειλε στη Μακεδονία ομάδες εθελοντών, όπως ο Παύλος Μελάς, που θα διεξήγαγαν τον Μακεδονικό Αγώνα, ματαιώνοντας τα βουλγαρικά σχέδια.

Το 1946, με το ξέσπασμα του Εμφυλίου Πολέμου, οι Σλάβοι της ελληνικής Μακεδονίας κατατάσσονται στις αντάρτικες κομμουνιστικές δυνάμεις. Το 1948, όταν ο Γ. Γ. του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης πήρε το μέρος του Στάλιν στη διένεξή του με τον Τίτο, ο Γιουγκοσλάβος ηγέτης έκλεισε τα γιουγκοσλαβικά σύνορα σταματώντας τον ανεφοδιασμό των Ελλήνων ανταρτών και κάλεσε όσους Σλάβους πολεμούσαν στο πλευρό των κομμουνιστικών δυνάμεων στην Ελλάδα να εγκαταλείψουν τις γραμμές και να περάσουν στη Σοβιετική Ένωση.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 η Γιουγκοσλαβία διαιρέθηκε σε έξι ανεξάρτητα κράτη. Ήδη από εκείνη την εποχή οι Σκοπιανοί δηλώνουν ότι είναι απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου και πως έχουν αλυτρωτικές βλέψεις στην ελληνική Μακεδονία μέχρι τον Όλυμπο. Παρά την αντίθετη στάση του Κίρο Γκλιγκόρωφ, πρώτου προέδρου της ΠΓΔΜ, σ’ αυτή την εθνικιστική έξαρση, οι Σκοπιανοί συνέχισαν τα επόμενα χρόνια να προβάλλουν το παραμύθι «των απογόνων της Μακεδονικής δυναστείας και του Μεγάλου Αλεξάνδρου».

Επί 25 χρόνια το βάρος των διαπραγματεύσεων έπεσε στην εξεύρεση μιας μεικτής ονομασίας, η οποία θα χαρακτήριζε και τη νέα χώρα και το έθνος που την κατοικεί και τη γλώσσα που ομιλείται, βάσει της αντίληψης ότι οι ίδιοι οι λαοί δίνουν την ονομασία τους στις χώρες και τις γλώσσες. Αυτή ήταν η κόκκινη γραμμή της ελληνικής διπλωματίας και από πουθενά δεν προκύπτει ότι υπήρξε ποτέ διαφορετική προσέγγιση. Δεν μπορούσε να την παραβλέψει καμία κυβέρνηση, διότι, ασχέτως των επιστημονικών προσεγγίσεων, η Ιστορία αποτελεί, πέρα από κάθε αμφιβολία, τη ραχοκοκαλιά του ελληνικού έθνους και θέμα εξαιρετικά μεγάλης ευαισθησίας στον ελληνικό Βορρά, στην ελληνική Μακεδονία. Η πραγματικότητα αυτή δεν ανατρέπεται ούτε αναθεωρείται με συνοπτικές διαδικασίες. Η Αθήνα δεν μπορούσε να αναγνωρίσει ένα μακεδονικό έθνος δίπλα στον δικό της μακεδονικό πληθυσμό, ασχέτως της ονομασίας του γειτονικού κράτους, για την οποία πάντοτε υπήρχαν προτάσεις και συζητήσιμες λύσεις.

Η Συμφωνία των Πρεσπών δεν αποτελεί έναν “έντιμο” συμβιβασμό. Στην προσπάθεια να προφυλαχθεί –και όχι να καταπολεμηθεί, όπως μερικοί πιστεύουν– το εθνικό αφήγημα και των δύο κρατών, εντέλει υπονομεύθηκε ανεπανόρθωτα το προβεβλημένο αντίδωρο των Σκοπίων στην Αθήνα, δηλαδή η μεικτή ονομασία erga omnes. Δεδομένου ότι είναι πλέον πραγματικότητα, το ζητούμενο τώρα είναι να αγωνιστεί η Ελλάδα για να μεγιστοποιήσει τα οφέλη και να ελαχιστοποιήσει τις αρνητικές συνέπειές της.

Διονύσης Ν. Μουσμούτης
Εκδότης – Διευθυντής

Τεύχος 610 (Απρίλιος 2019)

Δείτε Περισσότερα >>