Το χθες στην Ιστορία

Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΟΥΔΗΣ

Γεγονότα Ιανουαρίου

Πριν από 50 χρόνια (1971)

1 Ιανουαρίου:

• Η νέα ηγεσία της Πολωνίας υπό τον Έντβαρντ Γκιέρεκ ανακοινώνει αυξήσεις μισθών των εργατών, σε μια προσπάθεια να καταστείλει τις ταραχές που είχαν εκδηλωθεί τον προηγούμενο μήνα στο Γκτανσκ, τη Γκντύνια, το Στεττίνο και άλλες περιοχές της χώρας. Τα μέτρα όμως αποδεικνύονται ατελέσφορα και σε λίγες ημέρες οι εργάτες του Γκτανσκ αρχίζουν νέα απεργία με οικονομικά και πολιτικά αιτήματα, προκαλώντας στις 23 Ιανουαρίου την παραίτηση του υπουργού Εσωτερικών.

2 Ιανουαρίου:

• Συνωστισμός Σκωτσέζων φιλάθλων σε μια σκάλα του γηπέδου Άιμπροξ Παρκ της Γλασκώβης (έδρας της ομάδας Ρέιντζερς) προκαλεί τον θάνατο από ασφυξία 66 φιλάθλων και τον σοβαρό τραυματισμό άλλων 100. Το ατύχημα συνέβη κατά τη διάρκεια του τοπικού ποδοσφαιρικού ντέρμπυ μεταξύ της γηπεδούχου Ρέιντζερς και της φιλοξενούμενης Σέλτικ.

3 Ιανουαρίου:

• Στην Ιερουσαλήμ ανακοινώνεται η ανακάλυψη του σκελετού ενός άνδρα που είχε σταυρωθεί πριν από σχεδόν 000 χρόνια, αλλά η φήμη ότι ίσως να πρόκειται για τον Ιησού Χριστό διαψεύδεται από έναν από τους αρχαιολόγους που τον εντόπισαν.
• 5 Ιανουαρίου:
• Μετά την Κούβα, η Χιλή γίνεται η δεύτερη λατινοαμερικάνικη χώρα που συνάπτει διπλωματικές σχέσεις με τη Λαϊκή Κίνα.

8 Ιανουαρίου:

• Στο Μοντεβιδέο (πρωτεύουσα της Ουρουγουάης) ακροαριστεροί αντάρτες Τουπαμάρος απάγουν τον Τζέφρυ Τζάκσον, πρεσβευτή της Μεγάλης Βρετανίας, απαιτώντας την αποφυλάκιση κρατούμενων συντρόφων τους για να τον απελευθερώσουν. Ο Τζάκσον παρέμεινε σε ομηρία μέχρι τον Σεπτέμβριο.

9 Ιανουαρίου:

• Μετά την απαγωγή του Βρετανού πρεσβευτή, ο πρόεδρος της Ουρουγουάης Πατσέκο Αρέκο ζητά από το κοινοβούλιο της χώρας του την παραχώρηση έκτακτων εξουσιών επί 90 ημέρες, αίτημα το οποίο γίνεται δεκτό την επομένη.

10 Ιανουαρίου:

• Πεθαίνει σε ηλικία 87 ετών, στο ξενοδοχείο Ριτζ, στο Παρίσι, όπου διέμενε επί τριάντα χρόνια, η διάσημη σχεδιάστρια μόδας Κοκό Σανέλ. Η Σανέλ, που έγινε διάσημη καθιερώνοντας τα φορέματα ταγέρ και γνωστές μάρκες αρωμάτων, θάφτηκε στη Λωζάννη.

11 Ιανουαρίου:

• Στην Τουρκία ξεσπά κύμα ακροαριστερής βίας που διαρκεί έως τις 20 Ιανουαρίου. Στο διάστημα αυτό πραγματοποιούνται ένοπλες ληστείες τραπεζών και βομβιστικές ενέργειες εναντίον γραφείων πανεπιστημιακών αρχών, πολυεθνικών εταιρειών και μετριοπαθών συνδικαλιστικών οργανώσεων. Οι δράστες πιθανολογείται ότι προέρχονται από την Ένωση Επαναστατικής Νεολαίας.
• Στη Βολιβία εκδηλώνεται αποτυχημένο ακροδεξιό πραξικόπημα εναντίον του αριστερού προέδρου Τόρες. Χιλιάδες εργάτες αντιδρούν διαδηλώνοντας με αίτημα την εκτέλεση των στασιαστών.

12 Ιανουαρίου:

• Πεθαίνει στο Φουνσάλ της Μαδέρας, σε ηλικία 85 ετών, ο Βρετανός ναύαρχος Τζων Τόβεϋ. Ως υποδιοικητής του βρετανικού στόλου της Μεσογείου (με τον βαθμό του αντιναυάρχου), ο Τόβεϋ αντιμετώπισε με επιτυχία το 1940 τον ιταλικό στόλο, ενώ στα τέλη του ίδιου έτους, ως διοικητής του Μητροπολιτικού Στόλου, διηύθυνε με επιτυχία την επιχείρηση καταβύθισης του γερμανικού θωρηκτού «Μπίσμαρκ». Το 1944 είχε την ευθύνη της οργάνωσης της επιμελητείας ενόψει της απόβασης στη Νορμανδία. Για τις επιτυχίες του αυτές τιμήθηκε το 1946 με τον τίτλο του βαρόνου.

14 Ιανουαρίου:

• Οι 500 εργαζόμενοι στο εργοστάσιο της Fiat στην πόλη Κόρντομπα της Αργεντινής προβαίνουν σε κατάληψή του μετά την απόλυση επτά συνδικαλιστών. Παράλληλα κρατούν ως ομήρους 300 επιστάτες και απειλούν να ανατινάξουν τις εγκαταστάσεις.

15 Ιανουαρίου:

• Οι πρόεδροι της Αιγύπτου, Ανουάρ Σαντάτ, και της Σοβιετικής Ένωσης, Νικολάι Ποντγκόρνυ, εγκαινιάζουν το εντυπωσιακό φράγμα του Ασουάν, στην Άνω Αίγυπτο.
• Δύο αμερικανικές αεροπορικές εταιρείες προτείνουν εγγράφως στο Υπουργείο Συντονισμού την κατάργηση του αεροδρομίου του Ελληνικού και τη δημιουργία νέου στα Σπάτα, λόγω του αυξανόμενου φόρτου της εναέριας κυκλοφορίας.

19 Ιανουαρίου:

• Στην Τεχεράνη αρχίζουν συνομιλίες μεταξύ του ΟΠΕΚ και εκπροσώπων 23 Δυτικών πετρελαϊκών εταιρειών για τη διαμόρφωση των τιμών του πετρελαίου. Στις 14 Φεβρουαρίου έξι χώρες του Περσικού Κόλπου υπογράφουν τη σχετική συμφωνία.

22 Ιανουαρίου:

• Το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας της Τουρκίας (που ελέγχεται από την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων) ζητά από τον πρωθυπουργό Ντεμιρέλ «νέα νομοθετικά μέτρα για την αντιμετώπιση των εξτρεμιστικών δραστηριοτήτων που απειλούν το δημοκρατικό καθεστώς, την εθνική ακεραιότητα και τη δημόσια ασφάλεια».

24 Ιανουαρίου:

• Εισβολή αστυνομικών δυνάμεων στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας αντιμετωπίζεται σθεναρά από τους φοιτητές, με αποτέλεσμα βιαιότατες συγκρούσεις.
• Η κυβέρνηση της Γουινέας επιβάλλει αυστηρές ποινές σε άτομα που συνεργάστηκαν με τα πορτογαλικά στρατεύματα τα οποία εισέβαλαν στη χώρα τον προηγούμενο Νοέμβριο: 92 άτομα καταδικάζονται σε θάνατο (από τα οποία 58 απαγχονίστηκαν την επομένη), ενώ 72 σε καταναγκαστικά έργα.

25 Ιανουαρίου:

• Στην Ουγκάντα ο διεφθαρμένος και σκληρός πρωθυπουργός Μίλτον Ομπότε ανατρέπεται μετά από στρατιωτικό πραξικόπημα από τον αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων Ίντι Αμίν. Στις 5 Φεβρουαρίου ο Αμίν καταλύει τις πολιτικές ελευθερίες, ενώ παράλληλα στρέφεται εναντίον των γειτονικών χωρών Σουδάν και Τανζανίας, κατηγορώντας τις για επεκτατικές βλέψεις εναντίον της Ουγκάντας.
• Πεθαίνει στη Δυτική Γερμανία, σε ηλικία 85 ετών, ο Γερμανός στρατηγός των Τεθωρακισμένων Χέρμαν Χοτ, ο οποίος είχε διακριθεί κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στις μάχες του Στάλινγκραντ και του Κουρσκ. Το 1948 ο Χοτ είχε καταδικαστεί σε δεκαπενταετή φυλάκιση για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας (λόγω εκτεταμένων εκτελέσεων που είχαν διαπράξει τα στρατεύματά του) αλλά το 1954 αποφυλακίστηκε υπό όρους και το 1957 οριστικά.
• Πεθαίνει σε ηλικία 57 ετών (από αδιευκρίνιστα αίτια) στην Πόλη του Μεξικού ο πρώην πρόεδρος της Γουατεμάλας Γιάκομπο Άρμπενς. Τη δεκαετία του 1950 ο Άρμπενς είχε προβεί σε αναδασμό της γης υπέρ των ακτημόνων αγροτών. Το γεγονός αυτό είχε θίξει τα μονοπωλιακά συμφέροντα της αμερικανικής εταιρείας United Fruit στη χώρα, με αποτέλεσμα τη διενέργεια πραξικοπήματος από τη CIA για την ανατροπή του, που επιτεύχθηκε στις 27 Ιουνίου 1954.

28 Ιανουαρίου:

• Τα έργα του Αμερικανού θεατρικού συγγραφέα Άρθουρ Μίλλερ απαγορεύονται στη Σοβιετική Ένωση εξαιτίας της υποστήριξής του προς τον αντιφρονούντα Σοβιετικό συνάδελφό του Αλεξάντερ Σολζενίτσιν.

30 Ιανουαρίου:

• Ο διάσημος Ρώσος τερματοφύλακας Λεβ Γιασίν αποσύρεται από την ενεργό δράση σε ηλικία 41 ετών, μετά από 78 συμμετοχές στην εθνική ομάδα της ΕΣΣΔ.

31 Ιανουαρίου:

• Εκτοξεύεται το αμερικανικό διαστημόπλοιο «Απόλλων 14» με προορισμό τη Σελήνη και πλήρωμα τους αστροναύτες Άλαν Σέπαρντ, Στούαρτ Ρούζα και Έντγκαρ Μίτσελ.

Ανακαλύψτε περισσότερα στο Τεύχος 631 Ιανουάριος 2021>>