Ιωάννης Σ. Παπαφλωράτος, Γεώργιος Παπανδρέου
Πολιτική βιογραφία (1915-1964)

Εκδόσεις Λειμών, 2018, ΣΕΛ.: 634, ΤΙΜΗ: 37,00 €

O Γεώργιος Παπανδρέου (1888-1968), μία από τις κορυφαίες πολιτικές φυσιογνωμίες της χώρας σφράγισε με το ειδικό πολιτικό του βάρος, με την αδιάλειπτη παρουσία του και μ’ ένα πολιτικό λόγο, άμεσο, μεστό, επιγραμματικό, ευρηματικό και γοητευτικό τα πιο κρίσιμα χρόνια της Πολιτικής Ιστορίας μας. Διακρίθηκε, ιδίως στο Μεσοπόλεμο, για τη δημοκρατική, αντιμοναρχική ευαισθησία και αγωνιστικότητά του που του στοίχισε διώξεις, εξορίες και φυλακίσεις. Στα χρόνια του 1960 ο Γ. Παπανδρέου, ο «Γέρος της Δημοκρατίας», συμβόλισε και προάσπισε ως ίνδαλμα της λαϊκής κυριαρχίας έναν ελληνικής αποκλειστικότητας πολιτικό φιλελευθερισμό, ανοίγοντας δρόμους για διεκδικήσεις και κατακτήσεις στο επίπεδο των δημοκρατικών ιδεών και αξιών. Υπήρξε η μοναδική ίσως πολιτική προσωπικότητα του 20ού αιώνα που είχε για έξι δεκαετίες μία αδιάκοπη παρουσία στην πολιτική ζωή χωρίς διαστήματα απουσίας ή «αναχώρησης»… Έδειξε, τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον πολιτισμό και τις τέχνες και ένα ξεχωριστό πάθος για την παιδεία, συνεισφέροντας το πνευματικό στοιχείο στους πολιτικούς αγώνες του τόπου.

Ο Γεώργιος Παπανδρέου υπήρξε σύμβολο της κοινωνικής μεταρρύθμισης, αφοσιωμένος οπαδός του εκπαιδευτικού εκσυγχρονισμού, δεινός ρήτορας και αγωνιστής. Αντίπαλος κάθε τυραννικού καθεστώτος, αντιστάθηκε στο δικτατορικό καθεστώς της 4ης Αυγούστου, συμμετείχε στην αντίσταση κατά των στρατευμάτων Κατοχής στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν υπέκυψε στην δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967. Πίστευε στην ανανέωση των πραγμάτων της δημόσιας σφαίρας και στο δικαίωμα για εθνική ανεξαρτησία, κοινωνική δικαιοσύνη και πρόοδο. Σε πολλές και διάφορες ιστορικές στιγμές ενσάρκωσε τις ελπίδες του λαού για δημοκρατία και εθνική αξιοπρέπεια· του αποδόθηκε ο χαρακτηρισμός «Γέρος της Δημοκρατίας».

Ο Ιωάννης Σ. Παπαφλωράτος εκτός από το αρχείο του Γ. Παπανδρέου το οποίο ερεύνησε ενδελεχώς, συγκέντρωσε πολύτιμες προσωπικές μαρτυρίες, με αποτέλεσμα να συνθέσει μια πλήρη και αρκετά αντικειμενική εικόνα του πολιτικού σκηνικού της χώρας από τις αρχές του 20ού αιώνα έως το 1964. Ο γνωστός και πολυγραφότατος μελετητής εξιστορεί προσθέτοντας πολλές άγνωστες πληροφορίες από πρωτογενείς πηγές την ζωή του Γ. Παπανδρέου, ενώ επικεντρώνει το ενδιαφέρον του κατά κύριο λόγο στην περίοδο της πρώτης πρωθυπουργίας του (1944-1945), και στον ανένδοτο αγώνα (1961-1963). Εκθέτει τα γεγονότα με νηφαλιότητα, αποφεύγοντας την χρήση επιθέτων προκειμένου ο αναγνώστης να σχηματίσει την προσωπική του άποψη, αποτιμώντας αντικειμενικά τις πράξεις του. Πρέπει να επισημάνουμε ότι συγγραφέας δεν ασχολείται καθόλου με τα τελευταία και εξαιρετικά κρίσιμα χρόνια του. Ειδικότερα το 1965 αναδεικνύεται ως εξαιρετική σημαδιακή χρονιά στην νεοελληνική Ιστορία εφόσον προκύπτει η αποστασία και τα Ιουλιανά, με αποτέλεσμα να προκύψει πολιτική ανωμαλία, που οδήγησε στο το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, οπότε συνελήφθη και κρατήθηκε αρχικά στο σπίτι του και μετά στο Πικέρμι. Το 1968 λίγους μήνες πριν από τον θάνατό του με ηχογραφημένο διάγγελμά του ο Γ. Παπανδρέου θα καταγγείλει την απριλιανή δικτατορία ζητώντας τη διεθνή απομόνωσή της. Η παράλειψη της εν λόγω περιόδου μας προϊδεάζει για συνέχιση μελλοντικά της εξαιρετικά λεπτομερούς μονογραφίας του, η δημοσίευση της οποίας συμπληρώνει ένα μεγάλο κενό, αποτελεί συμβολή στη σχετική βιβλιογραφία.

Τεύχος 610 (Απρίλιος 2019)

Δείτε Περισσότερα >>