Επικαιρότητα & Ιστορία – Τεύχος 688

Επικαιρότητα & Ιστορία

Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΑΓΚΟΣ

An ancient artifact, unknown priest, is lifted out of the water in Abu Qir Bay at the Mediterranean city of Alexandria, Egypt, Thursday, Aug. 21, 2025. (AP Photo/Amr Nabil)

Αίγυπτος: Στο φως βυθισμένη πόλη 2.000 ετών

Παγκόσμιες διαστάσεις έλαβε η είδηση ότι στον υποθαλάσσιο χώρο, στα ανοιχτά της Αλεξάνδρειας, εντοπίστηκαν εντυπωσιακά αρχαιολογικά ευρήματα από την πόλη Κάνωπος, σημαντικό αστικό και θρησκευτικό κέντρο της Πτολεμαϊκής περιόδου και μεταγενέστερα της Ρωμαϊκής εποχής, που σταδιακά βυθίστηκε στη θάλασσα εξαιτίας ισχυρών σεισμών, αλλά και της ανόδου της στάθμης των νερών.

Ανάμεσα στα ευρήματα συγκαταλέγονται λίθινα κτίσματα που πιθανόν χρησίμευαν ως τόποι λατρείας, κατοικίες ή εμπορικά και βιοτεχνικά κέντρα, δεξαμενές και λαξευτές λίμνες, που θεωρείται ότι χρησιμοποιούνταν για αποθήκευση νερού και εκτροφή ψαριών, αγάλματα βασιλέων και σφίγγες της προρωμαϊκής περιόδου. Μεταξύ των τελευταίων, ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει μία μερικώς διατηρημένη σφίγγα με χαραγμένα ιερογλυφικά του Ραμσή Β΄. Εντούτοις, πολλά γλυπτά έχουν φθορές, όπως ένα γρανιτένιο άγαλμα άρχοντα των Πτολεμαίων που είναι αποκεφαλισμένο και ένα ρωμαϊκό άγαλμα ευγενούς από το οποίο λείπει το κάτω μέρος του σώματος.

Ακόμα, οι αρχαιολόγοι ανέσυραν ένα εμπορικό πλοίο, πέτρινες άγκυρες και έναν γερανό, τα οποία εντοπίστηκαν κοντά σε αποβάθρα, μήκους 125 μ., καθώς σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία στο σημείο αυτό υπήρχε έως και τη Βυζαντινή περίοδο λιμάνι για μικρά σκάφη.

Τα χτενίσματα των Βίκινγς

Ενδιαφέρουσα πτυχή της καθημερινής ζωής των Βίκινγκς «αποκαλύπτει» πιόνι από επιτραπέζιο παιχνίδι του 10ου αιώνα, που βρίσκεται στις συλλογές του Εθνικού Μουσείου της Δανίας.

Το αντικείμενο, ύψους μόλις 3 εκ., κατασκευασμένο από ελεφαντόδοντο θαλάσσιου ίππου, απεικονίζει το κεφάλι και τον κορμό ενός άντρα και ήταν τμήμα του παιχνιδιού στρατηγικής hnefatafl, ένα είδος σκακιού των Βίκινγκς. Είχε βρεθεί το 1797 σε ταφή Βίκινγκ πολεμιστή κοντά στο φιόρδ του Όσλο και για τουλάχιστον 200 χρόνια φυλάσσεται σε αποθήκη του μουσείου. Τώρα, η επανεξέτασή του με αφορμή την έκθεση «Μάντεις στην εποχή των Βίκινγκς», αποκάλυψε ένα εξαιρετικά λεπτομερές χτένισμα, που ήταν στη μόδα εκείνη την εποχή. Το ειδώλιο φέρει χωρίστρα στη μέση, με πλάγιο κυματιστό τελείωμα που αφήνει ορατό το αυτί, ενώ στο πίσω μέρος τα μαλλιά είναι κοντοκουρεμένα. Επιπλέον, έχει φαρδύ μουστάκι, μακρύ και πλεγμένο γένι και φαβορίτες.

«Μέχρι τώρα, δεν είχαμε καμία λεπτομερή γνώση για τα χτενίσματα των Βίκινγκς. Αυτή είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε μια φιγούρα με τα μαλλιά ορατά από όλες τις γωνίες», δήλωσε ενθουσιασμένος ο  εκπρόσωπος του μουσείου, Πέτερ Πεντζ.

Κλεμμένο έγγραφο του Κορτές επέστρεψε στο Μεξικό

Έγγραφο υπογεγραμμένο από τον Ισπανό εξερευνητή Ερνάν Κορτές (1485-1547), που κατέκτησε την Αυτοκρατορία των Αζτέκων, επιστράφηκε πρόσφατα στο Μεξικό από τις ΗΠΑ όπου είχε εντοπιστεί. Φέρει ημερομηνία 20 Φεβρουαρίου 1527 και περιγράφει λεπτομερώς την πληρωμή σε πέσος κοινού χρυσού για την κάλυψη εξόδων υλικοτεχνικής υποστήριξης, που σχετίζονταν με τα ταξίδια του Κορτές στην περιοχή. Το συγκεκριμένο έγγραφο αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης συλλογής ντοκουμέντων, υπογεγραμμένων από τον Ισπανό κονκισταδόρ, η οποία φυλάσσεται στα μεξικανικά αρχεία El Archivo General de la Nación, αλλά είχε κλαπεί μαζί με άλλες 15 σελίδες μεταξύ του 1985 και του 1993.

Αυτό είναι το δεύτερο έγγραφο με την υπογραφή του Κορτές, που έχει επιστραφεί στο Μεξικό τα τελευταία χρόνια. Το 2023, οι μεξικανικές αρχές εντόπισαν μια εντολή πληρωμής για ροζ ζάχαρη, αξίας 12 χρυσών πέσος, με ημερομηνία 27 Απριλίου 1527, σε οίκο δημοπρασιών της Μασαχουσέτης και με τη συνδρομή του FBI το επαναπάτρισαν.

Το 1527 θεωρείται ως χρονιά-ορόσημο για την ιστορία της χώρας, αφού τότε άρχισε ο σχηματισμός των βασιλικών και θρησκευτικών θεσμών στο ισπανοκρατούμενο Μεξικό, που διατηρήθηκαν μέχρι τον πόλεμο της Ανεξαρτησίας το 1810.

Πέθανε ο τελευταίος επιζών Αμερικανός πιλότος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου

Σε ηλικία 103 ετών έφυγε από τη ζωή ο Ντόναλντ ΜακΦέρσον, ο τελευταίος επιζών πιλότος των ΗΠΑ από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο, γεννημένος το 1922, ΜακΦέρσον είχε καταταγεί στο ναυτικό το 1943 και τον επόμενο χρόνο στάλθηκε στον Ειρηνικό και στο αεροπλανοφόρο USS Essex, όπου εντάχθηκε στην 83η Μοίρα Μαχητικών, η οποία είχε ως αποστολή την προστασία των πλοίων του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού από επιθέσεις ιαπωνικών αεροσκαφών. Μέχρι το τέλος του πολέμου, κατέρριψε πέντε εχθρικά αεροπλάνα και για τις επιδόσεις του αυτές κέρδισε τον τίτλο του «Αμερικανού Άσσου Μαχητή», ενώ τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο του Κογκρέσου και άλλες διακρίσεις. Αποχώρησε από την ενεργό στρατιωτική θητεία τον Νοέμβριο του 1945 και ολοκλήρωσε τη θητεία του ως έφεδρος του Ναυτικού το 1956. Έκτοτε, πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του ως αγρότης, ενώ για 20 χρόνια εργάστηκε επίσης ως ταχυδρόμος.

Σήμερα, οι περισσότεροι από τους εναπομείναντες Αμερικανούς «άσους» είναι βετεράνοι των πολέμων της Κορέας και του Βιετνάμ. Ωστόσο, ο αριθμός τους συρρικνώνεται διαρκώς, καθώς τα τελευταία χρόνια ο εναέριος πόλεμος γίνεται κυρίως με τη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών.

Τεύχος 688 (Οκτώβριος 2025)

Δείτε Περισσότερα >>