Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2020, ΣΕΛ.: 208, ΤΙΜΗ: 8,00 €

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (1870-1843) συνιστά την σημαντικότερη και αντιπροσωπευτικότερη στρατιωτική και πολιτική φυσιογνωμία της Επανάστασης του 1821. Η ηγετική του μορφή, η εξυπνάδα και η αγάπη του για την πατρίδα ήταν όλα όσα είχε και προσέφερε στον αγώνα για την ελευθερία.

Με την κλιμάκωση της εξέλιξής του, από ένας μάλλον απεχθής κλέφτης των πρώτων ετών του 19ου αιώνα θα αποκτήσει αναγνωρισιμότητα και οργανική σχέση με την Επανάσταση, τόσο με τη μύησή του στη Φιλική Εταιρεία όσο και με τη στρατιωτική του εξέλιξη στα Επτάνησα.

Η εκτόξευση του ως στρατιωτικής φυσιογνωμίας κορυφώνεται με την άλωση της Τριπολιτσάς και τη συντριβή του Δράμαλη το 1822. Από την εποχή εκείνη και μέχρι την περίοδο της Αντιβασιλείας θα αποτελέσει μια διχαστική φυσιογνωμία, θα χρειαστεί να εγκατασταθεί στην Αθήνα, να λάβει χάρη από τον νεαρό βασιλιά Όθωνα και να ενταχθεί στο νέο σύστημα διοίκησης, ώστε να ξεχαστούν τα πάθη και τα μίση που είχαν δημιουργηθεί.

Ο Κολοκοτρώνης συγκέντρωνε στο πρόσωπό του, τη συμπάθεια και την αντιπάθεια, την λατρεία αλλά και τον φθόνο, την αγάπη αλλά και το μίσος, όχι μόνο των Ελλήνων συνοδοιπόρων του αλλά και των Φιλελλήνων που συχνά έρχονταν σε επαφή μαζί του. Τα φυσικά του χαρακτηριστικά, η ηθική του συγκρότηση, αλλά και το σύνολο των ενεργειών του κρίνονταν και εξυμνούνταν ή επικρίνονταν ανάλογα με τις πολιτικοκοινωνικές σκοπιμότητες και τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες.

Ο Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης – Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο Α.Π.Θ.–, στο βιβλίο του μας προσφέρει μια εύληπτη περιγραφή του βίου και της δραστηριότητας του Κολοκοτρώνη. Φιλοτεχνεί ένα πορτρέτο το οποίο εκτός από την επιστημονική τεκμηρίωση, που αφορά τους ιστορικούς, μπορεί να απευθυνθεί και στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό.

Από τα δεκατρία κεφάλαια του βιβλίου, εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το τελευταίο, όπου ανθολογούνται περιγραφές φιλελλήνων, από τους οποίους άλλοι πολέμησαν μαζί του και άλλοι απλώς τον γνώρισαν. Ο Γερμανός ιστορικός Καρλ Μέντελσον Μπαρτόλντι αναφέρει χαρακτηριστικά ότι το παρουσιαστικό του εξαρχής μαγνήτιζε τα βλέμματα. «Η μεγάλη, μακράν δε και πυκνή μαύρην κόμην περιβεβλημένη κεφαλή του, ην έσκεπε πάντοτε αρχαιοπρεπές κράνος, η μελαμψή βοημική χροιά του δέρματός του, οι μικροί και κατά τι παραβλώπες οφθαλμοί του, το άτρομον και βαθύ του βλεμμα, υπό πυκνάς καλυπτόμενον οφρύς, το ευρύ και έμφρον μέτωπον του, ο υπό ρίνα ιέρακος δασύς αυτού μύσταξ, το ευρύ του στόμα, εξ ου μέγας τις οδούς προείχε μέχρι του αδρού και παχέος ανωτέρου χείλους, προς τούτοις δε η βροντώδης ως κεραυνός φωνή του, ήτις ότε μεν εξερρήγνυτο εις έκφρασιν παθών ότε δε εις έκφρασιν παταγώδους ευθυμίας, πάντα ταύτα συναποτέλουν μορφήν, της οποίας καλλίτερον δεν ηδύνατο να επινοήση ζωγράφος, ίνα παραστήση τύπον ληστάρχου.Αλλ’ οπωσδήποτε και αν κρίνη τις την εμφάνισιν του γνησίου τούτου κλέφτου, είναι βέβαιον πάντοτε, ότι εδέσποσε των πραγμάτων, ήσκησεν απεριόριστον επί του λαού επιρροήν, και μετέδωκεν αυτώ την εμψυχούσαν τα ίδιά του στήθη γενναιότητα και πεποίθησιν προς την νίκην».

Τεύχος 633 (Μάρτιος 2021)

Δείτε Περισσότερα >>