Νικόλαος Χαρ. Ασημακόπουλος

Η συμβολή των Σουλιωτών στην επανάσταση του 1821

εκδ. Βεργίνα 2022, σελ.: 576, τιμή: 25,00 €

Η Ιστορία του Σουλίου, είναι ταυτόχρονα έμβλημα, μύθος και πραγματικότητα. Από την ταραγμένη εποχή του 14ου αιώνα, εποχή των δεσποτάτων και των τοπικών αριστοκρατικών, των αλβανικών και των σερβικών διεισδύσεων ή μετακινήσεων έως τις ιδιότυπες ορεινές κοινότητες του οθωμανικού κράτους. Από το καθεστώς της εσωτερικής οργάνωσης των ορεινών κοινοτήτων, το καθεστώς της εκτεταμένης αντεκδίκησης και της προστασίας των αόπλων από τους ενόπλους έως τις δύσκολες σχέσεις που συντηρούν αυτές οι κοινότητες με άλλους θεσμούς της οθωμανικής αυτοκρατορίας αλλά και με την ίδια την οθωμανική διοίκηση. Καμιά φορά και με ξένες δυνάμεις, όπως ήταν η Βενετία, η Γαλλία, η Ρωσία. Οι διαρκώς ανανεούμενες συμμαχίες, οι ανατροπές του συσχετισμού των εσωτερικών δυνάμεων -κοινότητες, αρματολίκια, πασαλίκια, γενίτσαροι, κεντρική διοίκηση- οι βαθιές και συχνά αξεπέραστες αντινομίες τους εμφανίζονται και παρακολουθούνται σ’ όλον τους το δυναμισμό και την ποικιλία. Η ιστορία των Σουλιωτών αποκτά μια νέα συγκινητική διάσταση όταν, μετά την ήττα τους, θα διασκορπιστούν ως πρόσφυγες στα Επτάνησα, αρχικά, και στην επαναστατημένη Ελλάδα λίγο αργότερα. Θα ενταχθούν έτσι, μετά από νέες περιπέτειες, στο σώμα και την ιδεολογία του ελληνικού κράτους, όπου και θα γνωρίσουν μια νέα και εμβληματική Ιστορία.

Τον Δεκέμβριο του 1820, οι Σουλιώτες συμμάχησαν με τον Αλή πασά και από τις 7 έως το τέλος του ίδιου μήνα, κατανίκησαν τη μεγάλη στρατιά των Τσάμηδων στα βουνά του Σουλίου και τη στρατιά δύο πασάδων στα Πέντε Πηγάδια, εξοργίζοντας σε τέτοιο βαθμό τον σουλτάνο, ώστε αντικατέστησε τον αρχιστράτηγο Πασόμπεη με τον Χουρσίτ πασά. Οι νίκες αυτές, που συνεχίστηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του πρώτου χρόνου της Επανάστασης, ισχυροποίησαν τον Αλή πασά, ο οποίος κατάφερε να αντέξει 12 μήνες ακόμη, καθηλώνοντας την τουρκική στρατιά στα Γιάννενα την κρισιμότερη χρονική περίοδο που, τόσο στην Πελοπόννησο όσο και στη Στερεά Ελλάδα. Μετά τον θάνατο του Αλή πασά τον Ιανουάριο του 1822, όταν ο Χουρσίτ εκστράτευσε εναντίον τους εκείνοι κατανίκησαν τα πολυάριθμα στρατεύματά του σε όλες τις μάχες γύρω από το Σούλι.

Στις 2 Σεπτεμβρίου του 1822, οι Σουλιώτες, εξ αιτίας της πείνας και του λοιμού αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν και να μεταφερθούν στην Κεφαλονιά χωρίς να έχουν ηττηθεί σε καμία μάχη. Αργότερα όμως επέστρεψαν από τα Επτάνησα και από το 1823 έως το 1829 έλαβαν μέρος σε όλες τις κρίσιμες μάχες της Ρούμελης και της Αττικής.

Η Ιστορία των Σουλιωτών αποκτά μια νέα συγκινητική διάσταση όταν, μετά την ήττα τους, θα διασκορπιστούν ως πρόσφυγες στα Επτάνησα, αρχικά, και στην επανασταστημένη Ελλάδα λίγο αργότερα. Θα ενταχθούν έτσι, μετά από νέες περιπέτειες, στο σώμα και την ιδεολογία του ελληνικού κράτους, όπου και θα γνωρίσουν μια νέα και εμβληματική ιστορία.

Το βιβλίο του Νικολάου Χαρ. Ασημακόπουλου προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς προσεγγίζει έναν από τους σύγχρονους μύθους του ελληνισμού. Παρότι οι εθνικοί μύθοι δεν καταργούνται, είναι χρήσιμο να ανανοηματοδοτούνται μέσα στο σύγχρονο πλέγμα των χρήσεων της έννοιας του έθνους.

Τεύχος 662 (Αύγουστος 2023)

Δείτε Περισσότερα >>